Παρουσίαση/Προβολή

(SOC187) -  Ευαγγελία Αρανίτου

Περιγραφή Μαθήματος

Αντικείμενο του μαθήματος «Η Κοινωνιολογία στην Ελλάδα» είναι η παρουσίαση και ανάλυση όψεων της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας και του σχετικού επιστημονικού διαλόγου που αναπτύχθηκε ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα.  Θα αναδειχτούν χαρακτηριστικές όψεις του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού καθώς και τα ιστορικά ορόσημα που χρησιμοποίησαν κατά καιρούς οι Έλληνες κοινωνιολόγοι και κοινωνικοί επιστήμονες στην προσπάθειά τους να θεωρητικοποιήσουν την συγκρότηση και τους μετασχηματισμούς της κοινωνίας. Μέσα από τη συζήτηση για τη συγκρότηση της ελληνικής κοινωνίας θα επιχειρήσουμε την οριοθέτηση των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων της αλλά και των κυρίαρχων προσεγγίσεων σχετικά με τη θέση της χώρας. Τα σχετικά ζητήματα επιχειρούνται αναλυθούν σε συνάρτηση με την ανάπτυξη της κοινωνιολογίας στην Ελλάδα από τις αντίστοιχες θεωρήσεις και τις μελέτες.

 

Αρχικά θα παρουσιαστούν γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά όπως έχουν αποτυπωθεί στα ποσοτικά δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ και άλλων φορέων και παράλληλα θα αναδειχθεί η χρησιμότητά τους για την συστηματική κοινωνιολογική ανάλυση. Στη συνέχεια θα παρουσιαστούν οι αναλύσεις των προδρόμων της κοινωνιολογικής σκέψης στην Ελλάδα οι οποίοι πρώτοι αντιμετώπισαν τα μείζονα ζητήματα έναντι του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού,

 

Στον μεγαλύτερο μέρος των διαλέξεων οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα έρθουν σε επαφή με κομβικές αναγνώσεις της ελληνικής κοινωνίας, εκκινώντας χρονικά από τα κοινωνιολογικά έργα που πρωτοδιατυπώθηκαν μετά τη Μεταπολίτευση αλλά και με τις διαφορετικές προσεγγίσεις που αναπτύσσονται στο εσωτερικό της κοινωνιολογίας της ανάπτυξης όπως και με τις νεοπαγείς, την εποχή εκείνη, εννοιολογήσεις της μικροαστικής τάξης. Ταυτόχρονα, θα εξετάσουμε τη σχέση της κοινωνικής διαστρωμάτωσης της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας με φαινόμενα όπως η κλαδική εξειδίκευση της οικονομίας, η διεύρυνση της μισθωτής εργασίας, η εκπαίδευση, η φορολογία, ο θεσμικός εκσυγχρονισμός του κράτους κ.λπ.

 

Στο τέλος του μαθήματος οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα έχουν την ικανότητα να δουν και να μελετήσουν συνδυαστικά επίσημα στατιστικά δεδομένα που αφορούν την ελληνική κοινωνία σε συνάρτηση με δομικές, πολιτισμικές και αξιακές όψεις την σύγχρονης Ελλάδας. Παράλληλα, μέσω της ανάλυσης των διαφόρων θεματικών και των γενικότερων προσεγγίσεων για την σύγχρονη ελληνική κοινωνία  θα είναι σε θέση να κατανοήσουν την πολυμορφία που την διέπει.

 

Προτεινόμενα συγγράμματα

 

Βασικά Εγχειρίδια

• Αρανίτου Βάλια, Η μεσαία τάξη στην Ελλάδα την εποχή των Μνημονίων. Μεταξύ κατάρρευσης και ανθεκτικότητας, Θεμέλιο, Αθήνα, 2018.
• Δεμερτζής, Νίκος & Γεωργαράκης, Νικόλαος Γ. (επιμ.), Το πολιτικό πορτραίτο της Ελλάδας: Κρίση και η αποδόμηση του πολιτικού, Αθήνα, Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, 2015.
• Στο e-class του μαθήματος θα αναρτηθούν πρόσθετα αναγνώσματα.

 

 

Κριτήρια αξιολόγησης

Γραπτή εξέταση (80%)

Μικρές εργασίες 20%

 

 

 

 

 

 

 

Πλάνο παραδόσεων

 

1. Εισαγωγή στην προβληματική του μαθήματος. Εισαγωγή στις θεωρίες της ελληνικής κοινωνικής δομής. Οι πρώτες κοινωνιολογικές αναγνώσεις της ελληνικής κοινωνίας.
2. Καταβολές και εξέλιξη της ελληνικής κοινωνιολογίας και κοινωνικής ανάλυσης, σημειώσεις για την γέννηση της κοινωνιολογίας στην Ελλάδα
3. Η σημασία των δεδομένων για την μελέτη της ελληνικής κοινωνίας. Η κοινωνιολογική ανάλυση μέσα από τα στατιστικά δεδομένα (ΕΛΣΤΑΤ).

 

Οι Έλληνες κοινωνιολόγοι και κοινωνικοί επιστήμονες αναζητούν και ερμηνεύουν τον τρόπο εξέλιξης του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού.

4. Σε αναζήτηση του μοντέλου/προτύπου της ελληνικής κοινωνίας
5. Παραγωγή –οικονομία- οργάνωση παραγωγής: Ι
6. Παραγωγή –οικονομία- οργάνωση παραγωγής: Ι
7. Άρθρωση κράτους και κοινωνίας: Ο διευρυνόμενος ρόλος του κράτους: ΙΙ
8. Άρθρωση κράτους και κοινωνίας: Ο διευρυνόμενος ρόλος του κράτους: ΙΙ

   

     Κοινωνικές Τάξεις, Κοινωνικά Στρώματα στην Ελληνική Κοινωνία.

9. Μετασχηματισμός και δομή της άρχουσας τάξης
10. Η μεσαία τάξη στην Ελλάδα
11. Η μεγάλη συζήτηση για την εργατική τάξη
12. Συμπεράσματα. Η ελληνική κοινωνία αντιμέτωπη με τις «πολυκρίσεις». Σύνοψη συζητήσεων του μαθήματος. Προετοιμασία εξετάσεων.

 

Μαθησιακοί στόχοι

Σκοπός του μαθήματος είναι οι φοιτήτριες και οι φοιτητές μέσα από τη συμμετοχή τους:

• Να αποκτήσουν μια συνεκτική εικόνα της επιστημονικής συζήτησης σχετικά με τη συγκρότηση του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού  και των κομβικών στοιχείων, στα οποία εστιάζουν οι νεοσύστατες κοινωνικές επιστήμες μετά τη Μεταπολίτευση στην Ελλάδα.
• Να εξοικειωθούν με τα βασικά χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας, τις ιδιαιτερότητες της οικονομίας της και την κοινωνική της διαστρωμάτωση.
• Να έρθουν σε επαφή με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ελληνικού κράτους και του ελληνικού πολιτικού συστήματος.
• Να γνωρίσουν τα κατεξοχήν νέα πεδία έρευνα των κοινωνικών επιστημών καθώς και ορισμένες σημαντικές μελέτες του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού που προέρχονται από αυτά.

 

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Πέμπτη 23 Μαρτίου 2023