Παρουσίαση/Προβολή

(SOCTHEOL483) -  π. Αθανάσιος Γ. Μελισσάρης, Αναπληρωτής Καθηγητής

Περιγραφή Μαθήματος

    Η Ποιμαντική αποτελεί το κέντρο του κλάδου της Πρακτικής Θεολογίας, καθώς μελετά τις θεωρητικές καταβολές, τα ανθρωπολογικά θεμέλια, τις αρχές και τις μεθόδους της ορθόδοξης διαποίμανσης.  

      Η Ποιμαντική Θεολογία αποτελεί θεμελιώδες μάθημα στην άσκηση της ποιμαντικής μέριμνας για την προετοιμασία των φοιτητριών/τών για την ποιμαντική διακονία και αποτελεί τη βάση για περαιτέρω σπουδές στον τομέα της ποιμαντικής φροντίδας και της συμβουλευτικής στα πλαίσια του ενοριακού έργου.

   Γενική Ποιμαντική: Αφορά το βαθύτερο νόημα της ποιμαντικής διακονίας, τον Χριστοκεντρικό χαρακτήρα του ποιμαντικού έργου, τον εκκλησιολογικό χαρακτήρα της ποιμαντικής. Επίσης το πρόσωπο του ποιμένα, το ποίμνιο  και το ποιμαντικό έργο.

   Ειδική Ποιμαντική: Αφορά το ποιμαντικό έργο της ενορίας, τη συμβουλευτική διαδικασία του ποιμνίου και γενικότερα την διακονία του σύγχρονου ανθρώπου, τη θεραπεία, τη μέριμνα και τη φροντίδα των αναγκών του, προς ικάνωση των ατόμων, των συζύγων και των οικογενειών, ως ζωντανών μελών της Εκκλησίας, να διαχειρίζονται τα προσωπικά τους προβλήματα.

      Ως Ποιμαντική Φροντίδα ορίζουμε τη διαδικασία η οποία επιτρέπει στους ανθρώπους να πορεύονται προς μια βαθύτερη κατανόηση του εαυτού τους, της ζωής τους και της σχέσης τους, ως πρόσωπα με το Θεό και τους συνανθρώπους τους, σύμφωνα με τις διαχρονικές διδασκαλίες των Πατέρων της Εκκλησίας, της Ορθόδοξης Ανθρωπολογίας και της διαχρονικής παράδοσης της Εκκλησίας μας.

        Η Ποιμαντική Φροντίδα αφορά την Ειδική Ποιμαντική, και την Ενορία ως το κατεξοχήν πεδίο άσκησης της ποιμαντικής διακονίας. Αποτελεί έκφραση της ενότητας των μελών του Σώματος της Εκκλησίας. Θεραπεύει τις ποιμαντικές ανάγκες και τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου, τις κρίσεις και τις δυσκολίες (εφηβεία, ενηλικίωση, γάμος, απόκτηση παιδιών, μέση ηλικία, αντιμετώπιση του θανάτου) στην άσκηση του ποιμαντικού έργου. Επίσης την ποιμαντική καθοδήγηση και αποτελεσματικότητα καθώς και τις μεθόδους διαποίμανσης.

         Η Ενορία αποτελεί ζωντανό κύτταρο της Εκκλησίας και παρόλο που λειτουργεί σε καθορισμένα γεωγραφικά πλαίσια, είναι εικόνα και  μικρογραφία της, καθώς μέσα σε αυτή εγκαθιδρύεται και επαναβιώνεται, εκ νέου, η σχέση και η κοινωνία του ανθρώπου με το Θεό και το συνάνθρωπο. Στην ενορία τελείται το μυστήριο της ευχαριστηριακής ενότητας των πιστών μεταξύ τους και με το σώμα του Χριστού, επισφραγίζεται δε η πίστη στη Μία, Αγία, Καθολική Εκκλησία.

      Το Ενοριακό Έργο, είναι άμεσα συνδεδεμένο τόσο με την τελετουργία της θείας Λατρείας και του κηρύγματος του Ευαγγελίου, όσο και με τη διακονία των ψυχοσωματικών αναγκών του ποιμνίου, η οποία εκφράζεται μέσω της ποιμαντικής φροντίδας, που είναι η θεραπεία των πιστών, μέσω της αποκατάστασης του κατ’ εικόνα και η συνέχεια της πορείας προς το καθ’ ομοίωση. Η έκφραση της Ποιμαντικής Φροντίδας, μέσα από το ενοριακό έργο, συνιστά καθημερινή άσκηση αγάπης και κατάφασης της ετερότητας των αδελφών, η οποία αποκαθιστά την αποδοχή της ετερότητας του Θεού, ως αποδοχή της σωτηριώδους αγάπης Του.

    Σκοπός είναι η θεωρητική κατάρτιση και η πρακτική εφαρμογή της ποιμαντικής μεθοδολογίας, ώστε να αναπτυχθούν οι κατάλληλες δεξιότητες και στάσεις στην περιοχή του έργου της Ποιμαντικής Φροντίδας της Εκκλησίας.

  Εξετάζετaι το μεθοδολογικό πλαίσιο διερεύνησης του πεδίου της ποιμαντικής φροντίδας, οι ιδιαιτερότητες, οι ειδικές παράμετροι και οι ορθόδοξες προϋποθέσεις της άσκησής της στην κοινότητα. Ο Χριστοκεντρικός της χαρακτήρας καθώς και η ανθρωποκεντρική κατεύθυνση άσκησης της ποιμαντικής διακονίας στις σύγχρονες ενοριακές δομές.

    Η Αξία και το Περιεχόμενο του μαθήματος αφορά την εκπαίδευση για την πρακτική ένωση του κόσμου με την Εκκλησία με σκοπό την εν Χριστώ απολύτρωση και σωτηρία καθώς και το λυτρωτικό έργο της Εκκλησίας και τη μεθοδική άσκηση επιτυχούς διαποίμανσης, καθοδήγησης και φροντίδας του συγχρόνου ανθρώπου ως εικόνας Θεού.

Μετά την επιτυχή παρακολούθηση του μαθήματος οι φοιτητές αναμένεται να έχουν αποκτήσει:

Α) ΓΝΩΣΕΙΣ

• αποσαφήνιση και μελέτη εννοιών που αφορούν σε θέματα ποιμαντικής μέριμνας και φροντίδας
• μελέτη των όρων που συνθέτουν την ενορία, ως μίας υπόστασης που εκπροσωπεί το σύνολο της Εκκλησίας, αλλά και ως οργανωμένης κοινότητας μέσα στη σύγχρονη κοινωνία.
• τη μεθοδολογία της μελέτης και της έρευνας της Ποιμαντικής Επιστήμης
• τις δομές λειτουργίας μία ενορίας, τους ορίζοντες και τους περιορισμούς της
• εφαρμογή των μοντέλων της διεπιστημονικής σύζευξης της Ποιμαντικής με τις άλλες ανθρωπολογικές επιστήμες με σκοπό εφαρμογή τους στο ενοριακό έργο
• αναγνώριση των ορίων, της δεοντολογίας και των πλαισίων της εφαρμογής της θεραπευτικής επιστήμης στα πλαίσια του ενοριακού έργου.
• τα γενικά και ειδικά χαρακτηριστικά της ορθόδοξης διαποίμανσης και εργαλεία της άσκησης της ποιμαντικής διακονίας στις διάφορες ηλικίες.
• τη δεοντολογία στην άσκηση της ποιμαντικής διακονίας, μέριμνας και φροντίδας και της δυναμικής του ενοριακού έργου στη σύγχρονη κοινωνία
• ικανότητα διαλόγου με τα προβλήματα, τις διενέξεις και τις ανάγκες του έργου της ποιμαντικής φροντίδας

Β) ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

Εξασφαλίζεται:

• η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης απέναντι παραπάνω στις κρίσεις, τις δυσκολίες
• η απόκτηση βασικών δεξιοτήτων με την εφαρμογή των πορισμάτων και των επιστημών της Ποιμαντικής, της Συμβουλευτικής και της Ποιμαντικής Ψυχολογίας και άλλων ανθρωπολογικών επιστημών, για την ανάπτυξη και λυσιτελέστερη επίτευξη των στόχων του ενοριακού έργου.
• η πρακτική αξιοποίηση των αποκτηθέντων γνώσεων, οι οποίες στοχεύουν στη  θεραπεία των ποιμαντικών αναγκών και των προβλημάτων του σύγχρονου ανθρώπου, τη θεραπεία των κρίσεων και των δυσκολιών του ποιμνίου, ανάλογα με την ηλικία (εφηβεία, ενηλικίωση, , μέση ηλικία,)  και τις ιδιαίτερες συνθήκες ( γάμος, απόκτηση παιδιών, κρίσεις βιοτικού επιπέδου, αντιμετώπιση του θανάτου κτλ).
•  

    Γ) ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ

      Aναμένεται:

• να έχουν αποκτήσει οι φοιτητές, την ικανότητα να σχεδιάζουν και να ολοκληρώνουν ερευνητικές μελέτες με στόχους α) την διερεύνηση και ανάδειξη παρεμβάσεων που συμβάλλουν στην ενίσχυση και την προαγωγή της επιστήμης της ορθόδοξης Ποιμαντικής και της Συμβουλευτικής β) τον σχεδιασμό αποτελεσματικών στρατηγικών για την ανάπτυξη των νέων μοντέλων σύζευξης θεωρίας και πράξης στον χώρο της ποιμαντικής μέριμνας και φροντίδας, στα πλαίσια του ενοριακού έργου
• να είναι σε θέση να συνδυάζουν τις αποκτηθείσες γνώσεις και τα αποτελέσματα των συγχρόνων ερευνών, ώστε να θέτουν νέα ειδικά ερευνητικά ερωτήματα.
• να εξερευνούν και να επεκτείνουν τους ορίζοντες της επιστήμης τους με σκοπό την ανάπτυξη νέων εργαλείων που θα τεθούν στην υπηρεσία της ποιμαντικής διακονίας
• να κατέχουν τη βασική βιβλιογραφία του γνωστικού αντικειμένου τους
• να διαλέγονται με τα προβλήματα και τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου.
• να γνωρίζουν πώς να ενσωματώνουν τη θεωρία στην πράξη στα πλαίσια του σύγχρονου κοινωνικού γίγνεσθαι και να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις των καιρών
• να ασκούν μεθοδολογικά την επιστήμη μέσα από μια διεπιστημονική προοπτική λαμβάνοντας υπόψη τα πορίσματα και των άλλων ανθρωπολογικών επιστημών, που έχουν ως στόχο την συμβολή στην ανάπτυξη νέων οριζόντων, κατά τα πρότυπα της διεθνούς ανάπτυξης των ανθρωπολογικών αλλά και των τεχνολογικών επιστημών, στην άσκηση του ποιμαντικού έργου στα πλαίσια της ενορίας.

 

 

 

 

 

 

 

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Παρασκευή 21 Απριλίου 2023