Παρουσίαση/Προβολή

(68Θ514) -  Ξανθίππη Δημητρούλια

Περιγραφή Μαθήματος

Στόχος του μαθήματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες στην ιστορία και τη θεωρία της μετάφρασης, η οποία αποτελεί διαχρονικά κομβική πρακτική της πολιτισμικής επικοινωνίας, σύμφωνα με τις πλέον σύγχρονες προσεγγίσεις της ως φαινομένου και διαδικασίας.

Παρουσιάζονται οι σημαντικές στιγμές και μορφές της μετάφρασης στον χρόνο, με βάση τις αρχές της ιστορίας της μετάφρασης, ως υποπεδίου των μεταφραστικών σπουδών. Συζητιούνται οι βασικές πρακτικές και έννοιες της μετάφρασης ανά περίοδο σε διαφορετικές γλωσσικές και πολιτισμικές περιοχές, όπως και ο σχετικός εμπειρικός λόγος, ο οποίος αναπτύσσεται έως τη συγκρότηση του διεπιστημονικού πεδίου των μεταφραστικών σπουδών στον 20ο αιώνα και την πρόσφατη ανάδυση του πεδίου των μετα-μεταφραστικών σπουδών, στο πλαίσιο της Στροφής προς τα έξω της μετάφρασης και των σπουδών της. Σ’ αυτό το πλαίσιο, εξετάζονται οι σύγχρονες μεταφραστικές θεωρίες, με έμφαση στις συστημικές, ερμηνευτικές προσεγγίσεις και τα ζητήματα εφαρμογής τους στη μεταφραστική διαδικασία και την εκ του σύνεγγυς και εξ αποστάσεως μελέτη της μετάφρασης.

Το μάθημα επισκοπεί τους διάφορους τύπους της μετάφρασης (ενδογλωσσική, διαγλωσσική, διασημειωτική), με άξονα την επικοινωνιακή, πολιτισμική της διάσταση και ειδική αναφορά στην έννοια της μεταγραφής (rewriting). Η επισκόπηση αυτή ολοκληρώνεται με μια συνοπτική θεώρηση της λογοτεχνικής και της θεατρικής μετάφρασης, της ιστορίας και της θεωρίας τους, μέσα από παραδείγματα που αφορούν και τον ελληνόφωνο χώρο.

Αξιολόγηση του μαθήματος

Γραπτή εξέταση

 

Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)

 

Τιτίκα Δημητρούλια (2021). Μετάφραση και μνήμη. Η μετάφραση ως μνήμη και η μνήμη στη μετάφραση. Αθήνα: Γκοβόστης.

 

Βασική βιβλιογραφία

 

Baker, M. & Saldanha, G. (eds). (2008), Routledge Encyclopedia of Translation Studies, London/New York: Routledge [μέρος δεύτερο, History and Traditions].

Baker, M. & Saldanha, G. (eds). (2020), Routledge Encyclopedia of Translation Studies.

Delisle, J., Lee-Jahnke, Η. & Cormier, M. (2008 [1999]). Ορολογία της Μετάφρασης (πρόλ.-μτφρ. Γ. Φλώρος). Αθήνα: Μεσόγειος.

Delisle, J., Woodsworth, J., and International Federation of Translators (2012). Translators through history (Revised ed.). Amsterdam/Philadelphia: Benjamins.

Munday, Jeremy. (2004), Μεταφραστικές σπουδές. Θεωρίες και εφαρμογές (μτφρ. Ά. Φιλιππάτος). Αθήνα: Μεταίχμιο.

Robinson, D. (1997). Western translation theory from Herodotus to Nietzsche. Manchester: St. Jerome.

Γραμμενίδης, Σ., Δημητρούλια, Τ., Κουρδής, Ε., Λουπάκη, Ε. & Φλώρος Γ. (2015). Διεπιστημονικές προσεγγίσεις της μετάφρασης. Αθήνα: Κάλλιπος, http://hdl.handle.net/11419/3901.  

Δημητρούλια, Ξ. & Κεντρωτής, Γ. (2015). Λογοτεχνική μετάφραση. Θεωρία και πράξη. Αθήνα: Κάλλιπος, http://hdl.handle.net/11419/5252.

 

Συμπληρωματική προαιρετική βιβλιογραφία

 

Baker, M. (2022 [2018]). Με άλλα λόγια (μτφρ. Τ. Δημητρούλια & Ε. Ρέντα, επιστ. επιμ. Τ. Δημητρούλια). Αθήνα: Δίαυλος.

Bassnett, S. & Johnston, D. (eds) (2019). The Outward Turn. Special Issue of The Translator, 25 (3).

Bassnett, S. (2002). Translation Studies. London & New York: Routledge.

Bassnett, S. (2013). Translation. London: Routledge

Benjamin, W. (2014 [1923]). Η αποστολή του μεταφραστή (μτφρ. Γ. Σαγκριώτης). Αθήνα: Πατάκης.

Berman, A. (1984). L’épreuve de l’étranger. Paris : Gallimard.

Berman, A. (1997 [1989]). «Η μετάφραση και οι λόγοι της» (μτφρ. Β. Μπιτσώρης). Ποίηση 10, 226-244.

Bermann, S. & Porter, C. (eds) (2014). A Companion to Translation Studies. Malden/Oxford: Wiley Blackwell.

Eco, U., (2003). Εμπειρίες μετάφρασης (μτφρ. Έφη Καλλιφατίδη). Αθήνα: Ελληνικά γράμματα.

Elam K. (2001). Η σημειωτική θεάτρου και δράματος (μτφρ. Κ. Διαμαντάκου). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Gambier, Y. & Stecconi, U. (2022). A World Atlas of Translation. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.

Gambier, Y. & van Doorslaer, L. (eds) (2010-2021). Handbook of Translation Studies (5 vol.). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.

Gentzler, E. (2017). Translation and Rewriting in the Age of Post-Translation Studies. London/New York: Routledge.

Hermans, T. (ed.). (1985). The Manipulation of Literature: Studies in Literary Translation. London/Sydney: Croom Helm.

Hermans. T. (2022). Translation and History. A Textbook. London/New York: Routledge.

Jakobson, R. (1959). On Linguistic Aspects of Translation. In Achilles Fang et al., On Translation. Cambridge, Mass: Harvard University Press, 232–239.

Ladmiral, J.-R. (2007 [1994]). Θεωρήματα για τη μετάφραση (μτφρ.Κ. Κολέτ, Ά.-Μ. Αναστασιάδη). Αθήνα: Μεταίχμιο.

Lefevere, A. (1992). Translation, Rewriting and the Manipulation of Literary Fame. London & New York: Routledge.

Lefevere, A. (ed.) (1992). Translation /History/Culture. A Sourcebook. London & New York: Routledge.

Morini, M. (2022). Theatre Translation. Theory and Practice. London: Bloomsbury.

Pillière, L. & Berk Albachten, Ö. (eds) (2024). The Routledge Handbook of Intralingual Translation. London: Routledge.

Pym, A. (2014 [1998]). Method in Translation History. London/New York: Routledge.

Raw, L. (2012). Translation, adaptation and transformation. London: Continuum.

Rundle, C. (ed.) (2022). The Routledge Handbook of Translation History. London : Routledge.

Steiner, G. (2004 [1975]). Μετά τη Βαβέλ (μτφρ. Γρ. Κονδύλης-επιμ. Α. Μπερλής). Αθήνα: Scripta.

Toury, G. (2012). Descriptive Translation Studies and Beyond (Revised ed.). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.

Venuti, L. (1995). The Translator’s Invisibility: A History of Translation. London/New York: Routledge.

Venuti, L. (2013). Translation changes everything. London/New York: Routledge.

Venuti, L. (ed.) (2012). The Translation Studies Reader (3^rd ed.). London/New York: Routledge.

Venuti, L. (2019) Contra Instrumentalism. A Translation Polemic. Lincoln: University of Nebraska Press.  

Zanettin, F. & Rundle, C. (2022). The Routledge Handbook of Translation and Methodology. London/New York: Routledge.

Κουτσιβίτης, Β. (1995).  Θεωρία της μετάφρασης. Αθήνα: Ελληνικές Πανεπιστημιακές Εκδόσεις.

 

 

Συναφή περιοδικά

 

• Across Languages and Cultures (Budapest: Akadémiai Kiadó)
• Interpreting (Amsterdam: John Benjamins)
• JoSTrans - The Journal of Specialised Translation
• Meta : journal des traducteurs / Meta: translators’ journal (Presses de l’Université de Montréal)
• Perspectives (London: Routledge)
• Target (Amsterdam: John Benjamins)
• The Τranslator (London: Routledge)
• Translation and Interpreting Studies (Amsterdam: John Benjamins)
• Translation studies (London: Routledge)

 

Βιβλιογραφικές Βάσεις δεδομένων

• Bibliography of Interpreting and Translation, ed. by Javier Franco (University of Alicante)
• Translation Studies Bibliography (TSB), ed. by Yves Gambier and Luc van Doorslaer  (Amsterdam: John Benjamins)

Ημερομηνία δημιουργίας

Τετάρτη 2 Οκτωβρίου 2024