Μάθημα : Θεατρικό Bestiarium. Φιλοσοφία και θεωρία του θεάτρου και του δράματος (Τμήμα 1)
Κωδικός : THEATRE445
THEATRE 274 - Θεοδούλη Αλεξιάδου
The system has automatically redirected you to the start page to login. This could have been caused by a mistyped URL or due to session timeout.
Περιγραφή Μαθήματος
Κατά την ένταξη των ζώων σε δραματικά/παραστασιακά συγκείμενα τι κερδίζει το θέατρο και τι τα ζώα; Με άλλα λόγια, τι προσφέρει το ζώο στο θέατρο και τι το θέατρο στο ζώο; Ενώ το ζώο προσφέρει πολλά στο θέατρο, το θέατρο του ανταποδίδει ελάχιστα, όπως ελάχιστα συμβάλλει και στο γενικότερο ζήτημα των ζώων, καθώς η εντονότερη, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, παρακολούθηση παραστάσεων με ζώα επί σκηνής δεν έχει επιφέρει παρά ελάχιστες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο τα κοιτάζουμε ή τα κατανοούμε.
Ό,τι αποκαλούμε αυτάρεσκα «ζώο» είναι στην πραγματικότητα ένα «υποκείμενο-μιας-ζωής» που υφίσταται αφ’ ενός την αμετάκλητη βία της ονοματοθεσίας, αλλά αφ’ ετέρου, και ακριβώς μέσω αυτής της ονοματοθεσίας, συμμετέχει ουσιαστικά στον ορισμό του ανθρώπινου με δύο αντίθετους τρόπους. Από τη μια μεριά αντιπροσωπεύει, όπως το έθετε ήδη ο Αριστοτέλης, μια οντική στιβάδα κατώτερη αυτής που καταλαμβάνει εδώ και χιλιετίες ο άνθρωπος και από την άλλη συμβολίζει βαθιές, ενίοτε δε και απωθημένες, πτυχώσεις της ύπαρξής του. Στην πρώτη περίπτωση συγκεφαλαιώνει (και επιφορτίζεται με) ό,τι υπερβαίνει (ή υποτίθεται ότι υπερβαίνει), άρα συμπεριλαμβάνει ο άνθρωπος στην ύπαρξή του, το οποίο θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε ζωικότητα (animalité)· στη δεύτερη περίπτωση εκφράζει συμβολικά αυτό που είναι στη βάση της ύπαρξής του, δηλαδή τη ζωτικότητά του (vitalité). Και στις δύο περιπτώσεις όμως συγκροτεί έναν από τους κατ’ εξοχήν τόπους της ετερότητας.
Τι σημαίνει πραγματικά η παρουσία ενός μη ανθρώπινου ζώου στα κείμενα που γράφονται και στις παραστάσεις που σκηνο-θετούνται από τα ανθρώπινα ζώα;
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ
Α. Οι ανθρωποζωολογικές σπουδές
Β. Ανθρωποζωολογικές και θεατρικές σπουδές
Β1. Οι σκηνές των ζώων
Γ. Πρόκληση για την ελληνική θεατρολογία
Γ1. Νομικό, ηθικό και πολιτικό πλαίσιο
Γ2. Ιστορικό πλαίσιο.
Γ3. Σκηνοθετικό-υποκριτικό πλαίσιο
Γ4. Βιοπολιτικό πλαίσιο
Γ5 Φιλοσοφικό πλαίσιο
Γ6 Το χρονικό πλαίσιο: ο παροντισμός
Δ. Το επίπεδο της ψυχολογίας
Ε. Το επίπεδο της ηθικής συμπεριφοράς
ΣΤ. Το επίπεδο της εκπαίδευσης και της μάθησης
Tο ppt του μαθήματος μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Margo DeMello (ed.): Teaching the Animal: Human-Animal Studies across the Disciplines, Lantem Books, New York 2010.
Dawne McCance: Critical Animal Studies. An Introduction, State University of New York Press, New York 2013, Paul Waldau: Animal Studies. An Introduction, Oxford University Press, Oxford 2013.
Nik Taylor-Richard Twine (eds): The Rise of Critical Animal Studies. From the Margins to the Center, Routledge, London & New York 2014.
Garry Marvin-Susan McHugh (eds): Routledge Handbook of Human-Animal Studies, Routledge, New York 2014.
Atsuko Matsuoka-John Sorenson (eds.): Critical Animal Studies_ Towards Trans-species Social Justice, Rowman & Littlefield, London & New York 2018.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ψηφιακές βιβλιογραφικές πηγές
https://uoa.academia.edu/GeorgePefanis
http://www.performancephilosophy.org/journal
http://www.theatre.uoa.gr/ereyna/ekdoseis/parabasis/parabasis-online.html (περιοδικό "Παράβασις")
http://www.logeion.upatras.gr (Περιοδικό "Λογείον")
http://ejournals.lib.auth.gr/skene/issue/archive (Περιοδικό "Σκηνή")
http://www.enl.auth.gr/gramma/ (Περιοδικό "Γράμμα/Gramma")
http://www.nt-archive.gr (Ψηφιακό Αρχείο Εθνικού Θεάτρου)
http://www.greektheatrecritics.gr/ Facebook: Ένωση Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών
Facebook: Georges Pefanis
http://www.greek-theatre.gr/public/gr/greekplay/index/viewpoint
http://www.critical-stages.org/
http://dia-keimena.frl.auth.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=76&Itemid=85
Ο σκύλος του Lévinas και οι σκηνές των ζώων. Τις παρουσιάσεις της ενότητας θα τις βρείτε εδώ.
Εδώ θα βρείτε και το μελέτημα Γ.Π. Πεφάνης: «Θεατρικές και ανθρωποζωολογικές σπουδές. Μια πρόκληση στη ζωικότητα», Ε.Ε.Φ.Σ.Π.Α. ΜΗ΄, 2023-2024, σσ. 159-180 που αναλύθηκε στο πρώτο μάθημα, και θα περιλαμβάνεται στην εξεταστέα ύλη μας.
Μελέτη
Διαβάστε τα μελετήματα του George P. Pefanis: "Is the animal event possible? Animal precariousness and moral indeterminacy in performance", New Theatre Quarterly34:2, 2018 το οποίο μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση: https://uoa.academia.edu/GeorgePefanis και του Michael Peterson: "The Animal Apparatus. From a Theory of Animal Acting to an Ethics of Animal Acts". Θα το βρείτε εδώ.
Διαβάστε το μελέτημα του J.-B. Jeangene Vilmer: "Animaux dans l’art contemporain, la question ethique". Θα τοβρείτε εδώ και του Cary Wolfe: "Human, All Too human “Animal wrights and the humanities", το οποίο θα βρείτε εδώ.
Διαβάστε το μελέτημα του Γ.Π. Πεφάνη: «Φιλοσοφίες της σκηνής/Σκηνές της φιλοσοφίας. Σκιαγράφηση μιας θεατροφιλοσοφίας». Θα το βρείτε στη διεύθυνση: https://uoa.academia.edu/GeorgePefanis
Δραστηριότητες
1) Μπορείτε να παρακολουθήσετε αποσπάσματα από τις παραστάσεις "Ανθρώπινοι ζωολογικοί κήποι: Η συνέντευξη" (2016) στη διεύθυνση https://www.youtube.com/watch?v=_JF_hO37afw και "Ανθρώπινοι ζωολογικοί κήποι: Όν" από την ομάδα NV Sisterhood (Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων 2018), στις διευθύνσεις https://www.youtube.com/watch?v=6ADzfT-0XeE και https://www.youtube.com/watch?v=zC40h649zV8.
Η θεατρική performance «Ανθρώπινοι ζωολογικοί κήποι: Όν» εστιάζει στο φόβο της ετερότητας πάνω στην οποία χτίζονται προσωπικοί και κοινωνικοί μηχανισμοί συμπεριφορών. Είναι μια περιήγηση στη σχέση μεταξύ σώματος-νου· διεισδύει στα προσωπικά δεδομένα που δημιουργούνται από τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες και εξετάζει το κατά πόσο υπάρχει - και πού βρίσκεται - η ελεύθερη βούληση. Η παράσταση είναι το τελευταίο μέρος της τριλογίας «Ανθρώπινοι ζωολογικοί κήποι» και είναι εμπνευσμένη από τις εθνολογικές εκθέσεις «Negro Villages» που διεξάγονταν τον 18ο, 19ο και στις αρχές του 20ού αιώνα.
2) Παρατηρήστε τη σκηνή "Who The Fuck Are You?" από την ταινία του John Cassavetes: Love Streams, και σχολιάστε τη. Θα την βρείτε στον σύνδεσμο: https://www.youtube.com/watch?v=x6nKKB2As0E
Βιβλιογραφία
Έλση Μπακονικόλα-Γιαμά: "Ο ανθρωπισμός του Em. Levinas", Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση 17, 2000, σσ. 207-214. Πατήστε εδώ.
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
Όλες...-
Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2025 - 9:10 μ.μ.
-
Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2025 - 12:05 μ.μ.
-
Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2025 - 10:50 π.μ.