Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility

Παρουσίαση/Προβολή

Εικόνα επιλογής

Εισαγωγή στην Παλαιογραφία

(86Ε36) -  Πέτρος Μπούρας-Βαλλιανάτος

Περιγραφή Μαθήματος

 

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2023-2024 (ΚΑΘΕ ΔΕΥΤΕΡΑ, 12:15-15:00, ΑΙΘΟΥΣΑ Γ´)

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η μελέτη της εξέλιξης της ελληνικής γραφής από τους πρώτους αιώνες μ.Χ. έως τον 18ο αιώνα, μέσω επιλεγμένων παραδειγμάτων μεγαλογράμματης και μικρογράμματης γραφής. Επίσης, το μάθημα εισάγει τους φοιτητές στην τεχνική των εκδόσεων με ιδιαίτερη έμφαση στην αρχαία και μεσαιωνική επιστημονική γραμματεία.

 

Εικόνα: Διάγραμμα αμίδος, Wellcomensis MS.MSL.60 (περ. 1450-1500), φ. 186r (Courtesy of the Wellcome Library, London)

Ημερομηνία δημιουργίας

Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2022

Σελίδα Μαθήματος
  • Περίγραμμα

    Περιεχόμενο μαθήματος

    1. Εισαγωγή στην παλαιογραφική επιστήμη και την ιστορία του «βιβλίου».
    2. Τύποι μεγαλογράμματης γραφής: Βιβλική, Αλεξανδρινή.
    3. Πρώιμη μικρογράμματη γραφή (9ος έως μέσα 10ου αι.).
    4. Τύποι μικρογράμματης γραφής Ι (10ος έως 12ος αι.): Σγουρή (Bouletée), μαργαριτόπλεχτη (Perlschrift), κατωιταλιώτικες.
    5. Τύποι μικρογράμματης γραφής ΙΙ (13ος έως 14ος αι.): Αρχαΐζουσα, ανισοστρόγγυλη (Fettaugen).
    6. Τύποι μικρογράμματης γραφής ΙΙΙ (14ος έως 16ος αι.): Γραφή τύπου Μετοχίτη, γραφή τύπου Οδηγών.
    7. Τύποι μικρογράμματης γραφής IV (14ος έως 16ος αι.): γραφές λογίων Παλαιολόγειων χρόνων, Έλληνες γραφείς στην Δύση.
    8. Τύποι μικρογράμματης γραφής V (16ος έως 18ος αι.): Μεταβυζαντινές γραφές.
    9. Εισαγωγή στην τεχνική των εκδόσεων.
    10. Χρονολόγηση βυζαντινών χειρογράφων. Κατάρτιση γενεαλογικού δέντρου (stemma codicum) κωδίκων.
    11. Κατάρτιση κριτικού υπομνήματος (apparatus criticus) και υπομνήματος πηγών (apparatus fontium).
    12. Επίσκεψη στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (Αναγνωστήριο Χειρογράφων).

    Μαθησιακοί στόχοι

    Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες:

    • Διαβάζουν και μεταγράφουν ελληνικά κείμενα μεγαλογράμματης και μικρογράμματης γραφής.
    • Αναγνωρίζουν και χρονολογούν διάφορα είδη μεγαλογράμματης και μικρογράμματης ελληνικής γραφής.
    • Έχουν εξοικειωθεί με τα διάφορα χαρακτηριστικά των ελληνικών χειρογράφων και χρονολογούν τα χειρόγραφα.
    • Είναι σε θέση να κατανοούν την χρησιμότητα της παλαιογραφίας για την παραγωγή εκδόσεων αρχαίων και μεσαιωνικών κειμένων με ιδιαίτερη έμφαση στην επιστημονική γραμματεία.
    • Έχουν αποκτήσει γνώσεις σχετικά με την τεχνική των εκδόσεων ελληνικών κειμένων, την κατάρτιση γενεαλογικού δέντρου κωδίκων (stemma codicum), κριτικού υπομνήματος (apparatus criticus) και υπομνήματος πηγών (apparatus fontium).

    Προτεινόμενα συγγράμματα

    1. Mioni, E. Εισαγωγή στην ελληνική παλαιογραφία, ΜΙΕΤ 2009.
    2.  West, M. L. Κριτική των κειμένων και τεχνική των εκδόσεων, Δαίδαλος Βιβλία – Εκδόσεις Ι. Σαββινίδου, 1989.

    Μέθοδος αξιολόγησης

    Εβδομαδιαίες εργασίες: 50%

    Υποχρεωτική παρουσίαση: 30%

    Ενεργή συμμετοχή στο μάθημα και τις συζητήσεις: 20%

    Διδάσκων

    Πέτρος Μπούρας-Βαλλιανάτος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα ΙΦΕ (pbourasval@phs.uoa.gr)