Παρουσίαση/Προβολή

(PHIL1799) -  Μαριάνθη Καπλάνογλου

Περιγραφή Μαθήματος

Σε αντίθεση με την άποψη που θέλει τον προφορικό λόγο ως κάτι σύνηθες και απλό, η λαογραφική έρευνα τον θεωρεί, καθώς και τον αντίστοιχο πολιτισμό, τρόπο έκφρασης και επικοινωνίας και εστιάζει στη ζωντάνια του, στις ιστορικές και τις σύγχρονες μορφές του, καθώς και στη δυναμική του να πραγματεύεται και να ορίζει ταυτότητες και πραγματικότητες ατόμων και συλλογικοτήτων. Το μάθημα διδάσκει την ανάδειξη των σχέσεων λαογραφίας και λογοτεχνίας, ώστε να φανεί το εύρος των ανταλλαγών μεταξύ λόγιας και λαϊκής κουλτούρας. Εξετάζουμε, με τη βοήθεια της σχετικής λαογραφικής ορολογίας (προφορικότητα, λαϊκή αφήγηση, μορφή-είδος, αφηγηματική παράσταση) - τους μετασχηματισμούς του προφορικού λόγου, τις αισθητικές και συμβολικές διαστάσεις του και την κοινωνική λειτουργικότητά του στις καθημερινές πρακτικές επικοινωνίας. Θα μελετήσουμε τη θέση του προφορικού λόγου στον λαϊκό πολιτισμό, α) άμεσα, μέσα από τη μελέτη γεγονότων προφορικής επικοινωνίας και αφήγησης στο πλαίσιο μιας συλλογικής ομάδας β) έμμεσα, μέσα από τη μελέτη κειμένων που εγκιβωτίζουν στοιχεία του προφορικού λόγου και πολιτισμού ή δίνουν πληροφορίες για την κυκλοφορία του στην καθημερινότητα. Στη βάση της γνωστής διατύπωσης του Μ. Γ. Μερακλή, «Η Λογοτεχνία δεν είναι μόνο λογοτεχνία / Λογοτεχνία δεν είναι μόνο η λογοτεχνία» θα εστιάσουμε: - Στη λογοτεχνία του λαϊκού πολιτισμού, δηλαδή τους τρόπους με τους οποίους οι συγγραφείς εντάσσουν τον λαϊκό πολιτισμό και στοιχεία της κοινωνικής ζωής στα έργα τους. - Σε ημι-λόγια και ημι-προφορικά κείμενα, τις σχέσεις μεταξύ γραπτής και προφορικής λογοτεχνικής παράδοσης σε διαφορετικές περιόδους ή είδη (Δημώδη Μεταβυζαντινά κείμενα, Φαναριώτικη λογοτεχνία, Νεώτερη και σύγχρονη λογοτεχνία κ.ά.). Επιμέρους περιπτώσεις και παραδείγματα, με έμφαση στον ελληνικό, ευρύτερα ευρωπαϊκό και μεσογειακό χώρο, αντλούνται από την ελληνική και διεθνή ιστορική και λαογραφική βιβλιογραφία, το υλικό των ιστορικών και λαογραφικών αρχείων και τα δεδομένα της επιτόπιας έρευνας.

Ημερομηνία δημιουργίας

Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου 2023