Παρουσίαση/Προβολή

(SOC176) -  Ευαγγελία Αρανίτου

Περιγραφή Μαθήματος

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Γιατί ορισμένες χώρες είναι φτωχότερες από άλλες; Ποια είναι η σχέση της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής ευημερίας; Και γιατί κάποιοι άνθρωποι που  δεν μπορούν να ξεφύγουν από τη φτώχεια έχουν συγκεκριμένα κοινωνικά χαρακτηριστικά; Πως αντανακλά η ανάπτυξη και η μεγέθυνση στην κοινωνική διαστρωμάτωση; Ποιοι είναι οι δείκτες της ανθρώπινης ανάπτυξης; Ισχύει τελικά η απόφανση του Barrington Moore No bourgeoisie, No democracy; Αποτελεί δηλαδή με άλλα λόγια μια διευρυμένη μεσαία τάξη την προϋπόθεση της οικονομικής ευημερίας της κοινωνίας;  Με ποιο τρόπο μπορεί η οικονομική ανάπτυξη να συμβάλει στην απομείωση των κοινωνικών ανισότητες; Ισχύει τελικά η άποψη ότι «Όσο περισσότερο ευημερεί μια χώρα, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να διατηρηθεί σε αυτήν η δημοκρατία», άποψη την οποία υιοθέτησε o Lipset.

Αυτό το μάθημα θα απαντήσει σε μια σειρά από ανάλογα ερωτήματα εισάγοντας τους φοιτητές στις βασικές διαστάσεις της οικονομικής ανάπτυξης και τα αντίστοιχα θεωρητικά ρεύματα. Στο πλαίσιο αυτό θα προσεγγίσουμε την οικονομική ανάπτυξη μέσα από διαφορετική οπτική: οικονομική, πολιτική, κοινωνιολογική αλλά και πολιτιστική. Στη συνέχεια θα αναλύσουμε τη σχέση της οικονομικής ανάπτυξης με την κοινωνική διαστρωμάτωση.

Ξεκινώντας με μια συζήτηση δύο κεντρικών εννοιών την οικονομική ανάπτυξη και τη διαστρωμάτωση διερευνά την έκταση, τις αιτίες και τις συνέπειες της κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας: 1) φτώχεια, ανισότητα και ανθρώπινη ανάπτυξη; 2) η σχέση μεταξύ ανάπτυξης και μεγέθυνσης 3) πρόσβαση στην υγεία και την εκπαίδευση σε αναπτυσσόμενες χώρες; 4) αποτυχίες της πιστωτικής αγοράς και πρόσβαση σε άτυπους πιστωτικούς μηχανισμούς, 5) η σχέση μεταξύ γεωγραφίας, θεσμών και ανάπτυξης, και 6) ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η ξένη βοήθεια σε μια χώρα διαδικασία ανάπτυξης.

Τέλος, θα εξετάσουμε και τη σχέση της οικονομικής ανάπτυξης με τη Δημοκρατία. Σήμερα σε μια παγκοσμιοποιημένη πλέον οικονομία ενώ φαίνεται ότι μπορούμε να μιλήσουμε με βεβαιότητα για το «θρίαμβο» της Δημοκρατίας δεν μπορούμε να ισχυριστούμε το ίδιο για τη διατήρηση της άποψης περί θετικής συσχέτισης μεταξύ κοινωνικοοικονομικού εκσυγχρονισμού και εκδημοκρατισμού. Και τούτο διότι στο πλαίσιο της “παγκοσμιοποίησης”, ενώ παρατηρείται αύξηση του όγκου της παγκόσμιας αγοράς κεφαλαίων και εμπορευμάτων, επανάσταση στις τεχνολογίες και τεχνολογική δικτύωση της υφηλίου, τεράστια συγκέντρωση πλούτου, διαδικασίες που συνοδεύονται με την έλλειψη ελέγχου στην κίνηση κεφαλαίων και την πρωτόγνωρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, παράλληλα παρατηρείται σε όλο και περισσότερες χώρες να βαθαίνουν οι κοινωνικές ανισότητες.

 

Κριτήρια αξιολόγησης

Γραπτή Εξέταση (80%)

Μικρές εργασίες (20%)

 

Διδακτικά Βοηθήματα:

• Martinussen J.  Κοινωνία, κράτος, αγορά: Θεωρίες της ανάπτυξης Σαββάλας, 2007.
• Heillbroner R.& Mildberg W. Η Γέννηση Της Οικονομικής Κοινωνίας, Εκδ. Κριτική
• Φάκελος σημειώσεων.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

• Bollen K. (1979) “Political Democracy and the Timing of Development”, American Sociological Review, 44 (August), σελ. 572-587.
• Diamond L. (1992) “Economic Development and Democracy Reconsidered”, in Marks G. and Diamond L. (eds), Reexamining Democracy: Essays in Honour of Seymour Martin Lipset, Thousand Oaks, CA and London: Sage, σελ. 109
• Hague Rod, Harrop Martin  2005  Συγκριτική Πολιτική και Διακυβέρνηση Κριτική Αθήνα
• Κράουτς Κόλιν,  2006. Μεταδημοκρατία , Εκκρεμές, Αθήνα,
• Landman T. (1999) “Economic Development and Democracy: The View from Latin America, Political Studies, Vol.14, No.1, σελ. 100-109.
• Lipset S. (1959) “Some Social Requisites for Democracy: Economic Development and Political Legitimacy”, The American Political Science Review, No.53 σελ. 69-105˙
• Lipset Martin Seymour  (1981). Political Man: The Social Bases of Politics. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press.
• Rostow W.W. (1961) The Stages of Economic Growth: A Non-communist Manifesto, Cambridge: Cambridge University Press
• Schumpeter (2006), Καπιταλισμός Σοσιαλισμός και Δημοκρατία, Αθήνα, Παπαζήσης.
• Przeworski Adam (2005), “Democracy and Economic Development”, in Political Science and the Public Interests, Columbus, Ohio State University Press.
• Todd Landman. (1999). Economic Development and Democracy: the View from Latin America,? Political Studies. Volume 57, pages 607-626.

 

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2022