Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility

Παρουσίαση/Προβολή

Εικόνα επιλογής

ΙΦ7 Νεώτερη Ευρωπαϊκή Φιλοσοφία ΙΙ

(PPP622) -  

Περιγραφή Μαθήματος

Διδάσκοντες:

Σταυρούλα Τσινόρεμα, Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Η Σταυρούλα Τσινόρεμα είναι Καθηγήτρια Σύγχρονης, Νεότερης Φιλοσοφίας και Βιοηθικής στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Είναι κάτοχος Πτυχίου Φιλοσοφίας από το Φιλοσοφικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών (“Άριστα”), Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης  (M.A.) στην Ηθική και Κοινωνική Φιλοσοφία και Διδακτορικού Διπλώματος (Ph.D.) στην Ηθική Φιλοσοφία  από το Πανεπιστήμιο του Exeter. Είναι συγγραφέας της μονογραφίας Γλώσσα και κριτική. Ο Wittgenstein για το νόημα, τη γνώση, τις αξίες, (Liberal Books, αναθεωρ. ανατύπ. 2014). Έχει (συν)επιμεληθεί τους τόμους Philosophy and the Many Faces of Science (Rowman & Littlefield, 1998), και Θέματα Βιοηθικής (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2013). Οι δημοσιεύσεις της πραγματεύονται κυρίως θέματα ηθικής και κοινωνικής φιλοσοφίας, βιοηθικής, γνωσιοθεωρίας και επιστημολογίας, φιλοσοφίας της γλώσσας και φιλοσοφίας του νου. Στα ειδικότερα ερευνητικά ενδιαφέροντά της περιλαμβάνονται η ηθική των επιστημών με έμφαση στη βιοηθική, νεότερες και σύγχρονες θεωρίες της ορθολογικότητας, το πρόγραμμα της φυσιοκρατίας και του μεθοδολογικού αναγωγισμού στην φιλοσοφία του νου και τη μετα-ηθική, καθώς και θέματα γύρω από τη σχέση μεταξύ «αναλυτικών» και «ευρωπαϊκών» φιλοσοφικών ρευμάτων και την ανάδειξη κοινών πηγών και τόπων εντός της προβληματικής της νεότερης φιλοσοφίας. Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού International Studies in the Philosophy of Science (Routledge) και της συντακτικής ομάδας του φιλοσοφικού περιοδικού Δευκαλίων. Είναι Διευθύντρια Σπουδών του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Βιοηθική»  και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Βιοηθικής  του Πανεπιστημίου Κρήτης.

 

Αντικείμενο του μαθήματος αποτελεί η διερεύνηση βασικών συνιστωσών της φιλοσοφίας του νεότερου, κλασικού, εμπειρισμού, όπως αποτυπώνεται στο έργο των  John Locke (1632-1704), George Berkeley (1632-1704), David Hume (1711-1776). Άξονα των αναλύσεων θα αποτελέσει η γενετική προσέγγιση των πηγών και του εύρους της γνώσης, η οποία συνδέεται με μια αντίληψη για τον σχηματισμό των ιδεών (παραστάσεων) ως άμεσων δεδομένων του νου, που προκύπτουν από την (εξωτερική και εσωτερική) εμπειρία. Η διερεύνηση της έννοιας της εμπειρίας και των μετασχηματισμών της στο έργο των  παραπάνω φιλοσόφων αποτελεί πυρήνα των αναλύσεων του μαθήματος.  Συναφώς, κεντρικά θέματα που θα εξετασθούν είναι η θεωρία του νου και της συνείδησης που υποβαστάζει τις διάφορες εκδοχές της εμπειριοκρατικής γνωσιοθωρίας· το πρόβλημα του οντολογικού ατομισμού και του νομιναλισμού, η σωματιδιακή θεωρία της ύλης (Locke)· ο φαινομεναλισμός ως προσέγγιση της αντιληπτικής γνώσης, η υπεράσπιση του υποκειμενικού ιδεαλισμού ως εκδοχή εμπειρισμού (Berkeley)· η σχέση εμπειρίας και μεθοδικά οργανωμένης πειραματικής επιστήμης· η φύση της αιτιότητας, το πρόβλημα της επαγωγής (Hume)· ο ρόλος της γλώσσας, η προσφυγή στον κοινό νου και η συμβολή του τελευταίου στην υπεράσπιση της εμπειριοκρατικής φυσιοκρατίας. Αναφορά θα γίνει σε θέματα της φυσικής φιλοσοφίας των προδρόμων του κλασικού εμπειρισμού,  Francis Bacon (1561–1626) και Thomas Hobbes (1588–1679).

 

Βασικές πηγές

 

  1. Bacon, Francis. Novum Organum or True Suggestions for the Interpretation of Nature, περιλαμβάνεται στη συλλογή The Oxford Francis Bacon, general eds: Graham Rees and Lisa Jardine, and Brian Vickers. Oxford: Oxford University Press, 1996–.
  2. Hobbes, Thomas, Leviathan (1651), In E. Curley (ed.), Leviathan, with selected variants from the Latin edition of 1668. Indianapolis: Hackett, 1994· επίσης, ed. R. Tuck, revised student edition, Cambridge: Cambridge University Press, 1996 ·ελλην. έκδ. Thomas Hobbes. Λεβιάθαν, μτφ. Γρηγ. Πασχαλίδης και Αιμ. Μεταξόπουλος. Γνώση: Αθήνα, 1989, τομ. 1.
  3. Locke, John. An Essay Concerning Human Understanding (1690), ed. Nidditch, P. Oxford: Clarendon, 1975· περιλαμβάνεται στο The Clarendon Edition of the Works of John Locke. Oxford: Oxford University Press, 2015.
  4. Berkeley,George. A Treatise Concerning the Principles of Human Knowledge (1710), In The Works of George Berkeley, Bishop of Cloyne, eds. A. A. Luce and T.E. Jessop. London: Thomas Nelson and Sons, 9 vols. 1948–1957 (ανατ. 1964)· ελλην. έκδ. George Berkeley. Πραγματεία πάνω στις αρχές της ανθρώπινης γνώσης, μτφ. Δήμητρα Σφενδόνη. Θεσσαλονίκη: Κωνσταντινίδης, χ.χ.
  5. Berkeley,George. Three Dialogues Between Hylas and Philonous (1713), περιλαμβάνεται στη ως άνω συλλογή, vol. 2 · ελλην. έκδ. Τρεις διάλογοι μεταξύ Ύλα και Φιλόνου, μτφ. Σ. Δημόπουλος. Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 1993.
  6. Hume,David. A Treatise of Human Nature (1739-1740), ed. L. A. Selby-Bigge, 2nded. revised P. H. Nidditch, Oxford: Clarendon Press, 1975·  ελλην. έκδ. David Hume.  Πραγματεία για την ανθρώπινη φύση, Βιβλίο πρώτο: Για τη νόηση, εισαγωγή-μτφ.-σχόλια Μαρία Πουρνάρη. Αθήνα: Πατάκης, 2005. 
  7. Hume, David. An Enquiry concerning Human Understanding (1748), and An Enquiry concerning the Principles of Morals (1751),περιλαμβάνονται στο DavidHume. Enquiries concerning Human Understanding and concerning the Principles of Morals, ed. L. A. Selby-Bigge, 3rd ed. revised P. H. Nidditch, Oxford: Clarendon Press, 1975.
  8. Hume, David. Dialogues concerning Natural Religion and Other Writings(1779), ed. D. Coleman. Cambridge: Cambridge University Press, 2007· Χιουμ, Ντ.:Διάλογοι για τη φυσική θρησκεία, μτφ. Χρήστος Γρηγορίου. Αθήνα: Νήσος, 2012.

 

Δευτερεύουσα  βιβλιογραφία

 

  1. 8. Ayers, Michael. Τζον Λοκ, Ιδέες και πράγματα, μτφ. Ε. Ραζή. Αθήνα: Ενάλιος, 2001.
  2. 9. Quinton, A. [Κουίντον, Άντονυ. ]. Χιουμ, μτφ. Ι. Σταυροπούλου. Αθήνα: Ενάλιος, 2005.
  3. Kenny, Anthony. Rationalism, Empiricism and Idealism. Oxford: Oxford University Press, 1986.
  4. Μακρής, Σ. Οι έννοιες της ύλης και του πνεύματος στη φιλοσοφία του George Berkeley. Αθήνα: Έννοια, 2004.
  5. Meyers, Robert G. Understanding Empiricism. Chesham: Acumen, 2006.
  6. Woolhouse, R. S. [Γουλχάουζ, Ρ. Σ.]. Φιλοσοφία της επιστήμης, τόμος Β: Οι εμπειριστές, μτφ. Σ. Τσούρτη. Αθήνα: Στάχυ, 2000 [Πολύτροπον, 2003].

 

Στέλιος Βιρβιδάκης, Καθηγητής, Ε.Κ.Π.Α.

O Στέλιος Βιρβιδάκης σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Πανεπιστήμιο Paris I (Maîtrise, D.E.A.)  και στο Πανεπιστήμιο Princeton (Ph.D). ‘Eχει διδάξει σε διάφορα Πανεπιστήμια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και από το 2005 είναι Καθηγητής φιλοσοφίας του Τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ) του Πανεπιστημίου Αθηνών. ´Εχει συγγράψει τη μονογραφία La robustesse du bien (Nîmes: Éditions Jacqueline Chambon, 1996) [σε νέα επαυξημένη ελληνική έκδοση, Η υφή της ηθικής πραγματικότητας (Αθήνα: Leader Books, 2009)], καθώς και  εγχειρίδια για τη διδασκαλία της φιλοσοφίας στο Λύκειο. ´Εχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα σε ελληνικά και σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, σε συλλογικούς τόμους, πρακτικά συνεδρίων και φιλοσοφικά λεξικά, κυρίως στον χώρο της γνωσιολογίας, της ηθικής, και της ιστορίας της φιλοσοφίας. Είναι μέλος διαφόρων ελληνικών και διεθνών επιστημονικών εταιρειών, του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κοινοβουλίου και εκπρόσωπος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας στη διοικούσα επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φιλοσοφικών Εταιρειών (FISP).  Aπό τη Γαλλική κυβέρνηση του έχει απονεμηθεί ο τίτλος του Chevalier dans l'ordre des Palmes Académiques.

Ημερομηνία δημιουργίας

Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2015

Σελίδα Μαθήματος