Σεμινάριο: Η μουσική δωματίου για έγχορδα του Felix Mendelssohn-Bartholdy

Οι πρώτες παραδόσεις γίνονται από τον διδάσκοντα, προκειμένου σε αυτές να παρουσιασθεί το επιλεγμένο ρεπερτόριο, να αποσαφηνισθεί το γενικό θεωρητικό πλαίσιο και να αναπτυχθούν ενδεικτικά ορισμένες πρακτικές εφαρμογές (αναλύσεις έργων). Μία τουλάχιστον παράδοση αφιερώνεται στην μουσική βιβλιογραφική έρευνα και την μεθοδολογία εκπόνησης μιας επιστημονικής εργασίας. Από εκεί και ύστερα, όλοι οι συμμετέχοντες στο σεμινάριο παρουσιάζουν υποχρεωτικά τις εργασίες τους, προτού τις καταθέσουν γραπτώς προς αξιολόγηση. Το πρόγραμμα ανακοινώνεται εγκαίρως στις Θεματικές Ενότητες του μαθήματος.

Η επιλογή των συμμετεχόντων αποφασίζεται στην πρώτη κιόλας παράδοση του σεμιναρίου (κανένας φοιτητής δεν γίνεται κατόπιν δεκτός). Η επιτυχής παρακολούθηση των μαθημάτων «Μορφολογία της ευρωπαϊκής μουσικής (Ι & ΙΙ)» [από την περίοδο 2014-2015 και έπειτα] και «Μουσική ανάλυση Ι: Βασικές αρχές της κλασσικορομαντικής σύνθεσης» αποτελεί βασικό (όχι όμως και αποκλειστικό) κριτήριο επιλογής. Από εκεί και ύστερα, η φυσική και δη ενεργή παρουσία των φοιτητών σε όλες τις φάσεις διεξαγωγής του σεμιναρίου είναι υποχρεωτική· φοιτητής με περισσότερες από δύο απουσίες κατά την διάρκεια του εξαμήνου αποκλείεται αυτομάτως από το σεμινάριο!

Η αξιολόγηση γίνεται πρωτίστως βάσει των γραπτών δοκιμίων που οι φοιτητές παραδίδουν εντός συγκεκριμένων χρονικών προθεσμιών (με την λήξη της εξεταστικής περιόδου του χειμερινού εξαμήνου, προκειμένου να γίνουν διορθώσεις και υποδείξεις από τον διδάσκοντα, και έπειτα από έναν μήνα σε τελική μορφή) και δευτερευόντως λαμβάνοντας υπ’ όψιν την επίδοσή τους στις προφορικές παρουσιάσεις των εργασιών.

• William E. Caplin, Classical form: A theory of formal functions for the instrumental music of Haydn, Mozart, and Beethoven, Oxford University Press, New York 1998.
• James Hepokoski και Warren Darcy, Elements of Sonata Theory: Norms, types, and deformations in the late-eighteenth-century sonata, Oxford University Press, New York 2006.
• Wulf Konold, Felix Mendelssohn Bartholdy und seine Zeit, Laaber-Verlag, Laaber 1984.
• Friedhelm Krummacher, Das Streichquartett – Teilband 2: Von Mendelssohn bis zur Gegenwart, Laaber-Verlag (Handbuch der musikalischen Gattungen, Bd. 6/2), Laaber 2003.
  
• Fred Ritzel, Die Entwicklung der »Sonatenform« im musiktheoretischen Schrifttum des 18. und 19. Jahrhunderts, Breitkopf & Härtel, Wiesbaden 1968.
• Thomas Schmidt-Beste, “Mendelssohn’s chamber music”, στο: Peter Mercer-Taylor (επιμ.), The Cambridge Companion to Mendelssohn, Cambridge University Press, Cambridge 2004, σ. 130-148.
• R. Larry Todd, “The chamber music of Mendelssohn”, στο: Stephen E. Hefling (επιμ.), Nineteenth-century chamber music, Schirmer Books, New York 1998 / Routledge, New York & London 2004, σ. 170-207.
• R. Larry Todd, λήμμα “Mendelssohn(-Bartholdy), (Jacob Ludwig) Felix”, στο: Stanley Sadie – John Tyrrell (επιμ.), The New Grove Dictionary of Music and Musicians (second edition), Oxford University Press, New York 2001, vol. 16, σ. 389-424.
• R. Larry Todd, Mendelssohn: A life in music, Oxford University Press, New York 2003.
• Ralf Wehner και Friedhelm Krummacher, λήμμα “Mendelssohn, Mendelssohn Bartholdy: 3. Felix (Jacob Ludwig)”, στο: Ludwig Finscher (επιμ.), Die Musik in Geschichte und Gegenwart: Allgemeine Enzyklopädie der Musik (2. Ausgabe) / Personenteil, Bd. 11, Bärenreiter – Metzler, Kassel – Stuttgart 2004, σ. 1542-1642.
• Ralf Wehner, Felix Mendelssohn-Bartholdy: Thematisch-systematisches Verzeichnis der musikalischen Werke (MWV), Breitkopf & Härtel, Wiesbaden 2009.
• Ιωάννης Φούλιας, “Οι μορφές σονάτας και η θεωρητική τους εξέλιξη: Θεωρητικοί του 18ου αιώνος (Β΄)”, Πολυφωνία 9, Κουλτούρα, Αθήνα 2006, σ. 67-97.
• Ιωάννης Φούλιας, “Οι μορφές σονάτας και η θεωρητική τους εξέλιξη: Θεωρητικοί του 18ου αιώνος (Γ΄)”, Πολυφωνία 10, Κουλτούρα, Αθήνα 2007, σ. 35-64.
• Ιωάννης Φούλιας, “Οι μορφές σονάτας και η θεωρητική τους εξέλιξη: Θεωρητικοί του 19ου αιώνος (Α΄)”, Πολυφωνία 11, Κουλτούρα, Αθήνα 2007, σ. 89-118.
• Ιωάννης Φούλιας, “Οι μορφές σονάτας και η θεωρητική τους εξέλιξη: Συμπερασματικές επισημάνσεις επί των τριών πρώτων τύπων σονάτας – Η συμβολή της θεωρίας των Hepokoski και Darcy στην τρέχουσα επιστημονική συζήτηση”, Πολυφωνία 16, Κουλτούρα, Αθήνα 2010, σ. 112-154.
• Ιωάννης Φούλιας, “Οι μορφές σονάτας και η θεωρητική τους εξέλιξη: Ο τέταρτος τύπος σονάτας (“σονάτα-ρόντο”) και άλλες συναφείς με αυτόν μορφές”, Πολυφωνία 17, Κουλτούρα, Αθήνα 2010, σ. 96-131.
• Ιωάννης Φούλιας, “Οι μορφές του μενουέττου και του scherzo στο συνολικό πιανιστικό ρεπερτόριο του Joseph Haydn”, στο: Γιώργος Σακαλλιέρος και Ιωάννης Φούλιας (επιμ.), Purcell, Händel, Haydn, Mendelssohn: Τέσσερις επέτειοι (Πρακτικά συμποσίου, Αθήνα, 27-28 Νοεμβρίου 2009), University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2011, σ. 157-171.
• Ιωάννης Φούλιας, “Η μουσική του Ludwig van Beethoven μέσα από τα πρώτα κείμενα περί μουσικής μορφολογίας του Heinrich Birnbach (1827-1829)”, Πολυφωνία 21, Κουλτούρα, Αθήνα 2012, σ. 52-97.
• Ιωάννης Φούλιας, Οι συμφωνίες κατά τις οβιδιανές Μεταμορφώσεις του Carl Ditters von Dittersdorf: Συμβολή στην αποκατάσταση ενός έργου-σταθμού στην ιστορία της προγραμματικής μουσικής, Παπαγρηγορίου – Νάκας, Αθήνα 2015.
• Νεφέλη Χαδούλη, “Μεικτές μορφές σονάτας και ρόντο στα τελικά μέρη των τρίο με πιάνο του Mendelssohn (opera 49 και 66) και του Spohr (opus 133)”, Πολυφωνία 32, Κουλτούρα, Αθήνα 2018, σ. 81-123.