Παρουσίαση/Προβολή

(MUSIC256) -  Αχιλλεύς Χαλδαιάκης

Περιγραφή Μαθήματος

«Ορθογραφία της βυζαντινής παρασημαντικής»

Για να αναγνωσθεί (και πολύ περισσότερο για να καταγραφεί) ορθά μια ψαλτική παρτιτούρα είναι απαραίτητες πολλές τεχνικές πληροφορίες. Γι’ αυτές, είναι δυνατόν να γίνει εκτενέστατος λόγος, με βάση τόσο τη γραπτή όσο (και κυρίως) την προφορική παράδοση της Ψαλτικής Τέχνης. Το ζήτημα σχετίζεται προφανέστατα με τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της βυζαντινής σημειογραφίας. Ενδεικτικά, μπορεί να σημειωθεί ότι το ενδιαφέρον του μελετητή της βυζαντινής παρασημαντικής επικεντρώνεται σαφώς σε δύο στοιχεία: πρώτον, στα σημάδια που υποστηρίζουν την επανάληψη της συλλαβής του εκάστοτε μελοποιούμενου ποιητικού κειμένου και δεύτερον στα σημάδια που παρατείνουν τη χρονική διάρκεια της ψαλλόμενης συλλαβής οποιουδήποτε μουσικού κειμένου. Λόγος και μέλος, ποίηση και μουσική, είναι βέβαια τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της βυζαντινής μουσικής. Υπάρχουν, έτσι, συγκεκριμένα σημάδια που παρεμβάλλονται στο όποιο μουσικό κείμενο, σημάδια που εξυπηρετούν τη διεύρυνση τόσο του ποιητικού (επανάληψη συλλαβής) όσο και του μουσικού (αργίες, περαιτέρω χρόνος) κειμένου. Αυτά τα σημάδια συνιστούν, συνεκδοχικά, τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της βυζαντινής σημειογραφίας. Αναλυτικά, για την επανάληψη της συλλαβής στη βυζαντινή σημειογραφία χρησιμοποιούνται τα ακόλουθα σημάδια: κεντήματα, υπορροή & βαρεία· ενώ για την επέκταση του χρόνου τα ακόλουθα: τζάκισμα (ή κλάσμα) & διπλή [οξεία]. Υπάρχουν, βέβαια, και άλλοι αξιοπρόσεκτοι συνδυασμοί των δύο παραπάνω ενεργειών (που εφαρμόζονται πάντοτε σε σημείο όπου επαναλαμβάνεται κάποια συλλαβή του ποιητικού κειμένου), όπως για παράδειγμα το αντικένωμα με απλή ή και ο σύνδεσμος (που λεγόταν παλαιότερα έτερον παρακάλεσμα). Παρόμοιες λεπτές και εξειδικευμένες σημειογραφικές παρατηρήσεις είναι δυνατόν να οδηγήσουν στην επιθυμητή άρτια, τεχνικά και καλλιτεχνικά, χρήση της παρασημαντικής της Ψαλτικής Τέχνης.

 

“Byzantine Notation Orthography”

In order for one to write down through Byzantine Notation, much information is essential. Scholars could speak most extensively about them, based on the written, but primarily the oral tradition of the Byzantine Music. It is a matter of the essentials of Byzantine notation. It has to indicatively be noted that the interest of the researcher should, of course, be focused on two elements: firstly, on the signs that support the repetition of each syllable of the poetic text and secondly on the signs that extend the timing of the chanted syllable of any musical text. Word and melos, poetry and music, are the essentials of Byzantine music. Thus, there exist concrete signs that are inserted into any musical text, signs that serve to enlarge the texts, not only the poetic (repetition of the syllable), but also the musical (augmented, extended time). These signs are the essentials of Byzantine notation. Analytically, regarding the repetition of the syllable, the following signs are used in Byzantine Notation: kentemata, hyporrhoe & bareia, while for the extension of time the following signs are respectively used: tzakisma (or klasma) & diple [oxeia]. There exist, of course, other combinations of two or more energies worthy of attention (that are always applied at the point where the syllable of a poetic text is repeated), as, for example, the antikenoma with the aple or the syndesmos (which was called the heteron parakalesma). The observations that indicatively are pointed out, have no other aim than to broadly describe the way one could desirably use the Byzantine Notation in order to write down any melody.

Ημερομηνία δημιουργίας

Τετάρτη 29 Φεβρουαρίου 2012