Παρουσίαση/Προβολή

(PSPA196) -  Εκάβη Αθανασοπούλου

Περιγραφή Μαθήματος

 

Εαρινό Εξάμηνο

Μάθημα: Ανατολική Μεσόγειος και Μέση Ανατολή:

       Η Πολιτική των ΗΠΑ προς την περιοχή

 

Διδάσκουσα: Δρ Εκάβη Αθανασοπούλου,  Επίκουρος Καθηγήτρια

 

Περιγραφή και αντικείμενο του μαθήματος

Από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι και σήμερα η Μέση Ανατολή θεωρείται από την Ουάσιγκτον ως περιοχή ζωτικής σημασίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Για αυτό το λόγο κατά τα τελευταία εξήντα χρόνια, οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί ενεργώς στην περιοχή - περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη εξωτερική δύναμη - με πρωταρχικό στόχο τη διατήρηση τoυ ευνοϊκού προς τα αμερικανικά συμφέροντα status quo. Η Μέση Ανατολή είναι η μόνη περιοχή στην οποία δύο διαφορετικές αμερικανικές κυβερνήσεις διεξήγαγαν δύο μεγάλους πολέμους κατά τη μεταψυχροπολεμική περίοδο μέσα στο διάστημα σχεδόν μίας δεκαετίας. Είναι επίσης η μόνη περιοχή στην οποία η Ουάσιγκτον αντιμετωπίζει σήμερα μία σειρά άμεσων προκλήσεων τόσο πολιτικών όσο και προκλήσεων ασφαλείας πρώτου μεγέθους.

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η μελέτη των βασικών παραγόντων (οικονομικών, πολιτικών, και κυρίως παραγόντων ασφάλειας) οι οποίοι έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση τη θεώρησης και στρατηγικής των ΗΠΑ προς τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο από το 1947 έως σήμερα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάλυση των τάσεων και χαρακτηριστικών της στρατηγικής των ΗΠΑ σε μάκρο-επίπεδο ώστε να καταδειχθεί η συνέχεια η οποία την χαρακτηρίζει, ενώ συγχρόνως καταγράφονται οι σημαντικές ρήξεις και αλλαγές.

Δομή του μαθήματος:

Το μάθημα είναι δομημένο γύρω από τρεις θεματικές ενότητες, Α, Β, Γ.

Ενότητα Α: Εξέταση του γενικού πλαισίου εμπλοκής των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή & την ανατολική Μεσόγειο από το 1945 έως σήμερα.

Ενότητα Β: Ανάλυση καίριων θεμάτων της πολιτικής των ΗΠΑ στη Μεση Ανατολή την ανατολική Μεσόγειο.

Ενότητα  Γ: Μελέτη και οργανωμένη συζήτηση κειμένων που προσεγγίζουν σημαντικές πτυχές της πολιτικής των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο, από διαφορετικές οπτικές γωνίες.

Μαθησιακοί στόχοι

 

Οι κεντρικοί στόχοι του μαθήματος είναι δύο. Ο πρώτος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις ευρύτερες παραμέτρους και προτεραιότητες οι οποίες έχουν διαμορφώσει τη στρατηγική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο, μέσα από την παρουσίαση και κριτική τους ανάλυση. Ο δεύτερος είναι η κατανόηση του πώς η στρατηγική των ΗΠΑ προς την περιοχή αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας. Απώτερος σκοπός του μαθήματος είναι αφενός η κατανόηση της δράσης των ΗΠΑ στο διεθνές σύστημα και αφετέρου η κατανόηση εξελίξεων κομβικής σημασίας στο υποσύτσημα της Μέσης Ανατολής.

 

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής θα έχει:

• Επαυξήσει τη γνώση και κατανόηση του αναφορικά με την πολιτική των ΗΠΑ στη Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
• Αποκτήσει πιο ολοκληρωμένη αντίληψη για το πλήθος των παραγόντων (και της αλληλεπίδρασής τους) που συντελούν στη διαμόρφωση της διεθνούς πολιτικής.
• Καλλιεργήσει την κριτική του σκέψη σε σχέση με τη μελέτη της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ και της διεθνούς πολιτικής γενικότερα.

 

 

Απαιτούμενη βιβλιογραφία

 (Βλ. επίσης παρακάτω, Βασική Βιβλιογραφία)

Fred Halliday, Η Μέση Ανατολή στις Διεθνείς Σχέσεις. Ισχύς, Πολιτική και Ιδεολογία (Ξιφαράς, 2011), κεφ. 3-5.

Daniel Byman & Sara Bjerg Moller,‘The United States and the Middle East: Interests, Risks, and Costs’, in Jeremi Suri and Benjamin Valentino (eds.), Sustainable Security: Rethinking American National Security Strategy, (Oxfrod University Press, 2016).

<https://tobinproject.org/sites/tobinproject.org/files/assets/Byman%20&%20Moller%20-%20The%20United%20States%20and%20the%20Middle%20East_0.pdf>

Deborah J Gerner and Gillian Schwedler (eds), Understanding the Contemporary Middle East (Lynne Rienner, Boulder, 2003), κυρίως τα κεφ.2-6, 7.

Raymond Hinnebusch, The international politics of the Middle East (Manchester University Press, 2003), κυρίως κεφ.2, σς.67-71 [την ενότητα Political Islam...], κεφ.6, 8

https://library.oapen.org/handle/20.500.12657/35008.

Το βιβλίο του Hinnebusch περιέχει πολλές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες, αρκεί να επικεντρωθείτε μόνο στα βασικά σημεία.

Patrick Porter, ‘Why America’s Grand Strategy has not Changed’, International Security, Vol. 42, No. 4 (Spring 2018), <https://www.mitpressjournals.org/doi/pdf/10.1162/isec_a_00311>

 

 

Αξιολόγηση:

Οι φοιτητές καλούνται να καταθέσουν, σε ημερομηνία που θα καθοριστεί από την διδάσκουσα, γραπτή εργασία 4,000 λέξεων συμπεριλαμβανομένων των υποσημειώσεων και της βιβλιογραφίας. Η εργασία συγκεντρώνει το 40% της συνολικής, τελικής βαθμολογίας του φοιτητού.

Μετά την ολοκλήρωση των μαθημάτων οι φοιτητές καλούνται να συμμετέχουν σε γραπτή εξέταση η οποία συγκεντρώνει το 60% της συνολικής, τελικής βαθμολογίας του φοιτητού. 

Η μελέτη και επεξεργασία των κειμένων που θα συζητηθούν κατά την ενότητα Γ καθώς και η ενεργής συμμετοχή στις συζητήσεις είναι υποχρεωτική για τους φοιτητές. Η μη μελέτη και επεξεργασία ενός ή περισσοτέρων κειμένων συνεπάγεται την αφαίρεση ενός βαθμού από την τελική βαθμολογία του φοιτητού.

 

Θεματικές Ενότητες

 

Α ΕΝΟΤΗΤΑ: Γενικό Πλαίσιο

Εισαγωγή. (1) 

Υπάρχει η «Μέση Ανατολή»;/Αμερικανικός Οριενταλισμός (2)

Πολιτική ασφαλείας των ΗΠΑ και Ανατολική Μεσόγειος/Μέση Ανατολή: Επισκόπηση (1945 μέχρι σήμερα) (3/6)

 

 Β ΕΝΟΤΗΤΑ: Ειδικά θέματα

Η Πολιτική του Πετρελαίου (7)

“Η Ξεχωριστή Σχέση”: ΗΠΑ και Ισραήλ (8)

Μία σταθερή συμμαχία; ΗΠΑ-Τουρκία (9)

ΗΠΑ και η χρήση στρατιωτικής ισχύος στην περιοχή. (10)

 

 

Μέρος Τρίτο: Mελέτη, παρουσίαση κειμένων

          Μελέτη περίπτωσης: Η εισβολή στο Ιράκ (11)

 

Raymond Hinnebusch, ‘ The US Invasion of Iraq: Explanations and Implications’ Critique: Critical Middle Eastern Studies, Vol. 16, No. 3, Fall 2007.

https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/10669920701616443

          

Chaim Kaufmann, ‘Threat Inflation and the Failure of the Market place of Ideas: The Selling of the Iraq War’, International Security, Vol. 29, No. 1 (Summer 2004). https://www.belfercenter.org/sites/default/files/legacy/files/kaufmann.pdf

 

 

Η προσέγγιση των νεοσυντηρητικών (12)

 

Charles Krauthammer, “Democratic Realism: An American Foreign Policy for a Unipolar World”, (Washington, D.C., American Enterprise Institute, 2004). www.aei.org/docLib/20040227_book755text.pdf

 

Francis Fukuyama, “The Neoconservative Moment, The National Interest, Summer 2004, http://www.let.uu.nl/.../personal/historisch ambacht/Fukuyama.htm

 

Charles Krauthammer, “In Defense of Democratic Realism”,

The National Interest, Fall 2004. www.tcc.edu/faculty/webpages/JRMoore/8802/krauthammer.pdf

 

Απέναντι στους νεοσυντηρητικούς  (13)

 

Andrew A. Bacevich, ‘Endless War in the Middle East’, CATO’S Letter, 14(3) (2016), 1-7.

<https://www.cato.org/sites/cato.org/files/pubs/pdf/catosletter-v14n3.pdf>

 

Karl P. Mueller et als, U.S. Strategic Interests in the Middle East and Implications for the Army, Perspective, RAND Coproration, 2017.

https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/perspectives/PE200/PE265/RAND_PE265.pdf

 

Βασική Βιβλιογραφία

 

Οι φοιτητές καλούνται πέραν της μελέτης της απαιτούμενης βιβλιογραφίας (βλ. παραπάνω) να συμβουλεύονται τα παρακάτω πονήματα με γνώμονα τη θεματική τους, για καλύτερη κατανόηση των επι μέρους θεμάτων που εγείρονται στα πλαίσια του μαθήματος.  

 

            Ελληνική

 

Εκάβη Αθανασοπούλου, Σύμμαχοι αλλά όχι Φίλοι: ΗΠΑ-Τουρκία, 1979-2000 (Θεσσαλονίκη, Επίκεντρο, 2013). 

___________________, Τουρκία: Αναζήτηση Ασφάλειας: Αγγλο – Αμερικανικά Συμφέροντα (Παπαζήσης, 1999).

 

John Baylis and Steve Smith (eds), : Η παγκοσμιοποίηση της Διεθνούς Πολιτικής. Μια Εισγωγή στις Διεθνείς Σχέσεις (Θεσσαλονίκη, Επίκεντρο, 20).

 

Andrew Heywood, Διεθνείς Σχέσεις και Πολιτική (Αθήνα, Κριτική).

 

Θεόδωρος Κουλουμπής, Διεθνείς Σχέσεις:Εξουσία και Δικαιοσύνη (Παπαζήσης 1995), κεφ. 4, 5, 6, 9, 18.

 

Αλ. Κούτσης, Μέση Ανατολή: Διεθνείς Σχέσεις και Πολιτική Ανάπτυξη (Παπαζήσης, 1992).

 

Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, Αμερικανικό Πολιτικό Σύστημα και Εξωτερική Πολιτική 1945-2002 (Ποιότητα, 2002).

 

Σωτήρης Ρούσος, ¨Η Μέση Ανατολή¨, στο Δ. Α. Σωτηρόπουλος και άλλοι (επιμ.), Ο Τρίτος Κόσμος: Πολιτική, Κοινωνία, Οικονομία, Διεθνείς Σχέσεις (Παπαζήσης, 2005).

 

Γεώργιος Μ. Σπυρόπουλος, Ο Τρίτος Κόσμος στις Διεθνείς Σχέσεις: Μύθοι και Πραγματικότητες (Παπαζήσης, 2005), κεφ. 4.

 

Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Εισαγωγή στην Ιστορία του Μεταπολεμικού Κόσμου (Πατάκης, 2001).

 

 

Ξενόγλωσση

 

Emma Asford, ‘Unbalanced: Rethinking America’s Commitment to the Middle East’, Strategic Studies Quarterly, Spring 2018,

https://object.cato.org/sites/cato.org/files/articles/ashford-ssq-november-2018.pdf

 

Ekavi Athanassopoulou, 'Hegemonic Shortcomings: The U.S.-Turkey Relationship' in Gregory S. Mahler (ed.),Foreign Perceptions of the United States Under Trump. In: Lanham, MD: Lexington Books; 2021, 261-276 (το ζητάτε από τη διδάσκουσα).

___________________, Strategic Relations Between the US and Turkey, 1979-2000: Sleeping With a Tiger (London, Routledge, 2014).

 

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­___________________, “American - Turkish Relations Since the End of the Cold War”, Middle East Policy, vol.VIII, no.3, July, 2001.

 

Christopher J. Bolan et al., ‘Diverging Interests: US Strategy in the Middle East’, Parameters, 50, (4) (2020),

<https://press.armywarcollege.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2691&context=parameters>

 

Edward Burke, «Iraq in 2010: The Dangers of European Complacency”, (FRIDE, Policy Brief), No.34, Feb.2010, http://www.fride.org/download/PB34_Iraq_elections_Feb10.pdf>

 

Ian Buruma and Avishai Margalit, Occidentalism (London, Atlantic Books, 2004).

 

H.W.Brands, “George Bush and the Gulf War of 1991”, Presidential Studies Quarterly, Vol.34, no.1, March 2004, web.uvic.ca/~polisci/bennett/courses/.../Going to War 4.pdf

 

Thomas Carothers & Marina Ottaway, ‘The New Democracy Imperative’, στο Thomas Carothers & Marina Ottaway (eds), Uncharted Journey: Promoting Democracy in the Middle East (Washington DC, Carnegie Endowment for International Peace, 2005), http://carnegieendowment.org/files/uncharted.journey.Ch01.pdf.

 

Cecil V. Crabb and Kevin V. Mulcahy, ‘George Bush’s Management Style and Operation Desert Storm’, Presidential Studies Quarterly, 25, Spring 1995. [ηλεκτρονικώς ή από την καθηγήτρια].

 

Peter R. Demant, Ariel Finguerut, ‘AMERICA IN THE MIDDLE EAST, 2001-2014:  From intervention to retrenchment’, https://www.google.com/search?q=Idealism+and+US+policy+in+Middle+East+pdf&client=firefox-b-d&ei=ClOBXK-zEY7ykwXw9ZCQAQ&start=10&sa=N&ved=0ahUKEwiv4N6qxfDgAhUO-aQKHfA6BBIQ8NMDCJUB&biw=1252&bih=600

 

Gregg Easterbrook, ‘Operation Desert Shill’, The New Republic, Sept 30, 1991.

 

James Fallows, “Blind Into Baghdad”, The Atlantic Monthly, Jan-Feb 2004, http://www.theatlantic.com/doc/200401/fallows

 

Fawaz A. Gerges, Obama and the Middle East: The End of America’s Moment? (London, St Martin’s Press, 2013).

 

_____________‘Obama and the Middle East: The Lessons of Iraq?’, 18 February 2013, Open Democracy, http://www.opendemocracy.net/fawaz-gerges/obama-and-middle-east-lessons-of-iraq

 

_____________, America and Political Islam: Clash of Cultures or Clash of Interests? (Cambridge, Cambridge University Press, 1999).

 

Deborah J Gerner and Gillian Schwedler (eds), Understanding the Contemporary Middle East (Lynne Rienner, Boulder, 2003).

 

Victor Davis Hanson, ‘How Obama Lost the Middle East’, National Review, 3 July 2014, http://www.nationalreview.com/article/381831/how-obama-lost-middle-east-victor-davis-hanson

 

Raymond Hinnebusch, ‘ The US Invasion of Iraq: Explanations and Implications’ Critique: Critical Middle Eastern Studies, Vol. 16, No. 3, Fall 2007.

https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/10669920701616443

 

 Mark Hosenball, ‘The Odd Couple: How George Bush Helped Create Saddam Hussein”, The New Republic, June 1, 1992, http://www.docstoc.com/docs/75651087/Mark-Hosenball-The-Odd-Couple-How-George-Bush

 

Bruce Jones, ‘The International Order and the Emerging Powers: Implications of the Arab Awakening’, στο The Arab Awaking. America and the Transformation of the Middle East (Brookings Institution Press, 2011) [από την καθηγήτρια].

 

Chaim Kaufman, “Threat Inflation and the Failure of the Marketplace of Ideas: The Selling of the Iraq War,” International Security (Summer 2004), σ. 5-48, http://belfercenter.ksg.harvard.edu/files/kaufmann.pdf

 

Michael T. Klare, “Blood for Oil: The Bush-Cheney Energy Policy”, in Leo Panitch and Colin Leys (eds), The New Imperial Challenge, Social Register, (Savalas Publications, 2004).

 

Charles Krauthammer, Democratic Realism: An American Foreign Policy for a Unipolar World, (Washington, D.C., American Enterprise Institute, 2004).

 

Charles Krauthammer, “In Defense of Democratic Realism”, The National Interest, Fall 2004, www.tcc.edu/faculty/webpages/JRMoore/8802/krauthammer.pdf

 

Douglas Little, American Orientalism: The United States and the Middle East Since 1945 (London, I.B. Tauris, 2003).

 

Peter Mansfield, A History of the Middle East (Penguin, 2003).

 

John Mearsheimer and Stephen Walt , ‘The Israel Lobby’, London Review of Books, Vol. 28 No. 6 dated 23 March 2006.

http://acme.highpoint.edu/~msetzler/AFP/AFPreads/IsraelLobbyShort06.pdf

 

Karl P. Mueller et als, U.S. Strategic Interests in the Middle East and Implications for the Army, Perspective, RAND Coproration, 2017.

https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/perspectives/PE200/PE265/RAND_PE265.pdf

 

Barak Obama, ‘Remarks in Address to the United Nations Assembly’, 24 Sept. 2013, http://www.whitehouse.gov/the-press-office/2013/09/24/remarks-president-obama-address-united-nations-general-assembly.

 

Brendan O’ Leary & others (eds), The Future of Kurdistan in Iraq (Penn, 2005).

 

David Phillips, Losing Iraq (Westview Press, 2005).

 

Kenneth M. Pollack, Daniel L. Byman and others (ed), The Arab Awakening: America and the Transformation of the Middle East (2011, Brookings Institution Press). [κεφάλαια του βιβλίου θα διατεθούν από τη διδάσκουσα].

 

Thomas Powers, “The Vanishing Case for War”, The New York Review of Books, Volume 50, Number 19 · December 4, 2003, <http://www.j-bradford-delong.net/movable_type/refs/Safari_Scrapbook3>.

 

The Princeton Project on National Security, Forging a World of Liberty Under Law, (particularly the section on the Middle East) file:///E:/Users/user/Desktop/Backup/LecturesTexts/Princeton%20Project%20on%20national%20Security_Forging_a_World_of_Liberty_Under_Law%202006.pdf

 

Barry Rubin & Thomas Keany (eds), US Allies in a Changing World (Frank Cass, 2001), chs.3, 6, 7, 8. 

 

James Rubin, “Stumbling Into War,” Foreign Affairs (September/October 2003).

 

Micah Sifry & Christopher Cerf (eds), The Iraq War, Reader, History, Documents, Opinions (Simon & Shuster, 2003).

 

Edward W. Said, Orientalism, (New York, Random House, 1978).

 

Edward W. Said, Power, Politics and Culture (Bloomsbury, 2001).

Shibley Telhami, "Trump's Middle Eastrn Plan: What does America stand For?', Brookings Institution's Order from Chaos blog (https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2020/02/04/trumps-middle-east-plan-what-does-america-stand-for/)

Andrew Terrill, Arab Threat Perceptions and the Future of the U.S. Military Presence in the Middle East (United States Army College Press, 2015). https://ssi.armywarcollege.edu/pubs/display.cfm?pubID=1297

Jack Thomson, ‘Trumps Middle East Policy’, CSS Analysis in Security Policy, October 2018. http://www.css.ethz.ch/content/dam/ethz/special-interest/gess/cis/center-for-securities-studies/pdfs/CSSAnalyse233-EN.pdf

Gergely Varga, ‘Beyond Pax Americana: US strategy after the Arab Spring, COJOURN 2:2-3 (2017). http://unipub.lib.uni-corvinus.hu/2890/1/COJOURN_2017v2n2_3_02.pdf

 

Mark Webber and Michael Smith, Foreign Policy in a Transformed World (Prentice Hall, 2002). [Τα συναφή με το μάθημα κεφάλαια].

 

Τα περιοδικά Foreign Affairs και Foreign Policy συστηματικά δημοσιεύουν άρθρα εξαιρετικά χρήσιμα αναφορικά με το αντικείμενο του μαθήματος

 

Επίσης μεταξύ άλλων ιδιαίτερα χρήσιμες είναι οι εξής ιστοσελίδες: www.mepc.org,

www.mideasti.org,

www.columbia.edu

 

Για την ανάγνωση των επιχειρημάτων υπέρ ιδιαίτερης σχέσης ΗΠΑ-Ισραήλ βασική ιστοσελίδα: www.meforum.org/meq.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Παρασκευή 20 Φεβρουαρίου 2015