Παρουσίαση/Προβολή

(PHIL312) -  Δημήτρης Αγγελάτος

Περιγραφή Μαθήματος

Σκοπός του εισαγωγικού αυτού μαθήματος είναι η εξοικείωση με τα ερευνητικά αντικείμενα και τις μεθόδους της Συγκριτικής Φιλολογίας, του κλάδου εκείνου της επιστήμης της Φιλολογίας, που συγκρίνει  μεταξύ τους όχι μόνον εθνικές λογοτεχνίες αλλά και τη λογοτεχνία με άλλους τομείς της πνευματικής (φιλοσοφία, πολιτική, θρησκεία, κλπ) και καλλιτεχνικής (εικαστικές τέχνες, μουσική, κλπ) δραστηριότητας του ανθρώπου, σε διεθνές πάντα επίπεδο.

Η  Συγκριτική  Φιλολογία μελετά συστηματικά αφενός τους όρους επικοινωνίας μεταξύ διαφορετικών εθνικών λογοτεχνικών και πολιτισμικών παραδόσεων, αφετέρου τους όρους επίδρασης και αναλογίας μεταξύ λογοτεχνικών κειμένων, τα οποία μπορεί να απέχουν ή όχι μέσα στο χρόνο ή στο χώρο, να ανήκουν σε περισσότερες των δύο  γλωσσικές και πολιτισμικές παραδόσεις, με μικρότερες ή μεγαλύτερες συγκλίσεις και αποκλίσεις, με στόχο να προσφέρει μια επαρκέστερη και σε βάθος ερμηνεία τους.

Η ερμηνεία αυτή που αναδεικνύει λόγω ακριβώς της συγκριτολογικής της προοπτικής, την πρωτοτυπία και την αξία των λογοτεχνικών κειμένων, θεμελιώνεται στη στέρεη γνώση όσων συμβάσεων και κανόνων, γλωσσικών, λογοτεχνικών και πολιτισμικών, διέπουν τις συγκρινόμενες εθνικές παραδόσεις. Εδώ έγκειται η ιδιαιτερότητα της Συγκριτικής Φιλολογίας ως προς τα αντικείμενα έρευνας και τη μεθοδολογική αυτάρκειά της: βασίζεται μεν στη γνώση (αντικείμενο και μέθοδοι) που μπορούν να προσφέρουν διακριτοί φιλολογικοί κλάδοι, μελετώντας ο καθένας ορισμένη εθνική παράδοση (γλωσσική, λογοτεχνική και πολιτισμική), πλήρως συγκροτημένη και με σαφή ιστορικά περιγράμματα (η Γαλλική Φιλολογία, π.χ. έχει ένα συγκεκριμένο και συγκροτημένο αντικείμενο, τη γαλλική λογοτεχνία, με σαφές ιστορικό περίγραμμα), διαφοροποιείται όμως από αυτούς τους φιλολογικούς κλάδους, επειδή εκείνη αφενός έχει διευρυμένο ερευνητικό πεδίο (τα αντικείμενά της είναι πολύπτυχα, διαστρωματωμένα σε δύο, τρεις ή περισσότερες εθνικές παραδόσεις), αφετέρου  θεματοποιεί και θέτει σε ενέργεια τη διαπλοκή των μεθόδων των κλάδων αυτών, αποκτά δηλαδή ένα μεταμεθοδολογικό χαρακτήρα.

Έτσι λοιπόν, μολονότι η  Συγκριτική Φιλολογία, θεωρημένη ως «γενική και/ή συγκριτική μελέτη της ιστορίας της λογοτεχνίας, της θεωρίας της λογοτεχνίας και[?] συγκριτική ερμηνεία και κριτικής των λογοτεχνικών κειμένων» [Bλ. το πρώτο άρθρο του καταστατικού ίδρυσης της Eλληνικής Eταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας: Σύγκριση/Comparaison 1 (Aπρίλιος 1989) 67], βασίζεται όπως ακριβώς και κάθε εθνική Φιλολογία, σε εργαλεία ανάλυσης και μελέτης της λογοτεχνίας, τα οποία προέρχονται από τα (μεθοδολογικά) πεδία της Θεωρίας, της Iστορίας και της Kριτικής της Λογοτεχνίας, ενεργοποιεί τα εργαλεία αυτά στον άξονα του δικού της διευρυμένου ερευνητικού και μεθοδολογικού προβληματισμού, δηλαδή στον άξονα της σύγκρισης.

Τα ερευνητικά αντικείμενα της Συγκριτικής Φιλολογίας ορίζονται από τη συγκριτολογικά προσανατολισμένη μελέτη των όρων επικοινωνίας, επίδρασης και αναλογίας μεταξύ εθνικών παραδόσεων (γλωσσικών, λογοτεχνικών και πολιτισμικών)? πρόκειται συνεπώς για τις παραδόσεις (γλωσσικές, λογοτεχνικές και πολιτισμικές), για το δίκτυο των διεθνών διαμεσολαβήσεων (πως διοχετεύονται λογοτεχνικά κείμενα, αισθητικές αντιλήψεις, ιδέες, έννοιες, καλλιτεχνικά ρεύματα και γλώσσες από τον έναν πολιτισμό στον άλλον) και για το διάλογο μεταξύ γλωσσών, λογοτεχνικών κειμένων και πολιτισμικών αντιλήψεων. Τα ερευνητικά αντικείμενα της Συγκριτικής Φιλολογίας ορίζουν το ευρύτατο φάσμα μιας εξαιρετικά σύνθετης λόγω του αμφίδρομου χαρακτήρα της, πολιτισμικής διαπλοκής ανά τους αιώνες, διαμέσου λογοτεχνικών κειμένων, μεταφράσεων και ποικίλων άλλων συναφών δραστηριοτήτων.

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2010