Παρουσίαση/Προβολή

(PHILOSOPHY843) -  Κωνσταντίνος Πέτσιος, Καθηγητής, και Ιωάννης Καλογεράκος, Καθηγητής

Περιγραφή Μαθήματος

Σύντομη περιγραφή μαθήματος

Γενικός σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση  της συμβολής των Προσωκρατικών φιλοσόφων στην θεμελίωση και ανάπτυξη της φιλοσοφικής και επιστημονικής σκέψης, αλλά και της επιρροής που άσκησαν όχι μόνο στην κλασσική περίοδο, αλλά και στην σύγχρονη επιστημονική σκέψη.  Επιπλέον παρουσιάζονται οι απόψεις τους περί του κόσμου, της φύσης και του ανθρώπου. Περαιτέρω το μάθημα αποσκοπεί στην κατανόηση της σκέψης των κυριοτέρων εκπροσώπων της κλασσικής περιόδου, ήτοι του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη σχετικά με την φύση και τον άνθρωπο, ενώ αναλύονται και οι σημαντικότερες θέσεις των Σοφιστών αναφορικά με τον  άνθρωπο, την γνώση, αλλά και την δυνατότητά του να γνωρίσει τον φυσικό κόσμο.

1. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: Οι κοσμολογικές, οντολογικές, ανθρωπολογικές, ηθικές, πολιτικές και γνωσιολογικές απόψεις των Προσωκρατικών και των Σοφιστών και η συμβολή τους στην θεμελίωση και ανάπτυξη της φιλοσοφικής και επιστημονικής σκέψης από την αρχαιότητα ως τη σύγχρονη εποχή.
2. ΣΩΚΡΑΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: Η σημασία της φιλοσοφίας του Σωκράτους και των  Ελασσόνων Σωκρατικών. 
3. ΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: Οι μεταφυσικές, γνωσιολογικές, κοσμολογικές, ηθικές και πολιτικές θεωρίες του Πλάτωνος, οι οποίες αποτελούν το πρότυπο μιας δίκαιης, ειρηνικής και ευδαίμονος ζωής, γιατί βασίζονται στην αποδοχή σταθερών αξιών, καθώς και στην επιδίωξη του κοινού καλού, της ανάθεσης της εξουσίας στους πλέον ικανούς και της διαμόρφωσης εναρέτων πολιτών δια μέσου της παιδείας και των ορθών νόμων.
4. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: Οι ηθικές και πολιτικές αντιλήψεις του Αριστοτέλους, πολλές από τις οποίες (όπως οι περί μεσότητος απόψεις του, η θεώρηση της αρετής ως απαραίτητης προϋπόθεσης της ευδαιμονίας ή η ενεργή συμμετοχή των πολιτών στα κοινά) μπορούν να χρησιμεύσουν στον σύγχρονο άνθρωπο ως καθοδηγητικοί άξονες της συμπεριφοράς του.
5. ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: Επίκουρος, Στωικοί, Σκεπτικοί. Κοινά χαρακτηριστικά: Προσήλωση στο ερώτημα για την δυνατότητα της γνώσης, μονισμός των αρχών που εξηγούν την ύπαρξη και την συγκρότηση του σύμπαντος, μέριμνα για την συγκρότηση μιας αποτελεσματικής πρακτικής για την ευτυχία. Σκοπός της ηθικής, η απαλλαγή του ανθρώπου από την αγωνία και τον πόνο, σωματικό και πνευματικό: αταραξία, απάθεια. 
6. ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΥΣΤΕΡΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ: Αναγέννηση του Αριστοτελισμού (Περιπατητική φιλοσοφία) και του Πλατωνισμού (Νεοπλατωνική φιλοσοφία). Βασικά θέματα που εισάγονται από τον Πλωτίνο, τον τελευταίο κομβικό φιλόσοφο στην ιστορία της Αρχαίας Φιλοσοφίας: Κλιμακωτός μονισμός (ιεραρχία των τριών πρώτων αρχών), η αλήθεια εδράζεται στην ταύτιση της νόησης με τα αντικείμενά της, η ψυχή αποτελεί τον ενδιάμεσο μεταξύ νοητού και αισθητού κόσμου, η αποϋλοποίηση της ύλης, ο εαυτός και η αυτοσυνειδησία, η αναγωγική μέθοδος, το Εν ως επέκεινα της ουσίας. 

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

 

Barnes, J., The Presocratic philosophers, London and New York: 1996 (1979¹).

 

Γεωργούλη, Κ. Δ., Ιστορία της Ελληνικής Φιλοσοφίας, Αθήνα: Εκδόσεις Παπαδήμα, 2008⁶ (1975¹).

 

Crombie, I. M., An Examination of Plato’s Doctrines, 2 Volumes, London: Routledge and Kegan Paul, 1963.

 

De Romilly, J., Les grands Sophistes dans l’Athènes de Périclès, Paris:  Editions de Fallois, 1988.

 

Guthrie, W. K. C., A History of Greek Philosophy, Vol. I – VI, Cambridge: Cambridge University Press, 1962 – 1981.

 

Kirk, G.S., Raven, J.E. and Schofield, M. Οι Προσωκρατικοί φιλόσοφοι, μετάφραση Δ. Κούρτοβικ, Αθήνα: Μ.Ι.Ε.Τ, 1998.

 

Κουλουμπαρίτση, Λ., Ιστορία της αρχαίας και μεσαιωνικής φιλοσοφίας, μετάφραση Ευγ. Γραμματικοπούλου, Αθήνα: Εκδόσεις Εξάντας, 2008.

 

Ross, W. D., Αριστοτέλης, μετάφρ. Μ. Μήτσου, Αθήνα: Μ.Ι.Ε.Τ, 2001.

 

Taylor, A. Ε., Πλάτων. Ο άνθρωπος και το έργο του, μετάφραση Ι. Αρζόγλου, Αθήνα: Εκδόσεις ΜΙΕΤ,  2008 (1990¹).

 

Wilamowitz – Moellendorff, U. von, Πλάτων. Η ζωή και το έργο του, μετάφραση Ξ. Αρμύρος, Αθήνα: Εκδόσεις Κάκτος, 2005.

Ημερομηνία δημιουργίας

Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου 2020