Θέματα Νεότερης Φιλοσοφίας (17ος-18ος αι.) (86Ε19)
Βασιλική Γρηγοροπούλου
Το μάθημα επικεντρώνεται στα φιλοσοφικά συστήματα του Ντεκάρτ, του Σπινόζα και του Λάιμπνιτς. Αφού εξετάσουμε το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο παρουσιάζονται, θα μελετήσουμε ξεχωριστά και όσο το δυνατό πιο συστηματικά το έργο καθενός, βασιζόμενοι σε αντιπροσωπευτικά τους κείμενα. Ιδιαίτερη προσοχή θα δώσουμε στα θεμέλια των συστημάτων τους, με τα οποία επιχειρείται να συνδυαστεί η καινοτομία με τη βεβαιότητα της νέας γνώσης.
Θα μας απασχολήσουν ζητήματα, όπως: Φιλοσοφική μεθοδολογία, η συγκρότηση του επιχειρήματος για τη δύναμη του νου, η σχέση πνεύματος-σώματος, η διατύπωση των φυσικών νόμων, το ζήτημα ελευθερίας και αναγκαιότητας. Θα εξετάσουμε πώς τοποθετούνται έναντι αυτών ο δυισμός του Ντεκάρτ, ο μονισμός του Σπινόζα και ο πλουραλισμός του Λάιμπνιτς.
- Το νεανικό έργο του Ντεκάρτ. Συνέχεια ή ρήξη με την αρχαία και τη μεσαιωνική φιλοσοφία; Το πρόβλημα της μεθόδου.
- Η άσκηση της ριζικής αμφιβολίας. Η θεμελίωση της πρώτης αρχής στο Cogito (Σκέφτομαι). Η σχέση νου και σώματος.
- Θεός, ή η θεμελίωση των φυσικών νόμων και της νέας μηχανιστικής επιστήμης.
- Το ζήτημα της θέλησης. Η σχέση ελευθερίας και αναγκαιότητας.
- Σπινόζα: Το νεανικό έργο. Η σχέση με την καρτεσιανή φιλοσοφία.
- Θεός ή Φύση, οι θεμελιώσεις του συστήματος του Σπινόζα και το ζήτημα της αιτιότητας.
- Η σχέση νου-σώματος ως όψεις του αυτού πράγματος.
- Η σύνθεση γεωμετρίας, αιτιοκρατίας και δύναμης.
- Λάιμπνιτς: Η κριτική στον Ντεκάρτ και τον Σπινόζα.
- Το πρόβλημα του πλήρους.
- Ο κόσμος των μονάδων.
- Επισκόπηση. Ο ορθολογισμός των φιλοσοφικών συστημάτων του Ντεκάρτ, του Σπινόζα και του Λάιμπνιτς. Γιατί είναι ακόμη και σήμερα ανοιχτό το πεδίο έρευνας και μελέτης των έργων τους.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ/ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ: Στην τάξη.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση ή εργασία και παρουσίαση στην τάξη.
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- John Cottingham, Φιλοσοφία της επιστήμης: Οι Ορθολογιστές (τόμος Α),
εκδ. Πολύτροπον, Αθήνα 2003.
- G.-W. Leibniz, Η Μοναδολογία, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2006.
- Συμπληρωματικές σημειώσεις και κείμενα που θα δίνονται στο μάθημα και ηλεκτρονικά.
Λιγότερα
Το μάθημα επικεντρώνεται στα φιλοσοφικά συστήματα του Ντεκάρτ, του Σπινόζα και του Λάιμπνιτς. Αφού εξετάσουμε το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο παρουσιάζονται, θα μελετήσουμε ξεχωριστά και όσο το δυνατό πιο συστηματικά το έργο καθενός, βασιζόμενοι σε αντιπροσωπευτικά τους κείμενα. Ιδιαίτερη προσοχή θα δώσουμε στα θεμέλια των συστημάτων τους, με τα οποία επιχειρείται να συνδυαστεί η καινοτομία με τη βεβαιότητα της νέας γνώσης.
Θα μας απασχολήσουν ζητήματα, όπως: Φιλοσοφική μεθοδολογία, η συγκρότηση του επιχειρήματος για τη δύναμη του νου, η σχέση πνεύματος-σώματος, η διατύπωση των φυσικών νόμων, το ζήτημα ελευθερίας και αναγκαιότητας. Θα εξετάσουμε πώς τοποθετούνται έναντι αυτών ο δυισμός του Ντεκάρτ, ο μονισμός του Σπινόζα και ο πλουραλισμός του Λάιμπνιτς.
- Το νεανικό έργο του Ντεκάρτ. Συνέχεια ή ρήξη με την αρχαία και τη μεσαιωνική φιλοσοφία; Το πρόβλημα της μεθόδου.
- Η άσκηση της ριζικής αμφιβολίας. Η θεμελίωση της πρώτης αρχής στο Cogito (Σκέφτομαι). Η σχέση νου και σώματος.
- Θεός, ή η θεμ
Το μάθημα επικεντρώνεται στα φιλοσοφικά συστήματα του Ντεκάρτ, του Σπινόζα και του Λάιμπνιτς. Αφού εξετάσουμε το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο παρουσιάζονται, θα μελετήσουμε ξεχωριστά και όσο το δυνατό πιο συστηματικά το έργο καθενός, βασιζόμενοι σε αντιπροσωπευτικά τους κείμενα. Ιδιαίτερη προσοχή θα δώσουμε στα θεμέλια των συστημάτων τους, με τα οποία επιχειρείται να συνδυαστεί η καινοτομία με τη βεβαιότητα της νέας γνώσης.
Θα μας απασχολήσουν ζητήματα, όπως: Φιλοσοφική μεθοδολογία, η συγκρότηση του επιχειρήματος για τη δύναμη του νου, η σχέση πνεύματος-σώματος, η διατύπωση των φυσικών νόμων, το ζήτημα ελευθερίας και αναγκαιότητας. Θα εξετάσουμε πώς τοποθετούνται έναντι αυτών ο δυισμός του Ντεκάρτ, ο μονισμός του Σπινόζα και ο πλουραλισμός του Λάιμπνιτς.
- Το νεανικό έργο του Ντεκάρτ. Συνέχεια ή ρήξη με την αρχαία και τη μεσαιωνική φιλοσοφία; Το πρόβλημα της μεθόδου.
- Η άσκηση της ριζικής αμφιβολίας. Η θεμελίωση της πρώτης αρχής στο Cogito (Σκέφτομαι). Η σχέση νου και σώματος.
- Θεός, ή η θεμ
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
- - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -
