Μάθημα : Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας (ΤΕΚ 002, παλαιό ΠΔ 148) Educational Research Methodology

Για λόγους επιστημονικής έρευνας επιτρέπεται η συλλογή ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων ακόμα και χωρίς τον έλεγχο της Αρχής και χωρίς την συγκατάθεση των προσώπων

Σύμφωνα με τον νόμο, επιτρέπεται η επεξεργασία ειδικών κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειμένου, όταν η επεξεργασία είναι απαραίτητη για σκοπούς επιστημονικής ή ιστορικής έρευνας ή συλλογής και τήρησης στατιστικών στοιχείων και το συμφέρον του υπεύθυνου επεξεργασίας είναι υπέρτερο του συμφέροντος του υποκειμένου να μην τύχουν επεξεργασίας τα δεδομένα προσωπικού του χαρακτήρα.

Στην περίπτωση όμως αυτή ο υπεύθυνος της επεξεργασίας υποχρεούται να λαμβάνει τα κατάλληλα τεχνικά οργανωτικά μέτρα για την προστασία των έννομων συμφερόντων των υποκειμένων, όπως η ανωνυμοποίηση, η ψευδωνυμοποίηση, ή κρυπτογράφηση.

Η δημοσίευση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που επεξεργάζονται στο πλαίσιο μιας έρευνας έρευνας είναι επιτρεπτή, εφόσον έχουν συναινέσει εγγράφως τα υποκείμενα των δεδομένων ή αν η δημοσίευση είναι απαραίτητη για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας με σκοπό τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης. Στις περιπτώσεις αυτές η δημοσίευση γίνεται με ψευδωνυμοποίηση (άρθρο 30 παρ. 4 ν. 4624/2016). 

Τα υποβαλλόμενα σε επεξεργασία ειδικής κατηγορίας προσωπικά δεδομένα ανωνυμοποιούνται αμέσως μόλις το επιτρέψει ο σκοπός της συγκεκριμένης επιστημονικής έρευνας, εκτός αν αυτό είναι αντίθετο με το έννομο συμφέρον του υποκειμένου των δεδομένων. Μέχρι τότε τα χαρακτηριστικά που μπορούν να αντιστοιχηθούν με προσωπικά ή πραγματικά στοιχεία ενός ταυτοποιημένου ή ταυτοποιήσιμου προσώπου πρέπει να αποθηκευθούν χωριστά, μπορεί όμως να συνδυαστούν, εάν το απαιτεί ο σκοπός ή η φύση της συγκεκριμένης έρευνας (άρθρο 30 παρ. 3 ν. 4624/2019).

Ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ) επιτρέπει σε κάθε εθνικό νομοθέτη να θεσπίσει ορισμένες παρεκκλίσεις από ορισμένα δικαιώματα υποκειμένων, τα δεδομένα των οποίων υφίστανται επεξεργασία για ερευνητικούς επιστημονικούς σκοπούς, όταν οι παρεκκλίσεις αυτές είναι απαραίτητες για την εκπλήρωση του ερευνητικού σκοπού και η άσκηση των εν λόγω δικαιωμάτων θα παρακώλυε ή θα καθιστούσε αδύνατη την επίτευξη των επιδιωκόμενων ειδικών σκοπών.

Οι ανωτέρω παρεκκλίσεις είναι επιτρεπτές εφόσον κατά το σχεδιασμό και τη διεξαγωγή της έρευνας έχουν ληφθεί τα απαραίτητα τεχνικά οργανωτικά μέτρα για την ελαχιστοποίηση των δεδομένων και τη διαφύλαξη των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών του υποκειμένου (άρθρο 89 παρ.2 ΓΚΠΔ).

Με βάση την ανωτέρω διάταξη του ΓΚΠΔ, ο Έλληνας νομοθέτης θέσπισε περιορισμούς άσκησης στο δικαίωμα πρόσβασης του υποκειμένου των δεδομένων, στο δικαίωμα διόρθωσης και διαγραφής, στο δικαίωμα περιορισμού της επεξεργασίας και στο δικαίωμα εναντίωσης αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων (άρθρα 15, 16, 18 και 21 αντίστοιχα ΓΚΠΔ), όταν η άσκηση των δικαιωμάτων αυτών εμποδίζει ή καθιστά αδύνατη την εκπλήρωση των σκοπών της επιστημονικής έρευνας.