Μάθημα 4ο: Πίστη και γνώση του Θεού στην Ορθόδοξη Παράδοση

– Χαρισματική και επιστημονική θεολογία, η θεολογία ως χάρισμα και ως επιστήμη

– Οι χαρισματικοί φορείς της αλήθειας της πίστεως από τη δημιουργία έως τα έσχατα της ιστορίας

– Η Εκκλησία εν πορεία στην κτίση και στην ιστορία

– Η θεολογία ως δοξολογία του Θεού και η επιστημονική θεολογία 

– Ο θεολόγος δεν είναι μουσειολόγος και μελετητής ενός ιστορικού αρχείου αλλά είναι μελετητής ενός ζωντανού σώματος

– Τοπικότητα και οικουμενικότητα της χριστιανικής εμπειρίας

– Η επιστημονική θεολογία δεν θεμελιώνεται σε θεωρητικές αρχές αλλά στη μελέτη και αποσαφήνιση της χαρισματικής ζωής του σώματος-κοινότητας της Εκκλησίας

– Η πίστη της Εκκλησίας δεν είναι μια αφηρημένη σύλληψη αλλά θεολογία γεγονότων μέσα στην ιστορία

– Τα βιβλικά, λειτουργικά και πατερικά κείμενα, η τέχνη, η ζωή και ο πολιτισμός της Ορθόδοξης Παράδοσης ως υπομνηματισμός στη θεολογία γεγονότων της Εκκλησίας εν πορεία προς τη Βασιλεία

– Η διπλή θεολογική μεθοδολογία των Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας: Άλλο είναι η μελέτη των κτιστών όντων και άλλο η άκτιστη θεότητα

– Η σχολαστική θεολογία έχει ενιαία θεολογική μεθοδολογία

– Η θύραθεν σοφία ασχολείται με τη γνώση και τα δεδομένα των κτιστών

– Η πυραμίδα των επιστημών στην ελληνική αρχαιότητα και στο Βυζάντιο

– Η θεολογική επιστήμη διαλέγεται και χρησιμοποιεί τις άλλες επιστήμες, ωστόσο η χαρισματική θεολογία δεν συγχέει την εμπειρία της με τη γνώση των κτιστών όντων

– Η θεολογία ως εμπειρία της ζωής του Θεού, ως εμπειρία του ακτίστου

– Οι άκτιστες ενέργειες του Θεού και η λειτουργία της θεολογίας ως χαρίσματος

– Η θεολογία ως θεοπτία, ως θέα του Θεού, ως μεταμόρφωση των αισθήσεων και του νου 

– Πνευματολογία και θεογνωσία

– Οι θέσεις των Καππαδοκών ή του Ιωάννη Δαμασκηνού για την εξαήμερο γένεση του κόσμου, την εμφάνιση των όντων και τις διάφορες επιστημονικές γνώσεις της εποχής τους για τη γνώση των κτιστών

–  Λόγια παράδοση και απλοϊκή πνευματικότητα

– Η επιστημονική θεολογία προϋποθέτει τη θεολογία του χαρίσματος

– Ο συνδυασμός επιστημονικής και χαρισματικής θεολογίας στην περίπτωση των Πατέρων της Εκκλησίας

– Θεολογία και γλώσσα

–  Οι προϋποθέσεις της σχολαστικής μεθόδου:  Το επιστητό της θεολογίας είναι οι έννοιες και τα κείμενα και η μέθοδός της είναι ταυτόσημη με τη μέθοδο στις θύραθεν επιστήμες