Παρουσίαση/Προβολή

(M287) -  Δημήτρης Πυργιώτης

Περιγραφή Μαθήματος

Η ελληνική μουσική δεν είναι μόνο η πολυτιμότερη ίσως μουσική μας παρακαταθήκη αλλά, επιπλέον, πρόκειται να διευρύνει συνεχώς την υπερτοπική της εμβέλεια και να κερδίζει το ενδιαφέρον ερευνητών και μουσικών. Στην κεντρική θεματολογία αυτού του μαθήματος περιλαμβάνονται τα στοιχεία που διαμορφώνουν τον ήχο της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής. Εξετάζονται τα ιστορικά χορδίσματα, το φυσικό και το πυθαγόρειο, καθώς και η επαλληλία τους με το ισοσυγκερασμένο στη σύγχρονη πρακτική. Αναφέρονται οι βασικές μελωδικές μονάδες των γενών (τετραχόρδων και πενταχόρδων) και οι τρόποι με τους οποίους δικτυώνονται προκειμένου να σχηματίσουν το ευρύτερο τονικό πλαίσιο των σημαντικότερων κλιμάκων, ήχων ή μακάμ. Παρουσιάζονται διάφορες πρακτικές επιλογές για τη σημειογραφία και την καταγραφή. Επιπλέον, διευρευνώνται συνοπτικά σύγχρονες πρακτικές για την εναρμόνιση αυτής της τροπικής μουσικής. Τελικός στόχος του μαθήματος είναι η διαμόρφωση μιας βασικής εργαλειοθήκης για την ανάλυση ενός κομματιού της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, η οποία αφορά στην εξαγωγή και παράσταση της συνολικής τονικής κίνησης καθώς αυτή προβάλλεται στη συνολική φόρμα.

 

Μαθησιακά Αποτελέσματα

(1) Γνώση των βασικών στοιχείων της θεωρίας της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής που αφορούν: στα χορδίσματα (φυσικό και πυθαγόρειο), τα γένη, τις κλίμακες, τη μελωδική ανάπτυξη, την αρμονική συνοδεία, το δίκτυο μετατροπιών εντός της τονικότητας, και τη φόρμα.

(2) Κατανόηση και εφαρμογή (δεξιότητα) της αποκτηθείσας γνώσης στη σύγκριση χορδισμάτων και κλιμάκων στις μουσικές της Ανατολικής Μεσογείου (βυζαντινή, τουρκική, αιγυπτιακή κλπ), καθώς και στην επαλληλία χορδισμάτων και τη χρήση κλιμάκων στη σύγχρονη τεχνική επιτέλεσης.

(3) Ικανότητα (αναλυτική/συνθετική/αξιολογική) θεωρητικής περιγραφής ενός ηχογραφήματος ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, στην οποία περιλαμβάνεται ο προσδιορισμός του χορδίσματος, των γενών και των κλιμάκων, καθώς και η κατασκευή του τονικού χάρτη με το δίκτυο μετατροπιών όπως αυτό αναπτύσσεται στα διαφορετικά μέρη της φόρμας.

 

Ειδικότεροι στόχοι

(α) η ακουστική εξοικείωση με τα διαστήματα στο φυσικό και το πυθαγόρειο χόρδισμα,

(β) ο προσδιορισμός των cents διαφοράς συγκριτικά με το ισοσυγκερασμένο χόρδισμα,

(γ) ο προγραμματισμός χορδίσματος σε ηλεκτρονικό όργανο και σε σχετική εφαρμογή (mobile app),

(δ) η χρήση της σημειογραφίας με τις ειδικές αλλοιώσεις (με αναφορά στη βυζαντινή, την τουρκική και την αραβική πρακτική),

(ε) ο καθορισμός των βασικών γενών (τετραχόρδων/πενταχόρδων),

(ς) η συνάρμοση των γενών για τη δημιουργία μιας κλίμακας, ενός μακάμ ή ενός ήχου,

(ζ) η εξαγωγή και η απεικόνιση του τονικού χάρτη ενός μουσικού κομματιού,

(η) η συνολική παρουσίαση της φόρμας,

(θ) η εφαρμογή στοιχειωδών τεχνικών εναρμόνισης σε τροπικό περιβάλλον.

 

Αξιολόγηση

Προκύπτει κατά 60% από τη γραπτή τελική εξέταση, κατά 25% από τη γραπτή εργασία ανάλυσης και κατά 15% από τις εργασίες επίλυσης προβλημάτων στην τάξη.

 

 

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2023