Παρουσίαση/Προβολή

(MEDIA433) -  Μυρτώ Ρήγου, Δρ Θωμάς Τσακαλάκης

Περιγραφή Μαθήματος

 

1. Η σκηνή του μαθήματος: Παιχνίδι και κρίση ως τα σκηνικά προϋποτιθέμενα της θεωρητικοποίησης (θεατής και ηθοποιός).

Α. Σκηνή τής θεωρίας:

α) Το μάθημα ως σκηνή και η επανάληψη του εκπαιδευτικού παιχνιδιού: η γνώση ως μεταβίβαση, η μεταβιβαστική επανάληψη, η άλλη σκηνή του ασυνειδήτου, η ψυχική πραγματικότητα, η επιθυμία και η επιστροφή τού απωθημένου ως φάσματος.

β) Το μάθημα-Άμλετ: μία φροϋδική ανάγνωση της παντομίμας ως σκηνοθεσίας και επίκλησης φαντασμάτων. Η καταγωγή του φαντάσματος, το φάντασμα της καταγωγής, η δομή του καταγωγικού φαντάσματος: «tobe or not to be».

Β.Σκηνή της θεωρίας και του θεάτρου: Η διασταύρωση θεωρίας και θεάτρου (από το αρχαίο «θεωρείν»).

α) Το μάθημα-Οιδίπους και Αντιγονη : διαφορά τραγωδίας και δράματος.

β) Η σκηνή τού φιλοσόφου: η αλήθεια ως μεταφορά.

2. Το μάθημα της σκηνής: Η σκηνή ως θεωρησιακό αντικείμενο.

Α. Θεωρία τής σκηνής

α) Η σκηνή ως πολιτική απειλή: Η φιλοσοφική και κριτική παράδοση της σκηνικής όψης του θεάτρου (από τον Πλάτωνα έως τον Ρουσσώ και τον Ντεμπόρ).

β) Ιστορικο-φιλοσοφική θεώρηση της έννοιας της φαινομενικότητας: Πλάτων, νεοπλατωνική χριστιανική θεολογία, εποχή του μπαρόκ (η σύγκρουση είναι και φαίνεσθαι στην ελισσαβετιανή εποχή).

γ) Η σύγκρουση αντιγράφου και ομοιώματος την εποχή του Σαίξπηρ: το θέατρο ως ομοίωμα του κόσμου και η αναζήτηση της ταυτότητας ως παιχνίδι στη σχέση ηθοποιού και ρόλου. Το παράδειγμα του Άμλετ ως σκηνικό παιχνίδι ανάμεσα στο πρωτότυπο, το αντίγραφο και το ομοίωμα. Η μεταφυσική εννοιολογική αντίθεση φαινομενικότητας/πραγματικότητας στο κινηματογραφικό μέσο. Η διαλεκτική τού «απατηλού» φιλμικού πλαισίου με τον «πραγματικό» κόσμο. Ο κινηματογραφικός φακός ως —ακόμα μία— μεταφορά για το επικίνδυνο συμπλήρωμα της γραφής.

Β. Ανάλυση του σκηνικού φαινομένου:

Το παράδοξο της σκηνής.

Γ. Η μεταφυσική του κλασσικού θεάτρου:

Η ειδητική-παραστατική θεώρηση της μορφής.

Δ.Ο μεταδραματικός θεατρικός μηχανισμός:

α) Η προ-ιστορία του νέου θεάτρου στις ιστορικές πρωτοπορίες (Αρτώ, σουρεαλισμός, θέατρο του παραλόγου, ποιητικό θέατρο, καταστασιακοί / σιτουασιονισμός).

β) Η εξέλιξη του σύγχρονου θεάτρου και η επίδραση των μέσων. Η εποχή του Σαίξπηρ στον γαλαξία του Γουτεμβέργιου: «Μπαίνει ο Άμλετ διαβάζοντας ένα βιβλίο».

γ) Παραδείγματα σύγχρονου θεάτρου.

δ) Μεταδραματικοί συγγραφείς: Μπέκετ-Μύλλερ (Μηχανή Άμλετ)

3. Κινηματογραφικές αναπαραστάσεις

Ανάλυση ποικίλων φιλμικών εκδοχών τού Άμλετ, το μοναδικό κινηματογραφικό εγχείρημα του Μπέκετ (, με τον Μπάστερ Κήτον), και η τηλεοπτικοποιημένη παντομίμα τού Μπέκετ Πράξη Χωρίς Λόγια.

4. Μηχανή Άμλετ

Αναγνωστικές προσεγγίσεις τού Άμλετ: επικοινωνιακή, φιλοσοφική, ιστορικο-πολιτική, ψυχαναλυτική.

5. Μηχανή Μπέκετ

Α. Παράλογο και Παράδοξα:

α) Σύγκλιση των τροχιών τού παραδόξου, του παραλόγου και του ιδιότυπου μπεκετικού χιούμορ: γεννήματα εναντιολογίας ως προς τις οντολογικές, επικοινωνιακές και επιστημολογικές βεβαιότητές μας. Η μπεκετική «humotopia» ως πιθανή ριζοσπαστική προοπτική σε σχέση με τους μεταφυσικούς προβληματισμούς μας.

β) Το παράλογο ως «ακροαματική διαδικασία με θέμα το νόημα» (Adorno) και ως επαναδιατύπωση των φιλοσοφικών διερωτήσεών μας. Τα αυτοαναφορικά παράδοξα και οι συνεπαγωγές τους στην υποτιθέμενη «έμπεδο» γνώση και την «επιτυχή» επικοινωνία.

Β.Φαντάσματα:

α) Η ανθρωποκεντρική έπαρση σε κοσμολογικό, βιολογικό, και ηθικο-πολιτικό επίπεδο.

β) Η αυτοσυνειδησία και το παράδοξο του Bertrand Russell.

γ) Ο Γκοντό, η sensus communis και το υπερβατολογικό σημαινόμενο.

6. Εκλεκτικές Συγγένειες Σαίξπηρ-Μπέκετ

Διακειμενικές αναφορές τού Μπέκετ στα σαιξπηρικά έργα, θέατρο-εν-θεάτρω, μεταδραματικά στοιχεία, και σύγχρονη ιλαροτραγωδία.

Εργαστηριακό μάθημα: Η κυρία Ρούλα Πατεράκη υποστηρίζει τους θεματικούς άξονες του μαθήματος με τη διδασκαλία της στα πλαίσια του θεατρικού εργαστηρίου της.

Ημερομηνία δημιουργίας

Δευτέρα 23 Μαρτίου 2020