Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility
Νέοι Οδηγοί Βίντεο Προβολή

Παρουσίαση/Προβολή

Εικόνα επιλογής

Εκπαιδευτική Γλωσσολογία (Χειμερινό Εξάμηνο 2025-26)

(ΓΦΓ35) -  Ευάγγελος Ιντζίδης

Περιγραφή Μαθήματος

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ 

 

Περιεχόμενο μαθήματος

ΣΗΜΕΙΩΜΑ:ΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΧΡΟΝΙΑ (2025-2026) ΤΟ ΜΆΘΗΜΑ θα περιλαμβάνει και ενότητα που θα αφορά τη χρήση ψηφιακών μέσων στη γλωσσική αγωγή με έμφαση την αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης στη γλωσσοδιδακτική.

Σύμφωνα με τον εισηγητή του όρου και της κατεύθυνσης: "Εκπαιδευτική Γλωσσολογία", Bernard Spolsky: «Πολλοί γλωσσολόγοι πιστεύουν ότι ο τομέας τους δεν πρέπει να αλλοιωθεί από οποιαδήποτε πρόταση συνάφειας με πρακτικά ζητήματα. Για αυτούς, η γλωσσολογία είναι μια καθαρή επιστήμη και η μελέτη της υποκινείται μόνο από την επιθυμία αύξησης της ανθρώπινης γνώσης. Άλλοι, ωστόσο, ισχυρίστηκαν ότι η γλωσσολογία είναι η πανάκεια για οποιοδήποτε εκπαιδευτικό πρόβλημα προκύψει και προσφέρουν γρήγορα τις υπηρεσίες τους για να χειριστούν τυχόν δυσκολίες στον γλωσσικό σχεδιασμό ή τη διδασκαλία. Κάθε μια από αυτές τις ακραίες θέσεις είναι, πιστεύω, αρκετά λανθασμένη, γιατί ενώ είναι προφανές ότι η γλωσσολογία σχετίζεται συχνά με την εκπαίδευση, η σχέση είναι σπάνια άμεση» (Spolsky 1978: 1)

Η γλωσσική αγωγή αποτελεί ένα πεδίο όπου οι προσεγγίσεις των ζητημάτων που προκύπτουν είναι διεπιστημονική. Σύμφωνα με τη Βασιλική Δενδρινού «Oι επιλογές σχετικά με τη γλωσσική αγωγή των μαθητών/τριών είναι αποτέλεσμα των γλωσσικών και εκπαιδευτικών ρυθμίσεων της πολιτείας, οι οποίες σχετίζονται με απόψεις για τη φύση της γλώσσας, τη χρήση της και τον κοινωνικό της ρόλο· απόψεις οι οποίες είναι ιδεολογικά προσδιορισμένες. Για τον λόγο αυτό, η επιστημονική ενασχόληση με το καίριο ζήτημα της γλωσσικής εκπαίδευσης στις σημερινές ποικιλόμορφες κοινωνίες αναδεικνύει την ανάγκη για νέους τύπους εκπαιδευτικού γλωσσικού προγραμματισμού, μετά από γόνιμο προβληματισμό σχετικά με τη γλώσσα ως αντικείμενο μελέτης αλλά και ως μέσο πρόσβασης στη σχολική και εξωσχολική γνώση. Eπιτακτική επίσης προβάλλει η ανάγκη να προσδιοριστούν οι τρόποι εκμάθησής της, αφού πρώτα καθοριστούν οι κοινωνικοί στόχοι τους οποίους θα εξυπηρετήσει η γλωσσική αγωγή.» (Βασιλική Δενδρινού http://www.komvos.edu.gr/glwssa/odigos/thema_e3/e_1_thema.htm.)

Η Εκπαιδευτική Γλωσσολογία συναρθρώνει τη Γλωσσοδιδακτική με την Κοινωνική Επιστημολογία με σκοπό τη διερεύνηση των γλωσσοδιδακτικών προσεγγίσεων και των συνεπειών τους σε εκπαιδευτικό και κοινωνικό επίπεδο. Αφορά τόσο στη διδασκαλία της γλώσσας όσο και στον γλωσσικό σχεδιασμό και τη γλωσσική πολιτική εντός ιστορικο-πολιτισμικών συμφραζόμενων.

Τα μαθήματα θα έχουν εργαστηριακή μορφή: δίνονται παραδείγματα από εκπαιδευτικά υλικά και προγράμματα σπουδών και από τη συζήτηση (αλληλεπίδραση) αναδεικνύονται οι θεωρήσεις/ προσεγγίσεις στη διδασκαλία της γλώσσας. 

Η αξιολόγηση του μαθήματος θα γίνεται με ανάλυση παραδειγμάτων από τις/τους φοιτήτριες/ές με βάση το ανοιχτό υλικό (βιβλία, άρθρα, σημειώσεις) που θα προσφέρεται κατά τη διάρκεια των μαθημάτων (open book test/εξέταση με ανοιχτά βιβλία). 

Βασική βιβλιογραφία του μαθήματος και διαδικτυακές πηγές

(πέρα από τα βιβλία που σας προτείνονται και στον Εύδοξο, διαλέγετε το ένα - όποιο εσείς επιθυμείτε -)

Βιβλιογραφία

Kalantzis, M. - Cope, B. 2019. Γραμματισμοί. Μια παιδαγωγική διαφοροποιημένου σχεδιασμού και πολυτροπικών νοηματοδοτήσεων. Αθήνα: Κριτική 

Κουτσογιάννης, Δ. 2017. Γλωσσική διδασκαλία χθες, σήμερα, αύριο. Μια πολιτική προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: ΙΝΣ

Μήτσης, Ν. 2019. Γλώσσα, Γλωσσολογία και γλωσσική διδασκαλία. Αθήνα: Γρηγόρης.
 
Μήτσης, Ν.Σπ., & Καραδήμος, Δ.Θ. (Επιμ.). 2007. Η διδασκαλία της γλώσσας. Αθήνα: Gutenberg.

 

Μιχάλης, Α. 2020. Γλωσσική διδασκαλία και Πρακτικές Γραμματισμού στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αθήνα: Guteberg

Σπανός, Γ.Ι., & Μιχάλης, Α.Ν. (Επιμ.). 2012. Η νεοελληνική γλώσσα στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αθήνα: Κριτική.
 

Spolsky, B. (1978) Educational Linguistics: An Introduction. Rowley, MA: Newbury House.

Spolsky, B. (2008) Introduction: What is educational linguistics? In B. Spolsky & F. M. Hult (eds.), The  Handbook of Educational Linguistics (pp. 1-9). Oxford: Blackwell
 

Τεντολούρης, Φ. - Χατζησαββίδης, Σ. 2014. Διδασκαλία της Γλώσσας. Ιστορία, Επιστημολογία, Αναστοχαστικότητα. Αθήνα: Νεφέλη

Τζακώστα, Μ. (Επιμ.). 2015. Η διδασκαλία των νεοελληνικών γλωσσικών ποικιλιών και διαλέκτων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αθήνα: Gutenberg.

 

Διαδικτυακές πηγές 

http://www.komvos.edu.gr/periodiko/periodiko1st/default.htm

http://www.komvos.edu.gr/glwssa/odigos/odigos_contents_n.htm

http://neamathisi.com/learning-by-design

https://keys.museduc-mm.gr/wardrobe.html

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2022

  • ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ

    Περιεχόμενο μαθήματος

    ΣΗΜΕΙΩΜΑ:ΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΧΡΟΝΙΑ (2025-2026) ΤΟ ΜΆΘΗΜΑ θα περιλαμβάνει και ενότητα που θα αφορά τη χρήση ψηφιακών μέσων στη γλωσσική αγωγή με έμφαση την αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης στη γλωσσοδιδακτική.

    Σύμφωνα με τον εισηγητή του όρου και της κατεύθυνσης: "Εκπαιδευτική Γλωσσολογία", Bernard Spolsky: «Πολλοί γλωσσολόγοι πιστεύουν ότι ο τομέας τους δεν πρέπει να αλλοιωθεί από οποιαδήποτε πρόταση συνάφειας με πρακτικά ζητήματα. Για αυτούς, η γλωσσολογία είναι μια καθαρή επιστήμη και η μελέτη της υποκινείται μόνο από την επιθυμία αύξησης της ανθρώπινης γνώσης. Άλλοι, ωστόσο, ισχυρίστηκαν ότι η γλωσσολογία είναι η πανάκεια για οποιοδήποτε εκπαιδευτικό πρόβλημα προκύψει και προσφέρουν γρήγορα τις υπηρεσίες τους για να χειριστούν τυχόν δυσκολίες στον γλωσσικό σχεδιασμό ή τη διδασκαλία. Κάθε μια από αυτές τις ακραίες θέσεις είναι, πιστεύω, αρκετά λανθασμένη, γιατί ενώ είναι προφανές ότι η γλωσσολογία σχετίζεται συχνά με την εκπαίδευση, η σχέση είναι σπάνια άμεση» (Spolsky 1978: 1)

    Η γλωσσική αγωγή αποτελεί ένα πεδίο όπου οι προσεγγίσεις των ζητημάτων που προκύπτουν είναι διεπιστημονική. Σύμφωνα με τη Βασιλική Δενδρινού «Oι επιλογές σχετικά με τη γλωσσική αγωγή των μαθητών/τριών είναι αποτέλεσμα των γλωσσικών και εκπαιδευτικών ρυθμίσεων της πολιτείας, οι οποίες σχετίζονται με απόψεις για τη φύση της γλώσσας, τη χρήση της και τον κοινωνικό της ρόλο· απόψεις οι οποίες είναι ιδεολογικά προσδιορισμένες. Για τον λόγο αυτό, η επιστημονική ενασχόληση με το καίριο ζήτημα της γλωσσικής εκπαίδευσης στις σημερινές ποικιλόμορφες κοινωνίες αναδεικνύει την ανάγκη για νέους τύπους εκπαιδευτικού γλωσσικού προγραμματισμού, μετά από γόνιμο προβληματισμό σχετικά με τη γλώσσα ως αντικείμενο μελέτης αλλά και ως μέσο πρόσβασης στη σχολική και εξωσχολική γνώση. Eπιτακτική επίσης προβάλλει η ανάγκη να προσδιοριστούν οι τρόποι εκμάθησής της, αφού πρώτα καθοριστούν οι κοινωνικοί στόχοι τους οποίους θα εξυπηρετήσει η γλωσσική αγωγή.» (Βασιλική Δενδρινού http://www.komvos.edu.gr/glwssa/odigos/thema_e3/e_1_thema.htm.)

    Η Εκπαιδευτική Γλωσσολογία συναρθρώνει τη Γλωσσοδιδακτική με την Κοινωνική Επιστημολογία με σκοπό τη διερεύνηση των γλωσσοδιδακτικών προσεγγίσεων και των συνεπειών τους σε εκπαιδευτικό και κοινωνικό επίπεδο. Αφορά τόσο στη διδασκαλία της γλώσσας όσο και στον γλωσσικό σχεδιασμό και τη γλωσσική πολιτική εντός ιστορικο-πολιτισμικών συμφραζόμενων.

    Τα μαθήματα θα έχουν εργαστηριακή μορφή: δίνονται παραδείγματα από εκπαιδευτικά υλικά και προγράμματα σπουδών και από τη συζήτηση (αλληλεπίδραση) αναδεικνύονται οι θεωρήσεις/ προσεγγίσεις στη διδασκαλία της γλώσσας. 

    Η αξιολόγηση του μαθήματος θα γίνεται με ανάλυση παραδειγμάτων από τις/τους φοιτήτριες/ές με βάση το ανοιχτό υλικό (βιβλία, άρθρα, σημειώσεις) που θα προσφέρεται κατά τη διάρκεια των μαθημάτων (open book test/εξέταση με ανοιχτά βιβλία). 

    Βασική βιβλιογραφία του μαθήματος και διαδικτυακές πηγές

    (πέρα από τα βιβλία που σας προτείνονται και στον Εύδοξο, διαλέγετε το ένα - όποιο εσείς επιθυμείτε -)

    Βιβλιογραφία

    Kalantzis, M. - Cope, B. 2019. Γραμματισμοί. Μια παιδαγωγική διαφοροποιημένου σχεδιασμού και πολυτροπικών νοηματοδοτήσεων. Αθήνα: Κριτική 

    Κουτσογιάννης, Δ. 2017. Γλωσσική διδασκαλία χθες, σήμερα, αύριο. Μια πολιτική προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: ΙΝΣ

    Μήτσης, Ν. 2019. Γλώσσα, Γλωσσολογία και γλωσσική διδασκαλία. Αθήνα: Γρηγόρης.
     
    Μήτσης, Ν.Σπ., & Καραδήμος, Δ.Θ. (Επιμ.). 2007. Η διδασκαλία της γλώσσας. Αθήνα: Gutenberg.

     

    Μιχάλης, Α. 2020. Γλωσσική διδασκαλία και Πρακτικές Γραμματισμού στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αθήνα: Guteberg

    Σπανός, Γ.Ι., & Μιχάλης, Α.Ν. (Επιμ.). 2012. Η νεοελληνική γλώσσα στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αθήνα: Κριτική.
     

    Spolsky, B. (1978) Educational Linguistics: An Introduction. Rowley, MA: Newbury House.

    Spolsky, B. (2008) Introduction: What is educational linguistics? In B. Spolsky & F. M. Hult (eds.), The  Handbook of Educational Linguistics (pp. 1-9). Oxford: Blackwell
     

    Τεντολούρης, Φ. - Χατζησαββίδης, Σ. 2014. Διδασκαλία της Γλώσσας. Ιστορία, Επιστημολογία, Αναστοχαστικότητα. Αθήνα: Νεφέλη

    Τζακώστα, Μ. (Επιμ.). 2015. Η διδασκαλία των νεοελληνικών γλωσσικών ποικιλιών και διαλέκτων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αθήνα: Gutenberg.

     

    Διαδικτυακές πηγές 

    http://www.komvos.edu.gr/periodiko/periodiko1st/default.htm

    http://www.komvos.edu.gr/glwssa/odigos/odigos_contents_n.htm

    http://neamathisi.com/learning-by-design

    https://keys.museduc-mm.gr/wardrobe.html