Παρουσίαση/Προβολή

(PPP621) -  

Περιγραφή Μαθήματος

Εγγραφή στο μάθημα μόνον οι Εισαχθέντες

2015 - 2016

 

 

 

Διδάσκοντες:

Γιάννης Πρελορέντζος, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Βιογραφικό).

 

I. ΠΡΕΛΟΡΕΝΤΖΟΣ: 

Θέμα: «Εισαγωγή στη φιλοσοφία του Descartes και του Spinoza» (εαρινό εξάμηνο 2016)

 Μετά από την απαραίτητη αναφορά στο ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο ανάδυσης του ορθολογισμού (rationalisme), ενός από τα δύο θεμελιώδη και αντίπαλα φιλοσοφικά ρεύματα στις απαρχές των νεοτέρων χρόνων, θα εγκύψουμε στη μελέτη των βασικών έργων του Descartes και του Spinoza, τουτέστιν των Μεταφυσικών στοχασμών και της Ηθικής αντιστοίχως. Θα αναδειχθούν οι βασικές μεθοδολογικές προκείμενες και οι μεταφυσικές και γνωσιοθεωρητικές θέσεις των δύο φιλοσόφων, καθώς και οι ηθικοπρακτικές και κοινωνικοπολιτικές απολήξεις του στοχασμού τους. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις αναλύσεις τους για το Θεό, για τη φύση του ανθρώπου και τη θέση του στο όλον της πραγματικότητας, για τη σχέση ανάμεσα στο σώμα και την ψυχή (ή πνεύμα ή νου), για τις απόψεις τους για τη σχέση ανάμεσα στη φιλοσοφία, την επιστήμη και τη θρησκεία, καθώς και στη φιλοσοφική πραγμάτευση των παθών –πρωτογενών, παραγώγων και μικτών–, τόσο σε ατομικό όσο και σε διατομικό ή συλλογικό επίπεδο. Τέλος, θα αναφερθώ συνοπτικά στη σημαντική και ποικιλόμορφη επίδραση που άσκησαν τα φιλοσοφικά αυτά συστήματα στον θεωρητικό στοχασμό μέχρι σήμερα.

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία 

Ντεκάρτ, Ρενέ. Στοχασμοί περί της πρώτης φιλοσοφίας. Μετάφραση-Σχόλια Ευάγγελος Βανταράκης. Αθήνα: Εκκρεμές, 2003.

Descartes, René. Τα πάθη της ψυχής. Εισαγωγή-Μετάφραση Γιάννης Πρελορέντζος. Αθήνα: Κριτική, 1996.

Cottingham, John (edited by). The Cambridge Companion to Descartes. Cambridge University Press, 1992.

Σπινόζα. Ηθική. Μετάφραση Ευάγγελος Βανταράκης. Εισαγωγή Βασιλική Γρηγοροπούλου. Αθήνα: Εκκρεμές, 2009.

Ντελέζ, Ζιλ. Σπινόζα. Πρακτική φιλοσοφία. Μετάφραση Κική Καψαμπέλη. Επιμέλεια Γεράσιμος Βώκος – Παναγιώτης Πούλος. Αθήνα: Νήσος, 1996.

Garrett, Don (edited by). The Cambridge Companion to Spinoza. Cambridge University Press, 1996.

 

Π. ΚΛΙΜΑΤΣΑΚΗΣ

 

Σύντομη περιγραφή μαθήματος

Στο μάθημα θα εκκινήσουμε με την ανάλυση των προϋποθέσεων της καντιανής φιλ/φίας, δηλαδή του εμπειρισμού και της νοησιαρχίας, προκειμένου να δείξουμε πώς ο Καντ με την Κριτική του καθαρού Λόγου επιχειρεί την συνθετική ενοποίηση των αναφερθέντων γνωσιολογικών ρευμάτων. Θα αναφερθούμε σύντομα στις άλλες δύο Κριτικές του εξηγώντας πώς αυτές άνοιξαν τον δρόμο για την περαιτέρω ανάπτυξη του ιδεαλισμού, επηρρεάζοντας τους Φίχτε και Σέλλινγκ. Μετά από σύντομη αναφορά στις άμεσες προϋποθέσεις της φιλ/φίας του Χέγκελ (όπως το Σύστημα της Ταυτότητας του Σέλλινγκ), θα μεταβούμε στην ανάλυση των βασικών εννοιών του εγελιανού συστήματος. Θα εξετάσουμε το φιλ/φικο σύστημά του εν συνόλω: πρώτον, την Επιστήμη της Λογικής, δείχνοντας ότι πρόκειται για επιστήμη των «πρώτων αρχών και αιτιών», δεύτερον, την Φιλοσοφία της Φύσης, καταδεικνύοντας ότι πρόκειται για τελολογική κατανόηση της φύσης, και, τρίτον, την Φιλοσοφία του Πνεύματος, για να καταστήσουμε σαφείς τους εννοιολογικές της αρμούς. Τέλος, θα αναφερθούμε στην αποδοχή της εγελιανής φιλοσοφίας από τους επιγόνους τον 19^ο αιώνα.

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

 

1. Κλιματσάκης, Παύλος, Συστηματική εισαγωή στο γερμανικό ιδεαλισμό, Αθήνα: Ροές, 2010.

2. Καντ Ιμμάνουελ, Κριτική του καθαρού Λόγου, Αθήνα, μτφ. Αναστ. Γιανναράς, Αθήνα:Εκδόσεις Παπαζήση, 1979, τόμοι 1 και

3. Hegel, G.W.F., Επιστήμη της Λογικής, μτφ. Γ. Τζαβάρας, Ιωάννινα: Εκδόσεις Δωδώνη, 1991 (πρόκειται για το πρώτο μέρος της Εγκυκλοπαίδειας των φιλοσοφικών επιστημών και όχι για το ομώνυμο έργο, Επιστήμη της Λογικής).
4. Alessio, Franco, Iστορία της νεότερης φιλοσοφίας, μτφ.Θυμιοπούλου Δώρα, Αθήνα: Τραυλός, 2012.

5. Συλλογικό, Ιστορία της δυτικής Φιλοσοφίας (Τhe Οxford Ιllustrated Ηistory of Western Philosophy), μτφ. Ρισσάκη Δέσποινα, Αθήνα, Νεφέλη 2015,

Ημερομηνία δημιουργίας

Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2015