Μάθημα : Ιστορία της Βιολογίας (86ΥΕΙ03) - Χειμερινό εξάμηνο 2023-24

1 Εισαγωγή -Αρχαία Ελλάδα, Μεσαίωνας, Αναγέννηση

Γενική εισαγωγή στο μάθημα. Μηχανιστικές vs βιταλιστικές προσεγγίσεις ως μια κεντρική διαμάχη στην ιστορία της βιολογίας. Εισαγωγή στην ιστορία των κύριων θεωριών και εννοιών που θα μελετήσουμε: κύτταρο και κυτταρική θεωρία - εξέλιξη - γονίδιο. Σύντομη αναφορά στη βιολογική σκέψη στην αρχαία Ελλάδα, το Μεσαίωνα και την Αναγέννηση. Θεωρία της αυτόματης γένεσης και πρώιμες τρανσφορμιστικές θεωρίες στη φυσική ιστορία πριν το 18ο αιώνα, ως το υπόβαθρο για την ανάδυση των θεωριών ταξινόμησης του Διαφωτισμού.

2 Η αναζήτηση του Φυσικού Συστήματος: Λινναίος & Jussieu

Θα εξετάσουμε την ανάδυση της ιδέας περί σταθερότητας των ειδών (φιξισμός) κατά το 18ο αιώνα και την ανάπτυξη του συστήματος ταξινόμησης του Λινναίου. Σύντομη αναφορά στις ιδέες περί ταξινόμησης του Αριστοτέλη και σε κεντρικά έργα ταξινόμησης φυτών μέχρι το 18ο αιώνα. Η διάκριση μεταξύ φυσικής και τεχνητής ταξινόμησης. Ο Λινναίος ως καινοτόμος του φιξισμού. Το ιεραρχικό σύστημα ταξινόμησης του Λινναίου και η διωνυμική ονοματολογία. Λινναιϊκές ομοταξίες για ζώα και φυτά. Η κριτική του Buffon. Antoine-Laurent de Jussieu και η αναζήτηση του Φυσικού Συστήματος ταξινόμησης από τους Γάλλους ταξονόμους. 

3 H ιστορία της γεωλογίας & η ανακάλυψη της ηλικίας της γης

Το μάθημα ασχολείται με την ιστορία της γεωλογίας από τα τέλη του 17ου μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, εστιάζοντας στη διαμάχη μεταξύ καταστροφισμού και ομοιομορφισμού. Γεωλογικές θεωρίες και θεωρίες για τα απολιθώματα του Nicolas Steno. Γεωλογική σκέψη στο Διαφωτισμό: Βuffon, Werner και νεπτουνιστές. Απολιθώματα και ταυτοποίηση γεωλογικών περιόδων. Cuvier και η ανακάλυψη εξαφανισμένων οργανισμών. Οι θεωρίες του Hutton, ο ομοιομορφισμός του Lyell και οι θεωρίες για την ηλικία της γης. Θεωρίες για τη διαδοχή των απολιθωμάτων στις αρχές του 19ου αιώνα και η κριτική του Lyell στις εξελικτικές ιδέες.