Παρουσίαση/Προβολή

(PHIL1251) -  Ιωάννης Κωνσταντάκος

Περιγραφή Μαθήματος

Ο Μήδος βασιλιάς Αστυάγης ονειρεύεται πως ο εγγονός του θα του πάρει τη βασιλεία και προσπαθεί να θανατώσει το παιδί. Ο νεογέννητος Κύρος εκτίθεται στην ερημιά, ανατρέφεται από μια σκύλα, και αργότερα φανερώνει τη βασιλική καταγωγή του πάνω στο παιχνίδι. Ο Καμβύσης εκστρατεύει στην Αιθιοπία, για να κατακτήσει μια θαυμαστή πεδιάδα όπου ψημένα κρέατα φυτρώνουν αυτόματα από το έδαφος, αλλά οι στρατιώτες του καταλήγουν να κατασπαράξουν ο ένας τον άλλον στην έρημο. Ο βασιλιάς των Αιθιόπων χαρίζει στους Πέρσες ένα υπερφυσικό τόξο, που κανένας Πέρσης δεν μπορεί να το τεντώσει. Ο τρελός Καμβύσης εξασκείται στην τοξοβολία πάνω σε ανθρώπινους στόχους και θανατώνει τους ευεργέτες του, αλλά πεθαίνει γνωστικός στο τέλος. Ένας μάγος υποδύεται τον αδελφό του μονάρχη και ανεβαίνει στον θρόνο της Περσίας, αλλά η ταυτότητά του προδίδεται από τα κομμένα αυτιά του. Ο Δαρείος ανακηρύσσεται βασιλιάς επειδή το άλογό του χλιμίντρισε πρώτο την αυγή. Ο Πέρσης ευγενής Ζώπυρος κόβει ο ίδιος τη μύτη και τα αυτιά του για να μπορέσει να κυριεύσει τη Βαβυλώνα. Ο φαραώ Ψαμμήτιχος αναζητεί την αρχαιότερη γλώσσα του κόσμου με τη βοήθεια δύο νηπίων και μιας γίδας. Ο βασιλιάς Φερώς ανακαλύπτει τη μοναδική ενάρετη γυναίκα της Αιγύπτου, που η συζυγική της πίστη αντικατοπτρίζεται ακόμη και στα ούρα της. Ένας πανέξυπνος διαρρήκτης κλέβει τους θησαυρούς του φαραώ χωρίς να αφήσει ίχνη και ανταμείβεται με το χέρι της βασιλοπούλας. Ο φαραώ Ραμψίνιτος ταξιδεύει στον Κάτω Κόσμο, νικάει την Ίσιδα σε μια παρτίδα ντάμας και φέρνει πίσω στη γη ως τρόπαιο ένα χρυσό μαντήλι από το επέκεινα. Ο βασιλιάς Μυκερίνος διπλασιάζει τον προσδόκιμο χρόνο της ζωής του μετατρέποντας τις νύχτες του σε μέρες. Ο φαραώ Άμασις εργάζεται όλο το πρωί για τις υποθέσεις του κράτους, αλλά περνάει τα βράδια του με γλέντια και μεθύσια.

 

Δεκάδες τέτοιες ιστορίες για Πέρσες και Αιγύπτιους διανθίζουν το έργο του Ηρόδοτου, άλλες διασκεδαστικές, άλλες θαυμαστές ή αλλόκοτες, άλλες γεμάτες με αγωνία και φρίκη, όλες συναρπαστικές και ειπωμένες από έναν δεξιοτέχνη αφηγητή. Πού και πώς έμαθε ο Ηρόδοτος όλες αυτές τις ιστορίες; Ποιοι ήσαν οι πληροφοριοδότες που του τις αφηγήθηκαν; Σε ποιο βαθμό μπορούμε να ανιχνεύσουμε περσικό ή αιγυπτιακό αφηγηματικό υλικό μέσα στις ηροδότειες διηγήσεις; Τι ξέρουμε για τις αφηγηματικές παραδόσεις της αρχαίας Περσίας και Αιγύπτου; Τι διηγήσεις και παραμύθια μας έχουν σωθεί από την αρχαία Περσία και Αίγυπτο και σε ποιες πηγές παραδίδονται; Υπάρχουν παράλληλα ανάμεσα σε τούτα τα αρχαία παραμύθια και στις αφηγήσεις του Ηρόδοτου, και πώς εξηγούνται αυτά; Πώς μεταπλάστηκε το ανατολικό αφηγηματικό υλικό από τους Έλληνες και πώς εμπλουτίστηκε με νέα μοτίβα και επεισόδια, έτσι ώστε να πάρει τη μορφή που βλέπουμε στον Ηρόδοτο; Τι συνεισέφερε ο ίδιος ο Ηρόδοτος σε τούτη τη μετάπλαση, πέρα από την απαράμιλλη αφηγηματική τέχνη του; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που φιλοδοξεί να διερευνήσει το σεμινάριο. Τα βήματα του Ηρόδοτου οδηγούν σε ένα αφηγηματικό οδοιπορικό στον κόσμο της αρχαίας Ανατολής: θα συλλέξουμε ιστορίες από ξεναγούς και νεωκόρους, από πανδοχεία, ταξιδιωτικούς σταθμούς και ταβέρνες των λιμανιών, από τυχοδιώκτες, εξόριστους, ναυτικούς, βετεράνους και εμιγκρέδες, από παλιές επιγραφές, σπασμένες πινακίδες και φθαρμένους παπύρους, από μεσαιωνικά έπη και περικοπές της Βίβλου, αναζητώντας παντού τους κρυμμένους θησαυρούς της αρχαίας μυθοπλασίας.

Ημερομηνία δημιουργίας

Τρίτη 17 Μαρτίου 2020