Μάθημα : Επιχειρηματολογία

Περιεχόμενο μαθήματος

• Τι είναι «επιχείρημα»; Αναγνώριση επιχειρημάτων. Λεκτικοί δείκτες. Επιτελεστική πρόθεση. Συνήθη μη-επιχειρήματα: προειδοποιήσεις/συμβουλές, δοξαστικές αποφάνσεις, εκθέσεις, αφηγήσεις κλπ. Μερική μετατροπή μη επιχειρημάτων σε επιχειρήματα.
• Απαγωγή/Παραγωγή και Επαγωγή. Εξηγήσεις. Ανάλυση σύνθετων επιχειρημάτων.
• Αλήθεια. Εγκυρότητα και ορθότητα. Βασιμότητα και ισχύς των επιχειρημάτων. Σχέση αλήθειας-εγκυρότητας-ορθότητας (παραγωγικά επιχειρήματα), αλήθειας-ισχύος-βασιμότητας (επαγωγικά επιχειρήματα). Σφάλματα. Παραλογισμοί «κατά την ύλη».
• Λογική παράσταση των προτάσεων. Πίνακες αληθείας, Παραγωγική-συλλογιστική μέθοδος, «Φυσική Παραγωγική» μέθοδος. Παράσταση επιχειρημάτων με διαγράμματα Venn κ.ά. τεχνικές.
• Συμβολική μεταγραφή των προτάσεων. Προτασιακός λογισμός. Κατηγορηματικός Λογισμός. Συνδυασμοί επιχειρημάτων και τεχνικές απόδειξης στον προτασιακό/κατηγορηματικό λογισμό. Συνήθη λογικά σφάλματα (κατά τη μορφή). Παράδοξα.
• Συναφή θέματα: Η επιχειρηματολογία στην παραδοσιακή και στη «νέα» ρητορική: παραδείγματα, ενθυμήματα, τεκμήρια κ.ά. τύποι επιχειρημάτων. Επιχειρηματολογία έναντι ακροατηρίου. Προϋποθέσεις, υπονοήματα, δια-λογική και επιχειρηματολογική οργάνωση του καθημερινού λόγου. Επιχειρήματα στην Κλασική Φιλοσοφία / Θεολογία. Η επιχειρηματολογία στον Ακαδημαϊκό Λόγο / στον Δημοσιογραφικό Λόγο / στη Διαφήμιση / στον Πολιτικό Λόγο.

Προτεινόμενα συγγράμματα

Συγγράμματα:

1. Δ. Πορτίδης, Σ. Ψύλλος, Δ. Αναπολιτάνος, Λογική: Η δομή του επιχειρήματος. Αθήνα: Νεφέλη, 2007.
2. Φ. Παιονίδης, Στοιχεία κριτικής επιχειρηματολογίας. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ζήτη, 2014.
3. Walton, D. Αρχές κριτικής επιχειρηματολογίας, μτφρ. Α. Φριλίγγος & Φ. Παιονίδης. Αθήνα: Gutenberg, 2021.

Συμπληρωματική βιβλιογραφία:

Irving M. Copi, Carl Cohen & Kenneth McMahon, Introduction to Logic, 14^η έκδ. Upper Saddle River, NJ: Pearson, 2010.

Patrick J. Hurley, A Concise Introduction to Logic, 12^η έκδ. Stamford, CT: Cengage Learning, 2015.