Παρουσίαση/Προβολή

(70228) -  Βιργινία Μπαλαφούτα, Νομικός, Δρ Διεθνούς Δικαίου και Περιφερειακών Σπουδών, Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό (ΕΔΙΠ) Πανεπιστημίου Αθηνών

Περιγραφή Μαθήματος

70228 «Διεθνές Ποινικό Δίκαιο και Σχέσεις Τουρκίας - Κυπριακής Δημοκρατίας»

Ζ΄ Εξάμηνο, Β΄ Ειδίκευση

Διδάσκουσα: Βιργινία Μπαλαφούτα

Νομικός, Δρ Διεθνούς Δικαίου και Περιφερειακών Σπουδών, Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό (ΕΔΙΠ) Πανεπιστημίου Αθηνών

 

Περιγραφή μαθήματος

Βασικό στόχο του μαθήματος αποτελεί η προσέγγιση και η ανάλυση εννοιών, αρχών, κανόνων και μηχανισμών του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου, καθώς και η εξοικείωση των φοιτητών με την έννοια και τη λειτουργία της ποινικής πρόληψης και καταστολής σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο. Επιπλέον, στα πλαίσια του παρόντος μαθήματος παρουσιάζονται θεμελιώδεις έννοιες, αρχές και το ευρύτερο πλαίσιο του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, καθώς και η στενή διασύνδεσή του με το Διεθνές Ποινικό Δίκαιο.

Επιπρόσθετα, παρουσιάζεται η διάδραση του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου με το εθνικό Ποινικό Δίκαιο των κρατών, και στοχεύεται η κατανόηση εννοιών, αρχών και κανόνων του ελληνικού Ποινικού Δικαίου που βρίσκουν ή θα μπορούσαν να βρίσκουν εφαρμογή και στο Διεθνές Ποινικό Δίκαιο.

Παράλληλα, αναλύεται το δικαίωμα στην αλήθεια, ένα σύγχρονο δικαίωμα άμεσα συνυφασμένο με το Διεθνές Ποινικό Δίκαιο, το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Το εν λόγω δικαίωμα δύναται να συμβάλει καθοριστικά στην απονομή δικαιοσύνης για τα πιο ειδεχθή διεθνή εγκλήματα, και συνδέεται στενά με το ζήτημα των εξαναγκαστικών εξαφανίσεων προσώπων και με το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων/αποκατάστασης. Ως μελέτες περιπτώσεων/case studies μελετώνται το ζήτημα των αγνοουμένων στην Κύπρο και το ζήτημα των γερμανικών πολεμικών επανορθώσεων προς την Ελλάδα.

Στα πλαίσια του μαθήματος ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις σχέσεις Τουρκίας - Κυπριακής Δημοκρατίας, ορώμενες από τη σκοπιά του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου. Ειδικότερα, αναλύονται εις βάθος τα διεθνή εγκλήματα που τελέστηκαν στην Κύπρο από την Τουρκία, καθώς και το ζήτημα των αγνοουμένων στην Κύπρο. Για το ζήτημα των αγνοουμένων αξιοποιείται το προαναφερθέν πλαίσιο του δικαιώματος στην αλήθεια. Επιπλέον, αναδεικνύεται η σύνδεση των δύο αυτών ζητημάτων με την επίλυση του Κυπριακού.

Η μελέτη και εμβάθυνση στο Διεθνές Ποινικό Δίκαιο αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη δόμηση ενός ολοκληρωμένου επιστημονικού διεθνολογικού προφίλ. Επιπλέον, συμβάλλει σημαντικά στην προαγωγή των Περιφερειακών/Περιοχικών Σπουδών και δη των Τουρκικών Σπουδών αλλά και στην ευρύτερη κατανόηση και προσέγγιση των Στρατηγικών Σπουδών και της Γεωπολιτικής. Η δε εμβάθυνση στις σχέσεις Τουρκίας - Κυπριακής Δημοκρατίας που άπτονται του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εφόδιο για την επιστημονική κατάρτιση τουρκολόγων που θα ασχοληθούν με την ελληνική εξωτερική πολιτική.

 

Κύριοι άξονες/Διδακτέα ύλη/Θεματικές Ενότητες, αντιστοιχούσες στις 13 παραδόσεις του εξαμήνου

1. Έννοια, περιεχόμενο, στόχοι και ιδιαιτερότητες του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου. Η ανάδυση και η έννοια της ατομικής ποινικής ευθύνης. Η Δίκη της Νυρεμβέργης και η Δίκη του Τόκυο.

 

2. Γενικές αρχές του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου. Jus cogens.

Διεθνή εγκλήματα: εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, γενοκτονία, βασανιστήρια, επίθεση, τρομοκρατία. (1^η Διάλεξη).

 

3. Διεθνή εγκλήματα: εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, γενοκτονία, βασανιστήρια, επίθεση, τρομοκρατία. (2^η Διάλεξη).

Διεθνή/Διεθνικά εγκλήματα.

 

4. Ad hoc Διεθνή Ποινικά Δικαστήρια, Υβριδικά/Μεικτά Ποινικά Δικαστήρια.

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, Εθνικές έννομες τάξεις - Αρχή συμπληρωματικότητας.

Το Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

 

5. Οικουμενική δικαιοδοσία. Λόγοι άρσης του άδικου χαρακτήρα της πράξης και του καταλογισμού.

Σχέσεις Διεθνούς Ποινικού Δικαίου με το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και με το Διεθνές Δίκαιο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Έννοιες, αρχές, στόχοι, πεδίο εφαρμογής και νομοθετικό πλαίσιο του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου/Διεθνούς Δικαίου Ενόπλων Συρράξεων.

 

6. Διάδραση του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου με το εθνικό Ποινικό Δίκαιο των κρατών.

Συμπληρωματικές έννοιες από το ελληνικό Ποινικό Δίκαιο. (1^η Διάλεξη).

 

7. Διάδραση του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου με το εθνικό Ποινικό Δίκαιο των κρατών.

Συμπληρωματικές έννοιες από το ελληνικό Ποινικό Δίκαιο. (2^η Διάλεξη).

 

8. Το δικαίωμα στην αλήθεια: Έννοια, περιεχόμενο, στόχοι, ratio, νομοθετικό και νομολογιακό πλαίσιο, η ιδιαίτερη αξία του για την πρόληψη, καταστολή και απονομή δικαιοσύνης για τα ειδεχθέστερα διεθνή εγκλήματα.

 

9. Το δικαίωμα στην αλήθεια: Η σύνδεση του δικαιώματος με πλήθος εννοιών, αρχών και λειτουργιών της διεθνούς κοινότητας. Μεταβατική Δικαιοσύνη και δικαίωμα στην αλήθεια.

Εξαναγκαστικές εξαφανίσεις προσώπων, πολεμικές επανορθώσεις.

 

10. Σχέσεις Τουρκίας - Κυπριακής Δημοκρατίας: Παρουσίαση/Αναδρομή.

Το ζήτημα των αγνοουμένων στην Κύπρο. (Δικαίωμα στην αλήθεια: 1^ο Case study).

 

11. Σχέσεις Τουρκίας - Κυπριακής Δημοκρατίας: Τα διεθνή εγκλήματα που τελέστηκαν στην Κύπρο από την Τουρκία.

 

12. Σχέσεις Τουρκίας - Κυπριακής Δημοκρατίας: Οι ποινικές πτυχές του Κυπριακού ζητήματος. Σύνδεση των προαναφερθέντων ζητημάτων με την επίλυση του Κυπριακού.

 

13. Το ζήτημα των γερμανικών πολεμικών επανορθώσεων προς την Ελλάδα. (Δικαίωμα στην αλήθεια: 2^ο Case study).

 

 

Τα διανεμόμενα συγγράμματα

1. Θα διανεμηθούν οι γραπτές Πανεπιστημιακές Σημειώσεις της Διδάσκουσας του Μαθήματος.

Μπαλαφούτα, Βιργινία «Διεθνές Ποινικό Δίκαιο», Πανεπιστημιακές Σημειώσεις, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, Δεκέμβριος 2017.

   

2. Μέσω του Ευδόξου θα διανεμηθεί το βιβλίο:

Μπαλαφούτα, Βιργινία Το δικαίωμα στην αλήθεια. Εκφάνσεις και εφαρμογές στο Διεθνές Δίκαιο, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, Αθήνα, Φεβρουάριος 2018.

Ημερομηνία δημιουργίας

Δευτέρα 16 Οκτωβρίου 2017