Μάθημα : Η συγκρότηση της ιστορικής επιστήµης στην Ελλάδα (19ος-20ός αιώνας)

Η συγκρότηση της ιστορικής επιστήμης στην Ελλάδα

(19ος-20ός αιώνας)

Στο μάθημα επιχειρείται η μελέτη των διαδικασιών συγκρότησης και ανάπτυξης της ιστορικής επιστήμης στην Ελλάδα στο πλαίσιο των πολιτικών και κοινωνικών συγκυριών και συγκριτικά με την ευρωπαϊκή εμπειρία: Η κυριαρχία και παρακμή της γενικής ιστορίας. Η ανάπτυξη του ιστορικού ενδιαφέροντος. Η Μεγάλη Ιδέα και οι ιστορικοί προσδιορισμοί της. Ο Σπ. Ζαμπέλιος και το ελληνοχριστιανικό παρελθόν. Το σχήμα του Κ.Δ. Παπαρρηγόπουλου για μια ενιαία και συνεχή εθνική ιστορία. Η ενσωμάτωση της μακεδονικής και βυζαντινής περιόδου. Ο Σπ. Λάμπρος και η συγκρότηση επιστημονικής ιστορίας. Η στροφή προς το Βυζάντιο και την νεοελληνική ιστορία. Ο Γ.  Κορδάτος και η εμφάνιση των κομμουνιστικών ιδεών στην ιστορία. Η ανάπτυξη της μαρξιστικής ιστοριογραφίας έως και την ιστορική σύνθεση του Ν. Σβορώνου. Η μελέτη του νεοελληνικού διαφωτισμού και ο Κ. Θ. Δημαράς.

Η συγκρότηση της ιστορικής επιστήμης στην Ελλάδα

(19ος-20ός αιώνας)

Μάθημα 1

Εισαγωγικά. Η συγκρότηση της ιστορικής επιστήμης στη Δυτική Ευρώπη.

Μάθημα 2

Η ελληνική ιστορία στην περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας

Μάθημα 3

Η ανάπτυξη του ενδιαφέροντος για την ιστορία στο ελληνικό κράτος και οι θεωρίες του JacobPhillipFallmeyaer/Η ιστορία ως διδακτικό αντικείμενο

Μάθημα 4

Ο Σπ. Ζαμπέλιος και το ελληνοχριστιανικό παρελθόν/O Κ. Παπαρρηγόπουλος και η εδραίωση της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους

Μάθημα 5

Τα παράλληλα και οι αντιδράσεις στο σχήμα του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου. Η διαχείριση της εθνικής ιστορίας από τους επιγόνους του.

Μάθημα 6

Η εμπέδωση του τρίσημου σχήματος. Ιστορία, λαογραφία, γλωσσολογία, λογοτεχνία

Μάθημα 7

Από τον ελληνισμό στη  ρωμιοσύνη. Γλώσσα και ιστορία. Διαμορφώνοντας τις πηγές της ελληνικής εθνικής ιστορίας. Η δημιουργία των πρώτων υποδομών για την ιστορική έρευνα (αρχεία, μουσεία, ερευνητικά κέντρα)

Μάθημα 8

Η διαμόρφωση της βυζαντινολογίας ως αυτοτελές επιστημονικό πεδίο

Μάθημα 9

Οι ιστοριογραφικές τύχες της Επανάστασης του 1821

Μάθημα 10

Σκληρός, Κορδάτος, Μάξιμος, Ζέβγος. Το ρήγμα του μαρξισμού στην ελληνική ιστοριογραφία. Η αντιμετώπιση του μαρξισμού από την ακαδημαϊκή ιστοριογραφία.

Μάθημα 11

Η αισθητικοποίηση της ιστορίας. Η Γενιά του 30 και το δόγμα της ελληνικότητας

Μάθημα 12

Ο Νίκος Σβορώνος και οι προσεγγίσεις του στη νεοελληνική ιστορία/ Η Σχολή του Διαφωτισμού και ο Κ. Θ. Δημαράς

Μάθημα 13

Η «νέα» ιστορία. Η στροφή προς την κοινωνική και οικονομική ιστορία. Τα νέα πεδία όπως: πολιτισμική και διανοητική ιστορία, ιστορία του φύλου ή των εθνοτικών ομάδων, ιστορία της ιστοριογραφίας. Οι νέοι θεσμοί έρευνας και διδασκαλίας