Δεοντική Λογική (ΕΗΥ2)
Κωνσταντίνος Δημητρακόπουλος
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
"ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ"
Μετά από μια σύντομη αναφορά στην εξέλιξη της Λογικής από την αρχαιότητα έως τον εικοστό αιώνα, θα ασχοληθούμε με την κλασική προτασιακή λογική, καθώς και κάποιες βασικές τροπικές λογικές. Στη συνέχεια, θα μελετήσουμε δύο από τα πλέον γνωστά τυπικά συστήματα ΔΛ, συγκεκριμένα (α) την Πρότυπη Δεοντική Λογική (Standard Deontic Logic, SDL), που αποτελεί το περισσότερο μελετημένο σύστημα ΔΛ, και (β) τη Δεοντική Λογική Anderson-Kanger (AKDL), που αποτελεί επέκταση της SDL. Η ενότητα θα ολοκληρωθεί με μια αναφορά σε παράδοξα/διλήμματα που αφορούν τα συστήματα ΔΛ που εξετάστηκαν στο κύριο μέρος του μαθήματος.
ΛιγότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
"ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ"
Μετά από μια σύντομη αναφορά στην εξέλιξη της Λογικής από την αρχαιότητα έως τον εικοστό αιώνα, θα ασχοληθούμε με την κλασική προτασιακή λογική, καθώς και κάποιες βασικές τροπικές λογικές. Στη συνέχεια, θα μελετήσουμε δύο από τα πλέον γνωστά τυπικά συστήματα ΔΛ, συγκεκριμένα (α) την Πρότυπη Δεοντική Λογική (Standard Deontic Logic, SDL), που αποτελεί το περισσότερο μελετημένο σύστημα ΔΛ, και (β) τη Δεοντική Λογική Anderson-Kanger (AKDL), που αποτελεί επέκταση της SDL. Η ενότητα θα ολοκληρωθεί με μια αναφορά σε παράδοξα/διλήμματα που αφορούν τα συστήματα ΔΛ που εξετάστηκαν στο κύριο μέρος του μαθήματος.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
"ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ"
Μετά από μια σύντομη αναφορά στην εξέλιξη της Λογικής από την αρχαιότητα έως τον εικοστό αιώνα, θα ασχοληθούμε με την κλασική προτασιακή λογική, καθώς και κάποιες βασικές τροπικές λογικές. Στη συνέχεια, θα μελετήσουμε δύο από τα πλέον γνωστά τυπικά συστήματα ΔΛ, συγκεκριμένα (α) την Πρότυπη Δεοντική Λογική (Standard Deontic Logic, SDL), που αποτελεί το περισσότερο μελετημένο σύστημα ΔΛ, και (β) τη Δεοντική Λογική Anderson-Kanger (AKDL), που αποτελεί επέκταση της SDL. Η ενότητα θα ολοκληρωθεί με μια αναφορά σε παράδοξα/διλήμματα που αφορούν τα συστήματα ΔΛ που εξετάστηκαν στο κύριο μέρος του μαθήματος.
Περίγραμμα
Διδάσκοντες
Είναι καθηγητής Λογικής στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Έλαβε πτυχίο Μαθηματικών από το ΕΚΠΑ το 1975 και διδακτορικό δίπλωμα στη Μαθηματική Λογική από το Πανεπιστήμιο Μάντσεστερ το 1980. Είναι (συν-) συγγραφέας 35 επιστημονικών άρθρων, από τα οποία 17 έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή περιοδικά με κριτές, ενώ τα υπόλοιπα έχουν δημοσιευθεί σε πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους, στα ελληνικά και στα αγγλικά. Έχει κρίνει περίπου 280 εργασίες για διεθνή περιοδικά ή/και πρακτικά διεθνών συνεδρίων, έχει συγγράψει πάνω από 100 reviews άρθρων και βιβλίων για τα περιοδικά Mathematical Reviews, Journal of Symbolic Logic και Metascience και υπήρξε συν-εκδότης τόμων πρακτικών συνεδρίων που εκδόθηκαν από τους οίκους Cambridge University Press, Springer, και CSLI Publications. Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Νεύσις και της επιστημονικής επιτροπής του περιοδικού Ελληνική Μαθηματική Επιθεώρηση. Αναλυτικό Βιογραφικό Σημείωμα: http://www.phs.uoa.gr/an8ropino-dynamiko/ka8hghtes/kwnstantinos-dhmhtrakopoylos.html
Περιεχόμενο μαθήματος
Βιβλιογραφία
- A. R. Anderson, "The Formal Analysis of Normative Systems", in N. Rescher (ed.), The Logic of Decision and Action, University of Pittsburgh Press, 1956, 427-513.
- R. Hilpinen, "Deontic Logic", in L. Goble, The Blackwell Guide to Philosophical Logic, Malden: Blackwell Publishers, Ltd., 2001.
- R. Hilpinen and P. McNamara, "Deontic Logic: A Historical Survey and Introduction", in D. Gabbay et al. (eds.), Handbook of Deontic Logic and Normative Systems, College Publications, 2013, 3-136.
- S. Kanger, New Foundations for Ethical Theory, in R. Hilpinen (ed.), Deontic Logic: Introductory and Systematic Readings, Dordrecht: D. Reidel, 1971, 36-58.
- G.-J. Lokhorst, "Mally's Deontic Logic, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2019 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/sum2019/entries/mally-deontic/>.
- E. Mally, Elemente des Sollens. Grunggesetze der Logik des Willens, Leuschner & Lubensky, Graz, 1926.
- P. McNamara, "Deontic Logic", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2019 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/sum2019/entries/logic-deontic>.
- X. Parent & L. van der Torre, Introduction to Deontic Logic and Normative Systems, College Publications, 2018.
- G. H. von Wright, "Deontic Logic", Mind 60 (1951), 1-15; reprinted in G. H. von Wright, Logical Studies, Routledge & Kegan Paul, London, 58-74.
Μέθοδοι αξιολόγησης
Οι φοιητές αξιολογούνται με γραπτή εργασία, η οποία υποβάλλεται αποκλειστικά και μόνον μέσω του e-class εντός 45 ημερών από την λήξη των παραδόσεων της ενότητας. Οι εργασίες αξιολογούνται από τους διδάσκοντες στην κλίμακα του 10, και η βαθμολογία εκάστης εργασίας αναρτάται στο e-class συνοδευόμενη από αιτιολόγηση. Η εργασία έχει την μορφή επιστημονικού άρθρου - δείτε πρότυπο εδώ. Οι παραπομπές παρατίθενται στο υποσέλιδο (footnotes). Τόσο οι παραπομπές, όσο και οι αναφορές τέλους (references) ακολουθούν το πρότυπο του Chicago Manual of Style / Notes and Bibliography.
Είναι καθηγητής Λογικής στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Έλαβε πτυχίο Μαθηματικών από το ΕΚΠΑ το 1975 και διδακτορικό δίπλωμα στη Μαθηματική Λογική από το Πανεπιστήμιο Μάντσεστερ το 1980. Είναι (συν-) συγγραφέας 35 επιστημονικών άρθρων, από τα οποία 17 έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή περιοδικά με κριτές, ενώ τα υπόλοιπα έχουν δημοσιευθεί σε πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους, στα ελληνικά και στα αγγλικά. Έχει κρίνει περίπου 280 εργασίες για διεθνή περιοδικά ή/και πρακτικά διεθνών συνεδρίων, έχει συγγράψει πάνω από 100 reviews άρθρων και βιβλίων για τα περιοδικά Mathematical Reviews, Journal of Symbolic Logic και Metascience και υπήρξε συν-εκδότης τόμων πρακτικών συνεδρίων που εκδόθηκαν από τους οίκους Cambridge University Press, Springer, και CSLI Publications. Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Νεύσις και της επιστημονικής επιτροπής του περιοδικού Ελληνική Μαθηματική Επιθεώρηση. Αναλυτικό Βιογραφικό Σημείωμα: http://www.phs.uoa.gr/an8ropino-dynamiko/ka8hghtes/kwnstantinos-dhmhtrakopoylos.html
- A. R. Anderson, "The Formal Analysis of Normative Systems", in N. Rescher (ed.), The Logic of Decision and Action, University of Pittsburgh Press, 1956, 427-513.
- R. Hilpinen, "Deontic Logic", in L. Goble, The Blackwell Guide to Philosophical Logic, Malden: Blackwell Publishers, Ltd., 2001.
- R. Hilpinen and P. McNamara, "Deontic Logic: A Historical Survey and Introduction", in D. Gabbay et al. (eds.), Handbook of Deontic Logic and Normative Systems, College Publications, 2013, 3-136.
- S. Kanger, New Foundations for Ethical Theory, in R. Hilpinen (ed.), Deontic Logic: Introductory and Systematic Readings, Dordrecht: D. Reidel, 1971, 36-58.
- G.-J. Lokhorst, "Mally's Deontic Logic, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2019 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/sum2019/entries/mally-deontic/>.
- E. Mally, Elemente des Sollens. Grunggesetze der Logik des Willens, Leuschner & Lubensky, Graz, 1926.
- P. McNamara, "Deontic Logic", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2019 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/sum2019/entries/logic-deontic>.
- X. Parent & L. van der Torre, Introduction to Deontic Logic and Normative Systems, College Publications, 2018.
- G. H. von Wright, "Deontic Logic", Mind 60 (1951), 1-15; reprinted in G. H. von Wright, Logical Studies, Routledge & Kegan Paul, London, 58-74.
Οι φοιητές αξιολογούνται με γραπτή εργασία, η οποία υποβάλλεται αποκλειστικά και μόνον μέσω του e-class εντός 45 ημερών από την λήξη των παραδόσεων της ενότητας. Οι εργασίες αξιολογούνται από τους διδάσκοντες στην κλίμακα του 10, και η βαθμολογία εκάστης εργασίας αναρτάται στο e-class συνοδευόμενη από αιτιολόγηση. Η εργασία έχει την μορφή επιστημονικού άρθρου - δείτε πρότυπο εδώ. Οι παραπομπές παρατίθενται στο υποσέλιδο (footnotes). Τόσο οι παραπομπές, όσο και οι αναφορές τέλους (references) ακολουθούν το πρότυπο του Chicago Manual of Style / Notes and Bibliography.
Στην ενότητα αυτή θα γίνει μια πολύ σύντομη αναφορά στην εξέλιξη της Λογικής ανά τους αιώνες, αρχίζοντας με τις λογικές μελέτες του Αριστοτέλη και του Χρύσιππου και καταλήγοντας στους κλάδους και τις μεθόδους της Λογικής που αναπτύχθηκαν κατά τον εικοστό αιώνα.
Η ενότητα αυτή περιέχει μια σύντομη περιγραφή της τυπικής γλώσσας και της σημασιολογίας της κλασικής προτασιακής λογικής (πίνακες αλήθειας, λογικές συνεπαγωγές, νόμοι της προτασιακής λογικής).
Η ενότητα αυτή είναι αφιερωμένη σε μια περιληπτική αναφορά στον προτασιακό λογισμό, δηλαδή, στη μελέτη της διαδικασίας εξαγωγής συμπερασμάτων με χρήση τυπικών εννοιών και εργαλείων (αξιώματα, παραγωγικοί κανόνες, τυπικές αποδείξεις).
Η βασική τροπική λογική προκύπτει από την κλασική προτασιακή λογική, αν προστεθούν τελεστές που συμβολίζουν τις εκφράσεις "είναι αναγκαίο ότι" και "είναι δυνατό ότι". Θα περιγράψουμε τη σημασιολογία "δυνατών κόσμων" (possible-world semantics), την οποία ανέπτυξαν οι D. Lewis και S. Kripke, για τη βασική τροπική λογική.
Θα αναφερθούμε συνοπτικά στον τρόπο τυπικού χειρισμού τροπικών προτασιακών τύπων, μέσω της υιοθέτησης κανόνων για την κατασκευή παραγωγικών πινάκων (tableaux), και θα παραθέσουμε παραδείγματα τυπικών θεωρημάτων και αντιπαραδειγμάτων.
