Μάθημα : Η Ορθόδοξη Θεολογία κατά τον 20ό και 21ο αιώνα

Εκπομπή του ΑΘΗΝΑ 9,84, «Η Σχολή των Αθηνών», 14 Οκτωβρίου 2018, Ο Σταύρος Γιαγκάζογλου μιλά για τη σχέση Ελληνισμού, Ιουδαϊσμού και Χριστιανισμού στην εκπομπή του ΑΘΗΝΑ 9,84, την οποία παρουσιάζει ο καθηγητής Θάνος Βερέμης

Ένα μικρό αφιέρωμα της ΕΡΤ στο βιβλίο της Αποκαλύψεως του Ιωάννου.

Απαρτίζεται από λίγες πεντάλεπτες καταγραφές στις οποίες εξετάζουν το βιβλίο, από τη δική του σκοπιά ο καθένας,

ο Νίκος Νησιώτης, ο Παναγιώτης Νέλλας, ο Χρήστος Γιανναράς, ο Δημήτρης Μαυρόπουλος και ο π. Σταμάτης Σκλήρης.

Μαγνητοσκοπήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’80.

Η σχολή του Παρισιού, Βίντεο - Ντοκουμέντο της δεκαετίας του 1920: Οι Ρώσοι θεολόγοι του Ινστιτούτου Ορθόδοξης Θεολογίας "Άγιος Σέργιος" στο Παρίσι. Μεταξύ των προσώπων που εμφανίζονται: Saint Maria Skobtsova, bishop Evlogi, Fr. Sergius Bulgakov, Fr. George Florovsky, Boris Vysheslavtsev, Vladimir Iljine, Vassili Zenkovsky, Anton Kartachov, Nikolai Zernov κ.ά.

Εκπομπή του ΑΘΗΝΑ 9,84, «Η Σχολή των Αθηνών», 11 Νοεμβρίου 2018, Ο Σταύρος Γιαγκάζογλου μιλά σε μια δεύτερη συνέχεια για τη σχέση Ελληνισμού, Ιουδαϊσμού και Χριστιανισμού στην εκπομπή του Δημοτικού Ραδιοφωνικού Σταθμού ΑΘΗΝΑ 9,84, την οποία παρουσιάζει ο καθηγητής Θάνος Βερέμης

Οι απαρχές του προτεσταντισμού (διαμαρτύρηση) στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη και ο ρόλος του Γερμανού θεολόγου Μαρτίνου Λούθηρου. Θρησκευτικο ντοκιμαντέρ σε επιμέλεια υποτίτλων ΕΡΤ.

Η εκπομπή "Αρχονταρίκι" με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιο με θέμα: "Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: 200 χρόνια από την κοίμησή του", με καλεσμένους τους: κ. Σταύρο Γιαγκάζογλου, Σύμβουλο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και Διευθυντή του Περιοδικού "Θεολογία" της Εκκλησίας της Ελλάδος, και κ. Γεώργιο Φίλια, Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής Αθηνών, η οποία προβλήθηκε από την ΕΤ-1 στις 8/11/2009.

Κεντρική Εισήγηση του Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου Ιωάννου στις εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου «Η θεολογική παρακαταθήκη του πρωθιερέως Γεωργίου Φλωρόφσκυ», το οποίο διοργανώθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών την Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου – την Τρίτη 3 Σεπτεμβρίου 2019 στην Κωνσταντινούπολη.

Ο π. Ηλίας Μαστρογιαννόπουλος μιλάει για την Εκκλησία και τη Θεολογία στον 20ο αιώνα, καθώς και για τη Χριστιανική Αδελφότητα της "Ζωής" μέσα από την πορεία της δικής του διαδρομής. 

Την Κυριακή 28 Ιουνίου 2009, από την κρατική τηλεόραση ΕΤ-1, ο Μακαριστός Αρχιμανδρίτης Ηλίας Μαστρογιαννόπουλος ήταν προσκεκλημένος του υπευθύνου και παρουσιαστού της εκπομπής «Αρχονταρίκι» Μητροπολίτου Δημητριάδος Ιγνατίου σε μια εκ βαθέων κατάθεση ψυχής. Τίτλος της εκπομπής «Η συμβολή μιας αυτοβιογραφίας».

Andrei Rublev
του Andrei Tarkovsky

Andrej Rublev. Σοβιετική Ενωση, 1966. Σκηνοθεσία: Αντρέι Ταρκόφσκι. Σενάριο: Αντρέι Μιχάλκοφ-Κοντσαλόφσκι, Αντρέι Ταρκόφσκι. Ηθοποιοί: Ανατόλι Σολονίτσιν, Ιβάν Λαπίκοφ, Νικολάι Γκρίνκο, Νικολάι Σεργκέιεφ. 185 λεπτά.

Επανέκδοση ενός ανεπανάληπτου αριστουργήματος, με τον Ταρκόφσκι να χρησιμοποιεί την ιστορία του Ρώσου αγιογράφου του 15ου αιώνα, Αντρέι Ρουμπλιόφ, για να κάνει ένα σχόλιο πάνω στη ζωή, το θάνατο, την τέχνη, την πνευματικότητα, αλλά και πάνω σε μια βίαιη εποχή.

Σε επανέκδοση, και στην ολοκληρωμένη εκδοχή της (των 185 λεπτών), προβάλλεται το αριστούργημα αυτό του Αντρέι Ταρκόφσκι, απεικόνιση της ζωής του Αντρέι Ρουμπλιόφ, ενός αγιογράφου-καλόγερου στη Ρωσία του 15ου αιώνα, περίοδο έντονης βίας και αιματηρών επιδρομών από βαρβάρους. Εξοχη τοιχογραφία μιας ολάκερης εποχής που συνδυάζει το λαϊκό έπος με τον ανθρωπισμό, αλλά και το μυστικισμό του σκηνοθέτη της.

Από τα πρώτα κιόλας πλάνα, με τον χωρικό που μπαίνει σ' ένα πρωτόγονο αερόστατο για να πετάξει, έστω και για λίγο, στον ουρανό, ο Ταρκόφσκι μάς εισάγει στο βασικό θέμα της ταινίας του, εκείνο της τέχνης και της θέσης του καλλιτέχνη στην κοινωνία, μαζί κι ενός μυστικισμού, που δίνεται μεταφορικά με την άνοδο του αερόστατου στους ουρανούς. Στοιχείο που επαναλαμβάνεται με τρόπο έξοχο στο τελευταίο μέρος της ταινίας, με το νεαρό, άπειρο χύτη να φτιάχνει το τεράστιο καμπαναριό, πράξη που ξαναδίνει στον, ορκισμένο στη σιωπή, απογοητευμένο από την αθλιότητα και τη βία που κυριαρχούν γύρω του, Ρουμπλιόφ, να ξαναβρεί το πάθος για ζωή και δημιουργία.

Ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί τη μεσαιωνική εποχή, με τη βία, τη βαρβαρότητα και την απεριόριστη ωμότητα (στοιχεία που τρόμαξαν την τότε σοβιετική γραφειοκρατία που επέβαλε στον Ταρκόφσκι απαράδεκτες περικοπές) την ανατροπή των ηθικών και άλλων αξιών, την απώλεια της πίστης, τον εκχυδαϊσμό και τις βαρβαρότητες που κυριαρχούν σ' αυτήν, για να κάνει ένα σχόλιο πάνω στην ίδια την εποχή μας, με την οποία βρίσκει αρκετές ομοιότητες.

Ο Ταρκόφσκι αντλεί από τα διδάγματα του Αϊζενστάιν (ιδιαίτερα εκείνα στο «Ιβάν ο τρομερός»), για να φτιάξει ένα εντελώς δικό του, ερμητικό ίσως, αλλά πάντα συναρπαστικό στιλ, χρησιμοποιώντας μια κάμερα που κινείται με τρόπο εκπληκτικό, με κυκλικές κινήσεις και φωτισμούς, παίζοντας εύστοχα με το φως και το σκοτάδι, χρησιμοποιώντας με τρόπο μοναδικό το μαυρόασπρο φιλμ (η έξοχη φωτογραφία είναι του Βαντίμ Γιούσοφ), με εξαίρεση τον έγχρωμο επίλογο με τις λιγοστές εικόνες του Ρουμπλιόφ που έχουν διασωθεί -εικόνες που τονίζουν τον ανθρωπισμό του Ρουμπλιόφ.

Μια ταινία-ύμνος στον άνθρωπο και τη δύναμή του, αληθινός σταθμός στην ιστορία του σύγχρονου κινηματογράφου, που βλέπεται και ξαναβλέπεται με την ίδια πάντα απόλαυση.

Αντρέι Ρουμπλιώφ: η εικαστική έκφραση της Ορθοδοξίας Για έναν από τους μεγαλύτερους αγιογράφους του κόσμου

Ο Αντρέι Ρουμπλιώφ υπήρξε επιφανής Ρώσος αγιογράφος, ένας από τους μεγαλύτερους του κόσμου. Το έργο για το οποίο αναγνωρίζεται ως ένας των κορυφαίων αγιογράφων της Ορθοδοξίας, είναι η εικόνα της Αγίας Τριάδος, η οποία αποτελεί και το αριστούργημα της ρωσικής εικονογραφικής τέχνης. Η εικόνα της Αγίας Τριάδος διακρίνεται για την σύνθεση, τον ρυθμό, τον φωτισμό, την αρμονία την καθαρότητα και την απλότητα.  Είναι πάντως δύσκολο να διατυπώσουμε αισθητικές κρίσεις με βεβαιότητα, δεδομένου ότι τα σωζόμενα και αποδιδόμενα σε αυτόν έργα, πλην της Αγίας Τριάδος είναι αμφίβολα. Ας ληφθεί υπ όψιν, επίσης, ότι τα σωζόμενα έργα του έχουν επιχρωματιστεί από μεταγενέστερους, διότι τα υλικά εικονογράφησης στα χρόνια του Ρουμπλιώφ, στη Ρωσία, δεν είχαν αντοχή στο χρόνο.  Οι επιδράσεις του Θεοφάνη του Έλληνα πάνω στον Ρουμπλιώφ θα πρέπει να θεωρούνται αυτονόητες, αφού όλες οι πηγές τον συνδέουν με τον δάσκαλό του Θεοφάνη. Αλλά από όσα σώζονται, έστω αλλοιωμένα, είναι φανερό ότι ο Ρουμπλιώφ πήγε πολύ πιό πέρα από τον δάσκαλό του. Αυτό φαίνεται παραβάλλοντας τα έργα των δύο: ο Θεοφάνης έχει έναν δυνατό εξπρεσιονισμό, πολύ κοντινό στον άνθρωπο του αιώνα μας, όπως βλέπουμε στην εικόνα της Παναγίας, ενώ ο Ρουμπλιώφ ρίχνει όλο του το βάρος στην πνευματικότητα του προσώπου, όπως βλέπουμε στην εικόνα του Χριστού ή ακόμη και του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Ακόμη πιό έντονη είναι η διαφορά, ανάμεσα στην Αγία Τριάδα του Θεοφάνη και σε αυτήν του Ρουμπλιώφ.  Όπως γράφει σ' ένα δοκίμιό του ο π. Σταμάτης Σκλήρης, «αρκεί ν’αντιπαραβάλουμε τη φωτοσκίαση των ενδυμάτων του Θεοφάνη αφ ενός και του Ρουμπλιώφ αφ’ετέρου προς τη φωτοσκίαση των τοιχογραφιών της Μονής της Χώρας Κωνσταντινουπόλεως, για να συμπεράνουμε ότι ο Ρουμπλιώφ στάθηκε πιό βυζαντινός από τον δάσκαλό του. Δεν πρόκειται όμως μόνο για μια τέτοια λεπτομέρεια, αλλά για όλα τα στοιχεία που συγκροτούν το μνημειώδες και μοναδικό έργο του. Όχι μόνο στις φορητές εικόνες, όπως αυτές του Χριστού και των Αρχαγγέλων της Δεήσεως, αλλά και στις τοιχογραφίες, ο Ρουμπλιώφ φωτίζει τα πρόσωπα με τον τρόπο της βυζαντινής πλαστικότητας, σε αντίθεση προς τον έντονο εξπρεσιονισμό των τοιχογραφιών του Θεοφάνη.»  Η ιστορία της τέχνης δεν μπορεί να μη σημειώσει, πάντως, ότι τα ίδια περίπου χρόνια και εδώ στην Ελλάδα σημειώθηκε τομή στην αγιογραφική τέχνη, με την εμφάνιση του κυρ Μανουήλ Πανσέληνου. Βεβαίως, ο Ρουμπλιώφ δεν ήξερε το έργο του Πανσέληνου. Αλλά ίσως δεν είναι τυχαίο ότι τα χρόνια εκείνα, χρόνια των Παλαιολόγων, ο εικαστικός μυστικισμός αναζήτησε νέους δρόμους για να εκφράσει το θείο.

Πηγή: www.lifo.gr

Στη σειρά εκπομπών της ΕΤ1 “Περιμένοντας την Ανάσταση”, παραγωγής  1987  με  σκηνοθέτη το Νίκο Φατούρο, ο  Χρήστος Γιανναράς  αναφέρεται στο Θείο Δράμα της Μεγάλης Βδομάδας και στο περιεχόμενο της Μεγάλης Δευτέρας.

Η ιδιότητα του δασκάλου ως άσκηση στην ανθρώπινη σχέση. Η σημασία της φιλοσοφίας. Η ιδιότητα του συγγραφέα. Η συγγραφή βιβλίων αλλά και η παρέμβαση στο πολιτικό γίγνεσθαι διά της επιφυλλιδογραφίας. Η κυρίως πατρίδα: Η Ελλάδα όχι σαν τόπος αλλά σαν τρόπος του βίου. Η λογοτεχνία όχι ως δικαίωση της υποκειμενικότητας αλλά ως πάθος για τη γλώσσα και ως ευκαιρία αμεσότητας σχέσης. Νεο-ορθόδοξος; Η κατάφαση στην παράδοση και τη λαϊκή ευσέβεια. Η εκδοχή επιβίωσης του ελληνικού χώρου ως απάντηση στο ερώτημα για την ύπαρξη, τον κόσμο, την ιστορία. Η μετοίκηση στο κενό, επί τη απουσία αυτών των αποριών. Η άρθρωση πολιτισμού ως απάντηση στο ερώτημα του νοήματος. Η οικονομία, η πολιτική, η τέχνη, ως συναρτήσεις αυτής της απάντησης. Η Ορθοδοξία όχι ως ιδεολογική καθαρότητα αλλά ως οικειωμένη παράδοση και αποκομισμένη εμπειρία του βίου. Η αποτύπωση της ποιότητας της καθημερινότητας στον, εν τέλει, παραγώμενο πολιτισμό. Ο Χρήστος Γιανναράς αυτοβιογραφείται (Ιούνιος 1991) καταθέτοντας τα κυριώτερα στοιχεία προσωπικής και αναζητώντας τα κρισιμώτερα στοιχεία συλλογικής -- δικής του και δικής μας -- ταυτότητας. Στην εκπομπή «Μονόγραμμα» του Γιώργου και της Ηρώς Σγουράκη, για την ΕΡΤ.

Άποψη του Συνοδικού παρεκκλησίου (Καθολικού) της Ιεράς Μονής Πετράκη στην Αθήνα. Ο Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Παναγιώτης Χρήστου, άλλοι επίσημοι και ιερείς κατευθύνονται προς κτήριο της Μονής. Ο άρτι εκλεγείς Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Σεραφείμ, πλαισιωμένος από πλήθος κόσμου, διασχίζει τον χώρο της μονής. Στο παρεκκλήσι, όπου πραγματοποιείται η τελετή ανάγνωσης του Μεγάλου Μηνύματος, ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ διαβάζει το Μεγάλο Μήνυμα, παρουσία του Π. Χρήστου, μελών της Ιεράς Συνόδου και άλλων επισήμων. Ο νέος Αρχιεπίσκοπος υπογράφει το πρωτόκολλο της εκλογής.

Το επεισόδιο της σειράς ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ είναι αφιερωμένο στα Πάθη του Ιησού τα οποία και αναλύει ο καθηγητής ΣΑΒΒΑΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ με γνώμονα τόσο τις θρησκευτικές όσο και τις λαϊκές παραδόσεις των εκάστοτε χριστιανικών κοινωνιών.

Ο Μητροπολίτης Ελβετίας Δαμασκηνός Παπανδρέου (1936-2011) και το έργο του στο Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ της Γενεύης στην Ελβετία.

Μια συζήτηση με τον Άρη Σκιαδόπουλο στην εκπομπή "Νυκτερινός επισκέπτης" της ΝΕΤ (1996;) 

Ο Άγιος Νικόλαος (Βελιμίροβιτς) Επίσκοπος Αχρίδος, της Σερβικής Εκκλησίας, γεννήθηκε το 1880 στην Σερβία. Έλαβε ευρεία μόρφωση ανά την υφήλιο και επέδειξε σπουδαίο συγγραφικό έργο. Οι υψηλές θεολογικές και φιλοσοφικές μελέτες του τον έκαναν σύντομα γνωστό λαμβάνοντας πέντε διδακτορικούς τίτλους σε διάφορα Πανεπιστήμια του κόσμου. Επίσκοπος εκλέχθηκε μόλις στα 39 του χρόνια. Ποίμανε με ιδιαίτερη αγάπη και σοφία την επισκοπή του, όμως, η ποιμαντική του διακονία αγκάλιασε στην κυριολεξία όλον τον κόσμο με τα διάφορα ταξίδια του (λόγω εξορίας ή όχι), τη διδασκαλική του δραστηριότητα σε πανεπιστημιακές σχολές αλλά και μέσω του πλήθους των επιστολών και των βιβλίων του. Τα γραπτά του εμφορούνται από βαθύτατο Πατερικό πνεύμα και αποπνέουν πάντοτε μια απλοϊκή γλυκύτητα συνδυασμένη με βαθιά σοφία και υψηλή θεολογία. Ο σύγχρονος και φίλος του Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς είπε για τον Άγιο Νικόλαο: "Ο Νικόλαος Αχρίδος ήταν ο μέγας άγιος Χρυσόστομος των ημερών μας. Έγινε διδάσκαλος μέγας της Ορθοδόξου Εκκλησίας, κήρυξ της ορθοδόξου πίστεως, ποιμήν σοφός, πνευματικός οδηγός των Σέρβων, στύλος της πατρίδος του, Απόστολος της Ορθοδοξίας σε κράτη μακρινά...". Εκοιμήθη προσευχόμενος στις 17 Μαρτίου 1956 στην Ι.Μ. Αγ. Τύχωνος στις ΗΠΑ. Το ιερό του σκήνωμα επέστρεψε στην Σερβία το 1991.

Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας, κατά τη διάρκεια της επίσημης ετήσιας τελετής που πραγματοποιήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2007 στο Ινστιτούτο Ορθόδοξης Θεολογίας του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι, έλαβε τον τίτλο του επίτιμου Διδάκτορα για το σύνολο του θεολογικού του έργου.

Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας, κατά τη διάρκεια της επίσημης ετήσιας τελετής που πραγματοποιήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2007 στο Ινστιτούτο Ορθόδοξης Θεολογίας του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι, έλαβε τον τίτλο του επίτιμου Διδάκτορα για το σύνολο του θεολογικού του έργου.

Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας, κατά τη διάρκεια της επίσημης ετήσιας τελετής που πραγματοποιήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2007 στο Ινστιτούτο Ορθόδοξης Θεολογίας του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι, έλαβε τον τίτλο του επίτιμου Διδάκτορα για το σύνολο του θεολογικού του έργου.

Ο θεολόγος Δημήτρης Μαυρόπουλος μιλά με τον Βασίλη Ξυδιά για τη «Θεολογία του 60» και καταθέτει την προσωπική εμπειρία του από εκείνα τα χρόνια. Τι είναι η «Θεολογία του 60»; Ποια ήταν η αλλαγή που έφερε στην ελληνική θεολογία εκείνης της εποχής; Έμφαση στη θεολογία των Πατέρων, στα λειτουργικά κείμενα, στη λατρεία, στη μοναστική άσκηση. Ποιες είναι σήμερα οι εκκρεμότητες, τα προβλήματα, οι αντιρρήσεις σχετικά με τη θεολογία αυτή; Υπάρχει «αντιδυτικισμός» ή «εθνικισμός» στη Θεολογία του 60; Είναι αυτή υπεύθυνη για τον σύγχρονο «νεοευσεβισμό» και τον «γεροντισμό»;

Ο θεολόγος Δημήτρης Μαυρόπουλος μιλά με τον Βασίλη Ξυδιά για τη «Θεολογία του 60» και καταθέτει την προσωπική εμπειρία του από εκείνα τα χρόνια. Τι είναι η «Θεολογία του 60»; Ποια ήταν η αλλαγή που έφερε στην ελληνική θεολογία εκείνης της εποχής; Έμφαση στη θεολογία των Πατέρων, στα λειτουργικά κείμενα, στη λατρεία, στη μοναστική άσκηση. Ποιες είναι σήμερα οι εκκρεμότητες, τα προβλήματα, οι αντιρρήσεις σχετικά με τη θεολογία αυτή; Υπάρχει «αντιδυτικισμός» ή «εθνικισμός» στη Θεολογία του 60; Είναι αυτή υπεύθυνη για τον σύγχρονο «νεοευσεβισμό» και τον «γεροντισμό»;

ημήτρης Μαυρόπουλος: "Δημήτρης Κουτρουμπής και Ρωσική Διασπορά".

Η πολιτιστική Εταιρεία ΑΙΝΟΣ σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard, με αφορμή το έτος 2016 ως έτος Ελλάδας Ρωσίας, διοργάνωσαν εκδήλωση με θέμα τη Ρωσική Διασπορά, στο Ναύπλιο το Σάββατο 2 Απριλίου του 2016. Παραγωγή: Antifono.gr

Ο θεολόγος και εκδότης Δημήτρης Μαυρόπουλος, σε μια αυτοβιογραφική συνέντευξη για το Αντίφωνο (Μάρτιος 2018) αναφέρεται στις σημαντικότερες στιγμές της πνευματικής του πορείας. Μιλά για τον Δημήτρη Κουτρουμπή, τον Ζήσιμο Λορεντζάτο, τον Νίκο-Γαβριήλ Πεντζίκη, τον Παναγιώτη Νέλλα, τον όσιο Παΐσιο. Ιστορεί τη συμπόρευση με τον Τάσο Ζαννή, την Καίτη Χιωτέλλη και τα άλλα μέλη της συντακτικής επιτροπής του «Σύνορου». Τη συνεργασία του με τον Χρήστο Γιανναρά και τον π. Φιλόθεο Φάρο στην εκπομπή της ΕΡΤ «Σήμερα είναι Κυριακή». Την 20χρονη θητεία του στη Μέση Εκπαίδευση. Την εκδοτική παρουσία του στον οίκο «Δόμος». Την ίδρυση (1986) και την αδιάλειπτη έκτοτε λειτουργία του «θεολογικού εργαστηρίου», ξεκινώντας από το ίδρυμα Γουλανδρή Χόρν. Κι εξηγεί διά ζώσης τη χαρά να είσαι χριστιανός, έστω κι ανάμεσα σε καιρούς των πτωχεύσεων. Αντίφωνο ( Antifono.gr)

Η περί προσώπου αντίληψη του Γέροντος Σωφρονίου σε σχέση με τα σύγχρονα θεολογικά ρεύματα| Ιωάννης Ζηζιούλας, Μητροπολίτης Περγάμου

Εισήγηση του Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννου Ζηζιούλα από το Διορθόδοξο Επιστημονικό Συνέδριο «Γέροντας Σωφρόνιος - Ο θεολόγος του ακτίστου Φωτός», που διοργάνωσε η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου και το Ινστιτούτο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός και έγινε στην Αθήνα 19-21 Οκτωβρίου 2007

Ντοκιμαντέρ του www.svots.edu CBS Documentary για το έργο και την κληρονομιά του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν στο Ορθόδοξο Θεολογικό Ινστιτούτο του Αγίου Βλαδιμήρου στη Νέα Υόρκη, στο οποίο υπηρέτησε για πολλά χρόνια ως καθηγητής και ως κοσμήτοράς του.

Αναφορά στον ρόλο των χριστιανικών οργανώσεων σε σχέση με το καθεστώς της δικτατορίας 1967-1974 στην Ελλάδα.

Εκπομπή της Γαλλικής Τηλεόρασης για την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή της Ορθόδοξης Εκκλησίας (στη γαλλική γλώσσα)

Η λειτουργική και θεολογική σημασία της Μ. Τεσσαρακοστής, Με τον Κωνσταντίν Ανδρονικώφ, καθηγητή στο Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι και τον Αλεξάντρ Σμέμαν, καθηγητή στο Σεμινάριο του Αγίου Βλαδιμήρου της Νέας Υόρκης

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ & ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ, Εκπομπή της Δημοτικής Τηλεορασης Θεσσαλονίκης

για το συνέδριο της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου,

ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ,

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ '60 - ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ,

ΒΟΛΟΣ, ΚΥΡΙΑΚΗ 6-8 ΜΑΙΟΥ 2005

Η "θεολογία του '60" δεν είναι απλώς ένα θεολογικό ρεύμα που επιχείρησε να επανασυνδέσει την ελληνική Ορθοδοξία με την πατερική θεολογία και την αυθεντικότητα της παράδοσης, σε ένα τοπίο που μέχρι τότε κυριαρχούνταν από τον πιετισμό των θρησκευτικών οργανώσεων και από τον θεολογικό ακαδημαϊσμό και σχολαστικισμό. Αποτελεί ταυτοχρόνως και μια ανανεωτική κίνηση -προφανώς όχι άσχετη με τα ευρύτερα κινήματα που λαμβάνουν χώρα την ίδια δεκαετία- που μαζί με την κριτική στον εκκλησιαστικό εθνικισμό και επαρχιωτισμό και το άνοιγμα στην οικουμενικότητα της Εκκλησίας, θέτει επιτακτικά το αίτημα της ελληνικής αυτογνωσίας και ιδιοπροσωπίας.
Ποια είναι, όμως, ακριβώς η ταυτότητα των θεολογικών ανακατατάξεων που συμβατικά αποκαλούνται "θεολογία του '60"; Αφορούν μια τάση ή τη διασταύρωση περισσότερων ρευμάτων; Ποιες είναι οι τομές που έγιναν, οι δρόμοι που άνοιξαν και οι προοπτικές που δυσκόλεψαν; Πόσο επηρέασε τους εκκλησιαστικούς και πανεπιστημιακούς θεσμούς και τι άφησε ως παρακαταθήκη στην ιστορική πορεία του εκκλησιαστικού σώματος; Τι γονιμοποιήθηκε, τι στέρεψε και τι εκκρεμεί;
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που τέθηκαν και συζητήθηκαν στο συνέδριο με θέμα: "Αναταράξεις στη μεταπολεμική θεολογία. Η "θεολογία του '60"", που διοργανώθηκε από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών και το περιοδικό Σύναξη, τον Μάιο του 2005, στον Βόλο, και όπου παρουσιάστηκαν εισηγήσεις ή έγιναν αναφορές για το θεολογικό έργο των: Σ. Αγουρίδη, Χρ. Γιανναρά, π. Β. Γοντικάκη, Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα, Ν. Ματσούκα, Π. Νέλλα, Ν. Νησιώτη, π. Ι. Ρωμανίδη, καθώς και στα θέματα που σχετίζονται με την αναγέννηση του μοναχισμού, τη ρωσική θεολογία της διασποράς, τη θεολογία του προσώπου, το ζήτημα του έρωτος και το "πρόγραμμα" αποηθικοποίησης του χριστιανισμού, τη σχέση της "θεολογίας του '60" με τη "Σχολή της Θεσσαλονίκης", τις βιβλικές σπουδές, την ιεραποστολή, τον πολιτισμό, τον ελληνοκεντρισμό, την πολιτική, κ.ά. 

Εκκλησία και εξουσία στην Ορθόδοξη Παράδοση, Εκπομπή με τον Νίκο Ματσούκα, Ορθοδοξία και σύγχρονος κόσμος, TV 100 

Κεντρική Εισήγηση του Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου Ιωάννου στις εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου «Η θεολογική παρακαταθήκη του πρωθιερέως Γεωργίου Φλωρόφσκυ», το οποίο διοργανώθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών την Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου – την Τρίτη 3 Σεπτεμβρίου 2019 στην Κωνσταντινούπολη.

Στιγμές από την Ιεραποστολική πορεία του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου, Μια ταινία της Μαρίας Μαυρίκου

• ΠΡΑΚΤΙΚΑ Α΄ Διεθνούς Συνεδρίου Ορθόδοξης Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
• PROCÈS-VERBAUX du premier Congrès de Théologie Orthodoxe a Athènes, 29 Novembre - 6 Décembre 1936 / publiés par les soins du Hamilcar S. Alivisatos.
• STEPHANOU E., "Le premier Congrès de théologie orthodoxe (Athènes, 29 novembre-3 décembre 1936)", Revue des études byzantines, Année 1937 186, pp. 225-238.

Παρουσίαση του βιβλίου: Paul Gavrilyuk, Ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ και η Ρωσική Θρησκευτική Αναγέννηση, Εκδοτική Δημητριάδος, Βόλος 2022. Παρουσίαση στο Τμήμα Θεολογίας, 18 Ιανουαρίου 2023. Κεντρικός ομιλητής ο συγγραφέας του βιβλίου Paul Gavrilyuk, ιδρυτής και πρόεδρος της Διεθνούς Ορθόδοξης Θεολογικής Ένωσης (ΙΟΤΑ) και του οργανισμού Rebuild Ukraine, καθηγητής στην έδρα Θεολογίας και Φιλοσοφίας "Aquinas" στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου St. Thomas (Μινεσότα, ΗΠΑ). Στο πάνελ συμμετέχουν: Δημήτρης Μόσχος, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος Τμήματος Θεολογίας, Κωνσταντίνος Κορναράκης, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Σταύρος Γιαγκάζογλου, Αναπληρωτής Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών. Την εκδήλωση συντονίζει ο μεταφραστής του βιβλίου Νικόλαος Ασπρούλης, Αναπληρωτής Διευθυντής Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου, Διδάσκων ΕΑΠ. Ο Πωλ Γάβριλιουκ στο βιβλίο του αυτό μας προσφέρει ένα εξαιρετικό μελέτημα για την ιστορία της ορθόδοξης θεολογίας στον 20ό αιώνα, όπως αυτή αναπτύχθηκε στο θεολογικό πρόγραμμα του π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ σε άμεση σχέση με το ευρύτερο πλαίσιο της Ρωσικής θρησκευτικής αναγέννησης. Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου αυτού επιχειρείται μια γόνιμη συζήτηση για την πρόσληψη του έργου του Φλωρόφσκυ, καθώς και της ρωσικής θρησκευτικής σκέψης στη σύγχρονη ελληνική θεολογία. Η παραγωγή του βίντεο είναι μια ευγενική προσφορά του οργανισμού "LOOX.Media", ως μια προσπάθεια ενίσχυσης της διάχυσης της γνώσης και της σύνδεσης της επιστημονικής έρευνας, του πολιτισμού και της τέχνης με τον άνθρωπο και την κοινωνία.

he Master Builder DEMETRIOS KOUTROUBIS and The Renewal of Theology in Modern Greece Ὁ Πρωτομάστορας ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΠΗΣ καὶ ἡ ἀνανέωση τῆς Θεολογίας στὴ σύγχρονη Ἑλλάδα ΠΕΜΠΤΗ 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ, 7:00 μ.μ. Xῶρος βιβλίου καὶ πολιτισμοῦ τῶν ἐκδόσεων «Ἐν πλῷ» Χαρ. Τρικούπη 6-10, ἐμπορικό κέντρο Atrium, Ἀθήνα Ὁμιλητές:

• Σταῦρος Γιαγκάζογλου

Ἀν. Καθηγητής Δογματικῆς, τμῆμα Θεολογίας ΕΚΠΑ

• Δημήτρης Μαυρόπουλος

Ἐκδότης-Συγγραφέας

• και ο συγγραφέας του βιβλίου Marcus Plested

Η «θεολογία του '60» δεν είναι απλώς ένα θεολογικό ρεύμα που επιχείρησε να επανασυνδέσει την ελληνική Ορθοδοξία με την πατερική θεολογία και την αυθεντικότητα της παράδοσης, σε ένα τοπίο που μέχρι τότε κυριαρχούνταν από τον πιετισμό των θρησκευτικών οργανώσεων και από τον θεολογικό ακαδημαϊσμό και σχολαστικισμό. Αποτελεί ταυτοχρόνως και μια ανανεωτική κίνηση –προφανώς όχι άσχετη με τα ευρύτερα κινήματα που λαμβάνουν χώρα την ίδια δεκαετία– που μαζί με την κριτική στον εκκλησιαστικό εθνικισμό και επαρχιωτισμό και το άνοιγμα στην οικουμενικότητα της Εκκλησίας θέτει επιτακτικά το αίτημα της ελληνικής αυτογνωσίας και ιδιοπροσωπίας.

Ποια είναι, όμως, ακριβώς η ταυτότητα των θεολογικών ανακατατάξεων που συμβατικά αποκαλούνται «θεολογία του '60»; Αφορούν μια τάση ή τη διασταύρωση περισσότερων ρευμάτων; Ποιες είναι οι τομές που έγιναν, οι δρόμοι που άνοιξαν και οι προοπτικές που δυσκόλεψαν; Πόσο επηρέασε τους εκκλησιαστικούς και πανεπιστημιακούς θεσμούς και τι άφησε ως παρακαταθήκη στην ιστορική πορεία του εκκλησιαστικού σώματος; Τι γονιμοποιήθηκε, τι στέρεψε και τι εκκρεμεί; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που τέθηκαν και συζητήθηκαν στο Συνέδριο με θέμα: «Αναταράξεις στη μεταπολεμική θεολογία. Η “θεολογία του ’60”», που διοργανώθηκε από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών και το περιοδικό Σύναξη τον Μάιο του 2005 στον Βόλο, και όπου παρουσιάστηκαν εισηγήσεις ή έγιναν αναφορές για το θεολογικό έργο των: Σ. Αγουρίδη, Χρ. Γιανναρά, π. Β. Γοντικάκη, Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα, Ν. Ματσούκα, Π. Νέλλα, Ν. Νησιώτη, π. Ι. Ρωμανίδη, καθώς και στα θέματα που σχετίζονται με την αναγέννηση του μοναχισμού, τη ρωσική θεολογία της διασποράς, τη θεολογία του προσώπου, το ζήτημα του έρωτος και το «πρόγραμμα» αποηθικοποίησης του χριστιανισμού, τη σχέση της «θεολογίας του '60» με τη «Σχολή της Θεσσαλονίκης», τις βιβλικές σπουδές, την ιεραποστολή, τον πολιτισμό, τον ελληνοκεντρισμό, την πολιτική, κ.ά.