Παρουσίαση/Προβολή
Θέματα Βαλκανικής Ιστοριογραφίας
(SLAVSTUD132) - Πάνος Σοφούλης
Περιγραφή Μαθήματος
Μέσα από την ανάλυση επιλεγμένων κειμένων θα εξεταστεί η ανάπτυξη της εθνικής ιστοριογραφίας στα Βαλκάνια κατά τον 19ο και 20ο αιώνα. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη συμβολή του αρχαίου και μεσαιωνικού παρελθόντος στην διαμόρφωση των εθνικών ιδεολογιών στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Σερβία, την Αλβανία και την Τουρκία, καθώς επίσης και στη συγκριτική προσέγγιση της ιστορικής μνήμης που σχηματίστηκε σε αυτές τις χώρες. Παράλληλα θα εξεταστούν γενικά θεωρητικά ζητήματα, όπως η καταγραφή του ιστορικού λόγου μέσω των εκάστοτε διαμορφούμενων ιστοριογραφικών σχολών, και η διαμόρφωση της νεότερης ιστορικής επιστήμης και μεθοδολογίας στα Βαλκάνια του 21ου αιώνα.
Προτεινόμενο σύγγραμμα:
Δ. Σταματόπουλος, Το Βυζάντιο μετά το Έθνος. Το πρόβλημα της συνέχειας στις βαλκανικές ιστοριογραφίες, εκδ. Αλεξάνδρεια (Αθήνα 2009)
Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 15523
Ημερομηνία δημιουργίας
Παρασκευή 9 Μαρτίου 2012
-
Περιεχόμενο / θεματικές ενότητες
Ανάπτυξη του περιεχομένου του μαθήματος σε θεματικές ενότητες:
1) Εισαγωγή στο μάθημα (περιεχόμενο, όροι, στόχοι)
2) Η ανάπτυξη της ιστοριογραφίας στην αρχαιότητα και τον μεσαίωνα: σύντομη επισκόπηση
3) Νεότεροι χρόνοι: Η εκκοσμίκευση της Ιστορίας. Μακιαβέλλι - η Προτεσταντική Μεταρρύθμιση
4) Διαφωτισμός (Βολταίρος, Καντ) - Γερμανικός Ρομαντισμός - Θετικισμός
5) Μαρξισμός και Ιστορία (ιστορικός υλισμός, η κοινωνιολογία των τάξεων)
6) Στρουκτουραλισμός και Ιστορία
7) Εθνογενετικές θεωρίες στα Βαλκάνια: το πρόβλημα της καταγωγής και της συνέχειας.
8) Η κατασκευή της βουλγαρικής εθνογένεσης.
9) Το θέμα της συνέχειας του ρουμανικού λαού: από τους Δακογέτες στους Ρουμάνους
10) Συνέχεια και ασυνέχεια στην αλβανική ιστορία. Η περίπτωση του Sami Frashëri
11) Η Τουρκική Ιστορική Θέση: η πρόκριση του μοντέλου της καταγωγής έναντι του μοντέλου της συνέχειας
12) «Βαλκανισμός» και «Οριενταλισμός»: η εικόνα των Βαλκανίων στην Δυτική ιστοριογραφία
13) Η εικόνα του «γείτονα» στην σύγχρονη Βαλκανική ιστοριογραφία
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Α. Λιάκος, Πώς το παρελθόν γίνεται ιστορία; εκδ. Πόλις (Αθήνα 2007)
Μ. Bloch, Απολογία για την Ιστορία. Το επάγγελμα του ιστορικού, Εναλλακτικές Εκδόσεις (Αθήνα 1994)
V. Goldsworthy, Ruritania: Ανακαλύπτοντας τα Βαλκάνια, εκδ. University Studio Press (Θεσσαλονίκη 2004)
M. Hroch, Μ. Todorova, Εθνικό κίνημα και Βαλκάνια –Από το εθνικό κίνημα στην εθνική ολοκλήρωση. Τα Βαλκάνια από την ανακάλυψη στην «κατασκευή» τους, εκδ. Θεμέλιο (Αθήνα 1996)
J. Le Goff, Μνήμη και Ιστορία, εκδ. Νεφέλη (Αθήνα 1998)
I. Ilchev, Έχει δίκιο η πατρίδα μου; Η προπαγάνδα των βαλκανικών κρατών (1821-1923), εκδ. Επίκεντρο (Θεσσαλονίκη 2011)
Σ. Βρυώνης, «Prior tempore, fortiori iure: Εθνογενετικές θεωρίες στην ΝΑ Ευρώπη κατά τον 20ο αιώνα», στο Εγνατία. Επιστημονική Επετηρίδα Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλ. Σχολής, τ. 4 (1993-94), 189-220
M. Todorova, Βαλκάνια: η Δυτική Φαντασίωση, εκδ. Παρατηρητής (Θεσσαλονίκη 2000)