Η Ορθόδοξη Θεολογία κατά τον 20ό και 21ο αιώνα (30878)
Έγγραφα
| Τύπος | Aρχείο  | Μέγεθος | Ημερομηνία | |
|---|---|---|---|---|
| Απόστολος Αλεξανδρίδης, «Ένα φαινόμενο της νεοελληνικής θρησκευτικής ζωής: οι χριστιανικές οργανώσεις», περιοδικό "Το Σύνορο", τχ. 39 (φθινόπωρο 1966), σελ. 193-204. | 383.59 KB | 6/11/23 | ||
| Γεωργίου Φλωρόβσκυ, Πρωτοπρεσβυτέρου, Καθηγητού του Πανεπιστημίου Harvard, "Η Πορεία της Ρωσικής Θεολογίας", στον συλ. Θεολογία, Αλήθεια και Ζωή, Πνευματικόν Συμπόσιον 1962, έκδ. Αδελφ. Θεολόγων "Η Ζωή" Γεωργίου Φλωρόβσκυ, Πρωτοπρεσβυτέρου, Καθηγητού του Πανεπιστημίου Harvard, "Η Πορεία της Ρωσικής Θεολογίας", στον συλ. Θεολογία, Αλήθεια και Ζωή, Πνευματικόν Συμπόσιον 1962, έκδ. Αδελφ. Θεολόγων "Η Ζωή" | 12.44 MB | 12/11/18 | ||
| Γρηγόριος Παλαμάς Σύντομη αναφορά στο πρόσωπο και στο έργο του αγίου Γρηγορίου Παλαμά | 2.03 MB | 13/10/18 | ||
| ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΑΣ ΚΑΙ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΒΑΣΙΛΑΣ. Η σύνθεση μυστηριακής και ασκητικής ζωής στην ορθόδοξη παράδοση Διερεύνηση των σχέσεων ευχαριστιακής και θεραπευτικής προσέγγισης του μυστηρίου της Εκκλησίας | 792.95 KB | 13/10/18 | ||
| Η ανανέωση της Ορθόδοξης Θεολογίας Η ελλαδική θεολογία αφυπνίζεται σταδιακά από το λήθαργο του εκδυτικισμού και φαίνεται να απελευθερώνεται από τη «Βαβυλώνεια Αιχμαλωσία» της. Μια νέα θεολογική σκέψη, η οποία εμπνέεται και αντλεί απευθείας από την ορθόδοξη Παράδοση, αμφισβητεί έντονα την ακαδημαϊκή νοησιαρχία και τον θρησκευτικό ευσεβισμό. Η στροφή προς την πατερική θεολογία και η προσπάθεια επανασύνδεσης της θεολογικής σκέψης και έκφρασης με το γεγονός του κοινοτικού και ευχαριστιακού ήθους της Εκκλησίας, αλλά και με τις υπαρξιακές ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου, είναι καταφανής. Ωστόσο, η στροφή αυτή δεν επήλθε αυτόματα κι ούτε ήταν παράγωγο ενδοστρέφειας και απομόνωσης. Ήταν η εργώδης όσο και επώδυνη προσπάθεια αυτοκάθαρσης της νεοελληνικής Ορθοδοξίας από τις δυτικές επιδράσεις και τις συνακόλουθες παραμορφώσεις. Προέκυψε δε μάλλον εξαιτίας ενός ανοικτού και οικουμενικού ενδιαφέροντος, μιας ειλικρινούς διάθεσης για θεολογικό διάλογο με τα ανανεωτικά κινήματα της θεολογίας στη Δύση, αλλά και ως συνάντηση της νεοελληνικής θεολογίας με την ουσιαστική και γόνιμη παρουσία στη Δύση των ορθόδοξων Ρώσων θεολόγων της διασποράς. Βασικό χαρακτηριστικό αυτής της ανανέωσης και της θεολογικής μεταστροφής, πέρα από το ενδιαφέρον για τα πατερικά κείμενα, την αναγέννηση του μοναχισμού και την ορθόδοξη θεολογική αυτοσυνειδησία, υπήρξε και ο διάλογος με τη Δύση και το ενδιαφέρον για τον πολιτισμό σε κάθε επίπεδο. | 38.03 KB | 6/10/18 | ||
| Η παρουσία του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη στη θεολογική σκέψη του 20ου αιώνα. Η παρουσία και συμβολή του αγίου Νικοδήμου Αγιορείτη στη θεολογική ανανέωση του 20ου αιώνα | 4.13 MB | 13/10/18 | ||
| Η συμβολή του αγίου Μακαρίου Νοταρά στη φιλοκαλική αναγέννηση του 18ου αιώνα Η σημασία του εγχειρήματος της φιλοκαλικής αναγέννησης με πρωταγωνιστές τον άγιο Μακάριο τον Νοταρά και τον άγιο Νικόδημο Αγιορείτη αποκτά ιδιαίτερη σημασία για την πορεία της εμπερίστατης Ορθοδοξίας. Ως φιλοκαλική αναγέννηση δεν εννοούμε μονάχα την έκδοση της ομώνυμης ανθολογίας των ασκητικών κειμένων αλλά ολόκληρη την προσπάθεια για ορθόδοξη αυτοσυνειδησία του υπόδουλου γένους μέσα από την λειτουργική κίνηση των Κολλυβάδων, την προσπάθεια έκδοσης των πατερικών έργων, την νέα έκδοση του Συναξαριστή κ.ά. Από τα πιο αξιόλογα πνευματικά φαινόμενα της Τουρκοκρατίας, το φιλοκαλικό κίνημα αναζωογόνησε πνευματικά και ιστορικά την Ορθοδοξία. Η φιλοκαλική πρόταση αγωνίσθηκε να θεμελιώσει την αναγέννηση του υπόδουλου γένους στον πολιτισμό των Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας, δηλαδή στην παράδοση της Εκκλησίας. Δεν αρκέστηκε απλώς στο σεβασμό των «τύπων» αλλά επιχείρησε μία δυναμική επανερμηνεία και διασάφηση της θεολογικής και λειτουργικής παράδοσης. Σταθμός για την αναγέννηση της λειτουργικής ζωής και την ανάπτυξη της θεολογίας της λατρείας. | 815.12 KB | 13/10/18 | ||
| Ιωάννου Ζηζιούλα, «Από το προσωπείον εις το πρόσωπον. Η συμβολή της πατερικής θεολογίας εις την έννοιαν του προσώπου», στο συλ. τόμο Χαριστήρια εις τιμήν του Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Μελίτωνος, εκδ. Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών, Θεσσαλονίκη, 1977, σ. 287-323. Ιωάννου Ζηζιούλα, «Από το προσωπείον εις το πρόσωπον. Η συμβολή της πατερικής θεολογίας εις την έννοιαν του προσώπου», στο συλ. τόμο Χαριστήρια εις τιμήν του Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Μελίτωνος, εκδ. Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών, Θεσσαλονίκη, 1977, σ. 287-323. | 5.16 MB | 28/11/18 | ||
| Ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς και η νεώτερη δυτική θεολογία Με αφορμή την εισήγηση του Norman Russell για την αποδοχή του Παλαμά στη Δύση σήμερα Η «ησυχαστική έριδα», καθώς ονομάστηκε από τους ιστορικούς η τριαντάχρονη περίπου διαμάχη μεταξύ του Γρηγορίου Παλαμά και των άλλων ησυχαστών θεολόγων, αφενός, και του Βαρλαάμ Καλαβρού, Γρηγορίου Ακινδύνου, Νικηφόρου Γρηγορά και των άλλων αντιησυχαστών λογίων, αφετέρου, έγινε αντικείμενο πολυάριθμων μελετών. Παραβλέποντας τις θεολογικές συνιστώσες της διαμάχης, αρκετοί ερευνητές επεχείρησαν να αποδώσουν σ’ αυτήν τα συνηθισμένα χαρακτηριστικά της αντιπαράθεσης μεταξύ ενωτικών και ανθενωτικών, άλλοι διέγνωσαν απλώς μία σύγκρουση μεταξύ αριστοτελιστών και πλατωνιστών ή μεταξύ ορθολογιστών και μυστικών, και άλλοι την τελική ρήξη μεταξύ ανθρωπιστών και συντηρητικών στο ύστερο Βυζάντιο. Η ποικιλομορφία της διαμάχης δεν επιτρέπει, ωστόσο, οποιαδήποτε μονομέρεια και απολυτοποίηση στην ερμηνευτική αξιολόγηση των αιτίων που την προκάλεσαν και των παραγόντων που την διαμόρφωσαν. Επρόκειτο αποκλειστικά για κάποια «ενδοβυζαντινή διαμάχη»; Πώς εξηγείται, όμως, ότι οι βασικές θέσεις του Βαρλαάμ και των άλλων αντιησυχαστών δεν απείχαν από τις προϋποθέσεις της λατινικής θεολογίας; Γιατί ο Βαρλαάμ επέστρεψε τελικά στην Ιταλία, όπου έγινε επίσκοπος Ιέρακος, ενώ σημαντικός αριθμός από τους οπαδούς και συνεχιστές του στην αντιησυχαστική παράταξη είτε αφοσιώθηκαν στη μελέτη και μετάφραση έργων του ιερού Αυγουστίνου και κυρίως του Θωμά Ακινάτη είτε ασπάσθηκαν και επισήμως τη ρωμαιοκαθολική πίστη; Πώς ερμηνεύεται το γεγονός ότι οι θεολόγοι της Λατινικής Εκκλησίας εγκαινίασαν έκτοτε μία έντονα πολεμική στάση προς τη διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου Παλαμά; Στα πρόσωπα των ησυχαστών και των αντιησυχαστών αναμετρήθηκαν, για πρώτη φορά μετά το σχίσμα, η ορθόδοξη Ανατολή και η λατινική Δύση στις πλέον καίριες θεολογικές τους προϋποθέσεις και διαφορές. | 1.28 MB | 13/10/18 | ||
| Οδηγίες και Θέματα για τις Εργασίες Προόδου στο μάθημα "Η ανανέωση της Ορθόδοξης Θεολογίας" | 15.42 KB | 13/11/23 | ||
| Οι Ομολογίες Πίστεως του 17ου αι. Η Ορθόδοξη Θεολογία κατά την Τουρκοκρατία Οι Ομολογίες Πίστεως του 17ου αι. Η Ορθόδοξη Θεολογία κατά την Τουρκοκρατία. Παράδοση και αλλοτρίωση. | 24.53 MB | 21/10/18 | ||
| π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, "Η κληρονομιά και ο σκοπός της Ορθόδοξης Θεολογίας", Θεολογία 4/2010, σσ. 21-29. | 359.11 KB | 14/11/19 | ||
| π. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΚΑΝΑΣ Πολιτικά καί θεολογικά ἀτοπήματα τῶν θεολόγων: παραδείγματα μιᾶς περίπλοκης σχέσης, περιοδικό Ανθίβολα, τεύχος 4-5/2021, σσ. 53-95. | 15.18 MB | 29/11/23 | ||
| Παντελής Καλαϊτζίδης,"Ό Σάββας Άγουρίδης καί ό προφητικός Χριστιανισμός", Σύναξη 151/2019, σσ. 16-31. | 2.11 MB | 14/11/19 | ||
| Σταύρου Γιαγκάζογλου, " Ευχαριστιακή εκκλησιολογία και μοναστική πνευματικότητα. Το πρόβλημα του γεροντισμού" Σταύρου Γιαγκάζογλου, " Ευχαριστιακή εκκλησιολογία και μοναστική πνευματικότητα. Το πρόβλημα του γεροντισμού" | 366.64 KB | 19/12/18 | ||
| Σταύρου Γιαγκάζογλου, "Η επίδραση των Ρώσων θεολόγων της διασποράς στη νεοελληνική θεολογία" Σταύρου Γιαγκάζογλου, "Η επίδραση των Ρώσων θεολόγων της διασποράς στη νεοελληνική θεολογία" | 191.3 KB | 19/12/18 | ||
| Σταύρου Γιαγκάζογλου, "Φλωρόφσκυ και Λόσκυ. Σχόλια στη θεολογική διαμάχη για το πρόβλημα των δύο Οικονομιών", περιοδικό Θεολογία 4/2010, σσ. 187-204. Σταύρου Γιαγκάζογλου, "Φλωρόφσκυ και Λόσκυ. Σχόλια στη θεολογική διαμάχη για το πρόβλημα των δύο Οικονομιών", περιοδικό Θεολογία 4/2010, σσ. 187-204. | 685.65 KB | 28/11/18 | ||
| Σταύρου Γιαγκάζογλου, 200. «Ορθοδοξία και Διαφωτισμός», στον συλ. τόμο «Ὑμεῖς γὰρ ἐπ’ ἐλευθερίᾳ ἐκλήθητε» (Γαλ. 5,13) 1821-2021», Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου της Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ, 4-7 Νοεμβρίου, σσ. 143-166. | 491.69 KB | 8/11/23 | ||
| Σταύρου Γιαγκάζογλου, Οἱ δρόμοι τῆς φιλοκαλικῆς ἀναγέννησης κατὰ τὸν 18ο, 19ο καὶ 20ὸ αἰῶνα. Ἡ συμβολὴ τοῦ μοναχισμοῦ στὴν ἀνανέωση τῆς σύγχρονης ὀρθόδοξης θεολογίας | 14.91 MB | 8/11/23 | ||
| Σταύρου Γιαγκάζογλου, Σταθμοί και δρόμοι της Νεοελληνικής Ορθόδοξης Θεολογίας. Θεολογικά ρεύματα και τάσεις από τον 14ο αιώνα έως σήμερα | 313.96 KB | 8/11/23 | ||
| ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Χ. ΤΣΟΜΠΑΝΙΔΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΠΘ, ΑΠΟ ΤΟ «ΠΡΟΣΩΠΟ» ΣΤΗΝ «ΟΙΚΟΥΜΕΝΗ» ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΝΗΣΙΩΤΗ | 866.73 KB | 5/12/20 | ||
| Ύλη Εξετάσεων στο μάθημα "Η Ορθόδοξη Θεολογία κατά τον 20ό και 21ο αιώνα", ακαδ. έτος 2023-2024 | 45.49 KB | 9/1/24 | ||
| Χρήστου Καρακόλη, «Σάββας Αγουρίδης: Ο ρηξικέλευθος βιβλικός επιστήμων και θεολόγος» | 1.8 MB | 6/2/21 |
