Μάθημα : Μέθοδοι Έρευνας στη Θεατρολογία Research Methods in Theatre Studies

Η  Φαινοµενολογία  είναι  ερευνητικό  πλαίσιο  αλλά  και  από  µόνη  της  ένα  ολόκληρο επιστηµονικό παράδειγµα και φιλοσοφική σχολή. Μελετάει την ουσιαστική και αναλλοίωτη δοµή (essense) εµπειριών ζωής. Ο ερευνητής κατά τη µελέτη ενός φαινοµένου χρειάζεται να αποµονώσει  (bracket) προϋπάρχουσες και καθιερωµένες αντιλήψεις και στερεότυπα και να αφοσιωθεί στη βιούµενη εµπειρία (phenomenon).

Φαινομενολογία είναι μια λέξη πολυσύλλαβη και ευφάνταστη για κάτι απλό και βαθύ. Ονοματίζει ένα φιλοσοφικό κίνημα, το οποίο ωθείται από την κεντρική διάθεση να αποδέχεται τα πράγματα όπως είναι. Τα πρώτα της χρόνια, στην έναρξη του 20ου αιώνα, η φαινομενολογία χρησιμοποιούσε συχνά το σύνθημα "πίσω στα ίδια τα πράγματα!". Αυτή η φράση σήμαινε ότι θα πρέπει, με κάθε κόστος, να αποφύγουμε το να καταστρέψουμε ή να παραβλέψουμε με τη φιλοσοφία μας τα πράγματα: θα πρέπει να αναγνωρίσουμε αυτό που υπάρχει και να αποφύγουμε να το αναγάγουμε σε κάτι άλλο. Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι εξασκούμε με υπευθυνότητα τις πράξεις και τις γνώμες μας και, συνεπώς, θα πρέπει να αναγνωρίζουμε την υπευθυνότητα μας και να μην σκεπτόμαστε τους εαυτούς μας ως απλές μηχανικές διαδικασίες ή ως βιολογικά συστήματα. Γνωρίζουμε ότι εμφανίζονται σε μας εικόνες, αναμνήσεις και φαντασίες και, συνεπώς, θα πρέπει να φέρουμε στην επιφάνεια φιλοσοφικά τι σημαίνει να είναι κάτι εικόνα και τι σημαίνουν τα ενεργήματα της ενθύμησης και της φαντασίας: δεν θα πρέπει να αναγάγουμε αυτά τα πράγματα σε εγκεφαλικές καταστάσεις. Παρόμοια, γνωρίζουμε ότι η λογική και τα μαθηματικά έχουν την δική τους υπόσταση: δεν αποτελούν απλώς ψυχολογικές προβολές και έχουν επίσης τον δικό τους τρόπο εμφάνισης και τον δικό τους τρόπο ύπαρξης.

Οι ανθρώπινες σχέσεις, τα συναισθήματα, η πολιτική και η οικονομία, αυτά και αναρίθμητα άλλα φαινόμενα, θα πρέπει να γίνουν αποδεκτά τέτοια που είναι και να τύχουν φιλοσοφικής διασάφησης. Άπαξ και αρχίσουμε να λαμβάνουμε τα πράγματα τέτοια που είναι, ανακαλύπτουμε ότι τα πράγματα φανερώνονται σε εμάς με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Ο κόσμος αποτελεί ένα δίκτυο από δέσμες εμφανίσεων και η φιλοσοφία αναλαμβάνει το έργο της διασάφησης, της διαφοροποίησης και της περιγραφής τους

Από το βιβλίο του Robert Sokolowski (2008). Εισαγωγή στη Φαινομενολογία (μτφ. Πέτρος Κοντός) Εκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρών.