Μάθημα : Φιλοσοφία της Βιολογίας

12 Εξελικτικές εξηγήσεις κοινωνικής συμπεριφοράς και συνεργασίας

Πώς μπορεί να αναδυθεί ο αλτρουισμός από τις αλληλεπιδράσεις οργανισμών που συμπεριφέρονται εγωιστικά; Στο μάθημα αυτό θα παρουσιαστούν οι κύριες θέσεις της κοινωνιοβιολογίας και θα εξετάσουμε αν η εξελικτική θεωρία μπορεί να εξηγήσει όψεις κοινωνικής συμπεριφοράς στον άνθρωπο και σε άλλους οργανισμούς. Ειδικότερα, θα μελετήσουμε πώς η εξελικτική θεωρία μέσω φυσικής επιλογής μπορεί να εξηγήσει την αλτρουιστική και γενικότερα τη συνεργατική συμπεριφορά. 

Θα παρουσιαστούν οι θεωρίες της επιλογής ομάδας και επιλογής συγγενούς ως θεωρίες για την εξέλιξη του αλτρουισμού. Επίσης, θα παρουσιαστούν κεντρικές όψεις της εξελικτικής θεωρίας παιγνίων (ειδικά η έννοια της ‘εξελικτικά σταθερής στρατηγικής’), και θεωρίες για την εξέλιξη της συνεργασίας στις ανθρώπινες κοινωνίες.

13 Καθολικός δαρβινισμός, εξέλιξη του πολιτισμού και ανθρώπινη φύση

Μπορούν τα ψυχολογικά και πολιτισμικά φαινόμενα να εξηγηθούν εξελικτικά; Θα εξετάσουμε τις κεντρικές θέσεις της εξελικτικής ψυχολογίας και τη σχέση της με την κοινωνιοβιολογία, τη θέση περί ‘καθολικού δαρβινισμού’, καθώς και θεωρίες πολιτισμικής εξέλιξης (cultural evolution) και τα φιλοσοφικά ερωτήματα που εγείρουν. Επίσης, θα ασχοληθούμε με τη σχέση μεταξύ εξέλιξης και ηθικής, και με τις συνέπειες της εξελικτικής βιολογίας για το ερώτημα αν υπάρχει ‘ανθρώπινη φύση’. 

Κεντρικά ερωτήματα που θα συζητηθούν: Πρέπει μια εξελικτική θεωρία της ανθρώπινης συμπεριφοράς να υιοθετήσει τον γενετικό ντετερμινισμό; Είναι εύλογο να αναμένουμε ότι ο νους είναι ‘μαζικά σπονδυλωτός’ (massively modular), όπως υποστηρίζουν οι εξελικτικοί ψυχολόγοι; Είναι η εξελικτική ψυχολογία και η κοινωνιοβιολογία, προσαρμοτιστικά προγράμματα; Είναι εύλογο να περιμένουμε ότι έχουμε σήμερα νόες της λίθινης εποχής; Πώς εξηγεί η εξελικτική ψυχολογία τις πολιτισμικές διαφορές σε ψυχολογικά χαρακτηριστικά;