ΤύποςAρχείο ΚάτωΜέγεθοςΗμερομηνία
Γρηγορίου Νύσσης, Περί κατασκευής του ανθρώπου 607.65 KB24/12/22
Ιωάννου Ζηζιούλα, "Από το προσωπείον εις το πρόσωπον. Η συμβολή της πατερικής θεολογίας εις την έννοιαν του προσώπου"  5.16 MB5/4/22
Σταύρου Γιαγκάζογλου, "Νεωτερικότητα και ιστορία"
Το γεγονός της κατάρρευσης όλων των οραματικών διεξόδων της νεωτερικότητας στις μέρες μας θεωρήθηκε από πολλούς ως το τέλος των ιδεολογιών και των μεγάλων αφηγήσεων αλλά και το τέλος της ιστορίας. Η σημερινή κρίση του πολιτισμού θεωρείται ως αποτέλεσμα της αποτυχίας των κινημάτων υπέρβασης του καπιταλισμού. Η επικράτηση των αρχών του δυτικού πολιτικού φιλελευθερισμού και της οικονομίας της αγοράς σήμανε ένα είδος παγκοσμιοποίησης όχι μόνο της οικονομίας αλλά και της κοινωνικής ζωής και οργάνωσης. Η εποχή της μαζικής δημοκρατίας, με έκδηλα προβλήματα την εθνική και κοινωνική ανισότητα και κυρίως την οικολογική καταστροφή, εκφράζει, ωστόσο, μια γενική αβεβαιότητα και αστάθεια. Παρά την φαινομενική καταναλωτική ευφορία των μαζών και την παγκοσμιότητα του σύγχρονου πολιτισμού, ίσως ήδη εγκυμονούνται νέες και άδηλες πολιτισμικές και ιστορικές ανακατατάξεις. Και πράγματι, η περιφέρεια του δυτικού συστήματος αναζητεί τώρα είτε φονταμενταλιστικές λύσεις ή εναλλακτικά κινήματα σε μια μετανεωτερική κατεύθυνση. Ο Χριστιανισμός είναι η πίστη του ανθρώπου της νεωτερικότητας, δηλαδή, του ανθρώπου που ανακάλυψε ταυτόχρονα την ατομική ελευθερία και τον συνεχή και ευθύγραμμο χρόνο της ιστορίας. Ο ιστορικός άνθρωπος είναι αθεράπευτα ταυτισμένος με την ιστορία και την πρόοδο. Δεν μπορεί να επαναπαύεται στον παραδοσιακό ορίζοντα των αρχετύπων και της επανάληψης, αλλά δημιουργεί καινοτομίες τις οποίες και αξιοποιεί διαρκώς.
638.71 KB12/3/19
Σταύρου Γιαγκάζογλου, "Στο μεταίχμιο της ιστορίας. Οι προκλήσεις της Ορθοδοξίας στον 21ο αιώνα"
Για μεγάλο χρονικό διάστημα η διανόηση του τόπου μας αλλά και ο λαός στεκόταν αναποφάσιστος εμπρός στο δίλημμα: Δύση ή Ανατολή; Η όποια απάντηση αντί να δώσει λύσεις και να ανοίξει δρόμους, δημιουργούσε πόλωση, φανατισμό και εσωστρέφεια. Για άλλη μια φορά βρισκόμαστε μπροστά σε σταυροδρόμι. Θα αξιοποιήσουμε την παράδοσή μας, διακονώντας τον εμπερίστατο άνθρωπο της εποχής μας ή θα αποκλειστούμε στην αυτάρεσκη εσωστρέφειά μας, ενώ θα συμμετέχουμε με τον μεταπρατικό μας τρόπο στα οικονομικά, πολιτιστικά και τεχνολογικά οφέλη, τα οποία αντλούμε από τη Δύση; Η εσωστρέφεια της σύγχρονης Ορθοδοξίας σχετίζεται κυρίως με το γεγονός ότι από τη νεωτερικότητα και εξής διαμορφώθηκαν όχι απλώς τοπικές αλλά κυρίως εθνικές Εκκλησίες. Οι ιδιάζουσες για κάθε τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία ιστορικές συγκυρίες μετέφεραν το εκκλησιολογικό αυτό πρόβλημα, ως μη όφειλε, τόσο στην λεγόμενη Ορθόδοξη Διασπορά όσο και στην ιεραποστολή, δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο την ενότητα και την οικουμενικότητα της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο.
1.01 MB12/3/19
Σταύρου Γιαγκάζογλου, "Σύγχρονες περί ανθρώπου αντιλήψεις και το νόημα της ορθόδοξης ανθρωπολογίας σήμερα"
ια την ορθόδοξη θεολογία το είναι του ανθρώπου δεν ορίζεται στατικά. Ο άνθρωπος δεν είναι απλώς βιολογική ή πνευματική ύπαρξη, αλλά ύπαρξη σε σχέση και πορεία. Η πληρότητα της ύπαρξής του δεν είναι η αυτοαναφορικότητά του αλλά η συνάντηση και η κοινωνία του με τον απολύτως Άλλον, με μιαν ύπαρξη ριζικά πέρα και έξω από τη δική του. Υπό το φως της χριστολογίας της Εκκλησίας αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος μπορεί να πραγματοποιήσει το άνοιγμα και την κοινωνία της ύπαρξης του με τον Τριαδικό Θεό, εν Χριστώ και διά του Αγίου Πνεύματος. Δηλαδή με μια ύπαρξη, η οποία είναι κοινωνία και ετερότητα κατ’ εξοχήν. Να γίνει κατά χάριν αυτό που δεν είναι εκ φύσεως. Να γίνει υιός του Θεού κατά σχέσιν, να αποκτήσει έναν νέο τρόπο υπάρξεως πέρα από τη φθορά και τον θάνατο. Το προπατορικό αμάρτημα και το πρόβλημα του κακού στην Ορθόδοξη Παράδοση δεν προσδιορίζονται από την έννοια του απόλυτου προορισμού, αλλά από την τραγική άσκηση της ελευθερίας του ανθρώπου.
1.21 MB12/3/19
Σταύρου Γιαγκάζογλου, "Το καθήκον της ευτυχίας. Σχόλια στην ηθική της χρησιμοθηρίας"
Ο δυτικός άνθρωπος της τεχνολογικής αφθονίας και του υπερκαταναλωτισμού νιώθει ναυτία από τον άκρατο κορεσμό και την άκρατη ευημερία. Επιθυμεί την αέναη ευφορία των προγραμματισμένων απολαύσεων και αναγκών, μετατρέπει σε μεταμοντέρνα θρησκεία τον μηδενιστικό ευδαιμονισμό του. Ακόμη και το έσχατο όριο της ζωής του ανθρώπου, ο θάνατος, πρέπει να γίνει ευτυχία. Ίσως έχει ένα ελάχιστο χρέος να επιτελέσει ακόμη· να μεταδώσει πιο γενναιόδωρα την οικονομική και τεχνολογική του ευζωία και στα υπόλοιπα τμήματα της ανθρωπότητας, που υποφέρουν ακόμη από την κοινωνική αδικία, τη φτώχεια και την υπανάπτυξη.
937.13 KB12/3/19
Τεχνολογία και Ιστορία
Δοκίμιο για την κρίση των σχέσεων ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος. Το πλέον επαναστατικό και κατακλυσμικό γεγονός στην ιστορία του κόσμου είναι η δημιουργία της τεχνολογικής γνώσης. Ο τεχνολογικός παράγοντας ξεκινά την ανάπτυξή του «από το λειασμένο λιθάρι» και φθάνει «ως το διαστημόπλοιο» . Ωστόσο, η θριαμβευτική πορεία της μηχανής προσδιόρισε τελικά ολόκληρη τη δομή του πολιτισμού. Με τη μηχανή εμφανίζεται κάτι το ολότελα νέο, κάτι που προηγουμένως δεν υπήρχε στη ζωή και στην πορεία του κόσμου. Δεν πρόκειται για κάποιο φυσικό φαινόμενο. Με την τεχνική δεξιότητα και την τεχνητή νοημοσύνη αποσπώνται δυνάμεις από την καρδιά της φύσης, οι οποίες ποτέ δεν βγήκαν στο φως μέσα από τον κύκλο και τη λειτουργία της ζωής της φύσης. Από την ανακάλυψη της μηχανής ως τις σύγχρονες εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στη ζωή του κόσμου και του ανθρώπου, οι εκπλήξεις συνεχίζονται ραγδαία. Μια κοσμική επανάσταση πηγάζει από την καρδιά του ίδιου του τεχνικού πολιτισμού. Τα τεχνολογικά προϊόντα και ό,τι αυτά συνεπάγονται δεν είναι προϊόντα της φύσης αλλά της ιστορικής προόδου. Η ζωή του ανθρώπου μεταλλάσσεται από οργανική σε οργανωμένη.
6.41 MB9/4/20