Παρουσίαση/Προβολή

(PHIL1800) -  Γεώργιος Κούζας, Μηνάς Αλεξιάδης

Περιγραφή Μαθήματος

Σε αυτό το εισαγωγικό μάθημα εστιάζουμε στις διάφορες μεθόδους έρευνας, τις οποίες μπορεί να χρησιμοποιήσει ο λαογράφος, προκειμένου να μπορέσει να προσεγγίσει πληρέστερα το πολυσχιδές αντικείμενο του λαϊκού πολιτισμού. Γίνονται αναφορές τόσο στις παλιότερες μεθοδολογικές προσεγγίσεις της ελληνικής λαογραφίας όσο και στις σύγχρονες, που στοχεύουν σε μια διεπιστημονική ολιστική προσέγγιση των κοινωνικών φαινομένων. Ειδικότερα θα μας απασχολήσουν:

• Οι μέθοδοι που ακολουθήσαν οι λαογράφοι κατά τον 20ό αιώνα. Η ιστορικο-συγκριτική μέθοδος και η εξελικτική μέθοδος του Νικολάου Πολίτη, ο Στίλπων Κυριακίδης και η ιστορική μέθοδος, ο Γεώργιος Μέγας, η φιλολογική προσέγγιση και η ιστορικο-γεωγραφική θεωρία, η εθνογραφική μέθοδος του Δημητρίου Λουκάτου, η κοινωνικο-ιστορική μέθοδος του Μιχαήλ Μερακλή, η ιστορικο-ανθρωπολογική μέθοδος της Άλκης Κυριακίδου, οι σύγχρονες διεπιστημονικές και πολυεπιστημονικές προσεγγίσεις στην ελληνική Λαογραφία (π.χ. η πολυτοπική εθνογραφία). Ο μετασχηματισμός των λαογραφικών μεθοδολογικών εργαλείων: από τη λημματογραφική/λημματοθετική μέθοδο στην κοινωνικο-ιστορική μέθοδο και την ολιστική προσέγγιση των πολιτισμικών φαινομένων.
• Στη συνέχεια θα αναλυθεί το θεωρητικό πλαίσιο της ποιοτικής κοινωνικής έρευνας με αναφορά σε βασικές θεωρητικές σχολές (Θετικισμός, Κριτική θεωρία, Φαινομενολογία, Ερμηνευτική, Κοινωνικός Κονστρουκτιβισμός, Κριτικός Ρεαλισμός).
• Μέθοδοι συλλογής και επεξεργασίας ποιοτικών δεδομένων (έρευνα πεδίου, παρατήρηση και συμμετοχική παρατήρηση, συνεργατική λαογραφία, συνεντεύξεις, ομάδες εστίασης, ανάλυση λόγου, ανάλυση περιεχομένου κ.ά.)
• Ηθική και δεοντολογία στην ποιοτική κοινωνική έρευνα.
• Ποσοτική έρευνα: βασικά χαρακτηριστικά και χρησιμότητα για τη λαογραφική έρευνα. Η συνδυαστική προσέγγιση ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας.
• Αρχειακή εθνογραφία: η έρευνα των αρχείων και η αξιοποίησή τους για τη συγκρότηση, τη διαφύλαξη και τη διάχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η ανάλυση περιεχομένου των εθνογραφικών μαρτυριών. Τα ‘ζωντανά’ λαογραφικά αρχεία.

Ημερομηνία δημιουργίας

Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου 2023