Παρουσίαση/Προβολή

(PPP779) -  Μιχαήλ Πάγκαλος

Περιγραφή Μαθήματος

Τι σημαίνει νόημα, πρόταση, και πραγματικότητα; Στο μάθημα αυτό θα εξερευνήσουμε τις ρίζες του πραγματισμού στο έργο του Τζέημς [1842-1910] και του Ντιούι [1859-1952] και του λογικού θετικισμού του Κάρναπ [1891-1970] και του Άιερ [1910-1989] για να φτάσουμε ως το Tractatus (1921) του Βιττγκενστάιν [1889-1951]. Θα δούμε πώς η κριτική της παραδοσιακής μεταφυσικής εξελίσσεται σταδιακά σε μια κριτική όχι μόνο της οντολογίας αλλά και της γλώσσας μέσω των οποίων εκφράζονται οι έννοιες. Θα μας απασχολήσουν έτσι οι έννοιες του νοήματος, της πρότασης, της σύνταξης, της εμπειρικής επαλήθευσης, της αντιστοιχίας και της επιβεβαίωσης. Είναι γνωστό ότι στον πρώιμο Βιττγκενστάιν η ηθική είναι κάτι για το οποίο δεν μπορούμε να μιλήσουμε και επομένως άρρητο.

 

Μέσα από αυτήν την εξέταση των εννοιών θα συναντήσουμε τον νεώτερο πραγματισμό του Ρίτσαρντ Ρόρτυ. Εδώ όμως θα αναδειχθεί ένα παράδοξο, διότι ενώ ο Ρόρτυ θεωρεί ως πρόπομπό του πραγματισμού του τον Βιττγκενστάιν, θα δούμε ότι υπάρχει μια ανάγνωση του ύστερου Βιττγκενστάιν, και ιδίως των Φιλοσοφικών Ερευνών (1953) που μπορεί, αντίθετα από τον Ρόρτυ [1931-2007] αλλά και όλα τα προηγούμενα φιλοσοφικά ρεύματα, να νομιμοποιήσει μια επιστροφή στη μεταφυσική και το ανθρώπινο πρόσωπο. Εδώ θα αξιοποιήσουμε και το έργο του Πάτναμ [1926-2016]. Μετά τον Βιττγκενστάιν έχει καθιερωθεί να μιλάμε για «γλωσσική στροφή» στην αναλυτική φιλοσοφία. Στη γλωσσική αυτή στροφή υπάρχει σαφέστατα μια κριτική του εμπειρισμού. Θα ερευνήσουμε τον τρόπο με τον οποίο τίθενται τα μεγάλα ζητήματα του υποκειμένου, των θεσμών και της σχέσης με τον άλλο, μετά τη «γλωσσική στροφή» και τη δυνατότητα να φτάσουμε, μετά τον Βιττγκενστάιν, σε μια φαινομενολογία της γλώσσας που θα εκπληρώνει με διαφορετικό τρόπο τα μεγάλα μεταφυσικά και ηθικά εκείνα αιτήματα που δεν μπόρεσε να εκπληρώσει η φαινομενολογία του Χούσσερλ [1859-1938].

Το μάθημα θα εξεταστεί με γραπτές εξετάσεις.

 

Θα λειτουργήσει άμεσα και η πλατφόρμα της ηλεκτρονικής τάξης, στην οποία θα πρέπει να γραφτείτε.

Βιβλιογραφία στον Εύδοξο:

1. Λούντβιχ Βιττγκενστάιν, Tractatus Logico Philosophicus, Παπαζήσης 1978 [1921].
2. Λούντβιχ Βιττγκενστάιν, Φιλοσοφικές έρευνες, [1953] Παπαζήσης.

Ημερομηνία δημιουργίας

Παρασκευή 1 Μαρτίου 2019