Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Σπυρίδων Κόλλας

Περιγραφή

Το μάθημα θέτει ως βασικό στόχο την εξοικείωση με τις αναπαραστάσεις που χρησιμοποιούν τα παιδιά στις συζητήσεις τους για τον “φυσικό κόσμο” καθώς και στις παρεμβάσεις τους πάνω σε αυτόν. Οι αναπαραστάσεις αυτές συσχετίζονται με τις έννοιες που προτείνονται από τις φυσικές επιστήμες για τις αντίστοιχες περιγραφές και παρεμβάσεις. Χρησιμοποιούνται θέματα σχετικά με ενότητες της Φυσικής και της Χημείας. Η διαπραγμάτευσή τους πραγματοποιείται στο πλαίσιο των ευρημάτων της διδακτικής των φυσικών επιστημών. Έμφαση δίνεται αφενός στην κοινωνική διάσταση της δόμησης των αναπαραστάσεων και αφετέρου στους περιορισμούς που εισάγονται όταν οι αναπαραστάσεις χρησιμοποιούνται για να παρέμβουν τα παιδιά στον φυσικό κόσμο.

Ενότητες

Η ενότητα αυτή πραγματεύεται τους στόχους που επιδιώκονται στη ΓΕ μέσω της διδασκαλίας-μάθησης των ΦΕ. Υπογραμμίζεται ότι οι στόχοι της εκπαίδευσης μέσω των ΦΕ αλλάζουν σε συνάρτηση με το ιστορικό πλαίσιο, την κοινωνική και πολιτική δυναμική που επικρατεί. Οι παράγοντες αυτοί επιδρούν στη διαμόρφωση των Αναλυτικών Προγραμμάτων που εφαρμόζονται στη ΓΕ.

Αφού οι φοιτητές/τριες εκφράσουν τις απόψεις τους πάνω στο ζήτημα, παρουσιάζεται η ιστορική εξέλιξη της στοχοθεσίας των Προγραμμάτων Σπουδών ΦΕ στη ΓΕ, με σταθμούς την προπολεμική Αμερική, τον ψυχροπολεμικό δυτικό κόσμο, την μετα-ψυχροπολεμική και παγκόσμια εποχή, καθώς και στην εποχή της κρίσης.

Μετά από μια κριτική ανάλυση των ιστορικών δεδομένων και σε συνδυασμό με τις σημερινές θεσμικές επιλογές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσδιορίζονται οι σκοποί και οι στόχοι που εξυπηρετούνται σήμερα από τη διδασκαλία-μάθηση των ΦΕ στη ΓΕ και ειδικότερα στο επίπεδο της προσχολικής ηλικίας.

 

Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται ιστορικά οι διαφορετικές απαντήσεις που δίνονται στο ερώτημα "τι είναι επιστήμη" από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα. Οι διαφορετικές όψεις της επιστήμης που αναδεικνύονται από τη συγκεκριμένη συζήτηση χρησιμοποιούνται για να υποστηριχθεί ότι διαφορετικές όψεις της επιστήμης προωθούν διαφορετικές εκπαιδευτικές στοχοθεσίες. 

Στα δύο επόμενα μαθήματα γίνεται κριτική παρουσίαση των βασικών θεωρητικών παραδοχών της διδακτικής των ΦΕ, όπως αυτές διαμορφώθηκαν στην ιστορική τους πορεία. Πιο συγκεκριμένα παρουσιάζονται:

  • Η παράδοση της «μεταφοράς».
  • Το «παράδειγμα» της ανακάλυψης.
  • Το «παράδειγμα» της εποικοδόμησης.
  • Το μοντέλο της «κατασκευής».

Η πορεία των μοντέλων αυτών είναι παράλληλη με τις αλλαγές στην εκπαιδευτική στοχοθεσία και στις επιστημολογικές θεωρήσεις που παρουσιάστηκαν στις δύο πρώτες διαλέξεις. 

Στην διάλεξη αυτή περιγράφονται βασικές αρχές για το σχεδιασμό δραστηριοτήτων για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Στα επόμενα μαθήματα τη σκυτάλη αναλαμβάνουν οι φοιτητές/τριες οι οποίοι/ες αφού χωριστούν σε ομάδες, μελετούν και σχεδιάζουν δραστηριότητες για ένα από τα ακόλουθα θέματα των φυσικών επιστημών.

  • Ζωντανοί οργανισμοί,
  • Αντικείμενα και υλικά,
  • Θερμότητα (θερμική αγωγιμότητα, αλλαγές φάσης, διαστολή),
  • Φως (είδωλα, σκιές, χρώματα) και ήχος,
  • Αλληλεπιδράσεις (μαγνήτες και τριβή),
  • Ρευστά (νερό και αέρας),
  • Η Γη και το Σύμπαν.

Τέλος οι δραστηριότητες αυτές παρουσιάζονται στην αίθουσα διδασκαλίας.

Ημερολόγιο