Παρουσίαση/Προβολή
Δίκαιο, ηθική και βιοηθική
(LAW253) - Καθηγητές: Σούρλας Π., Βασιλόγιαννης Φ.
Περιγραφή Μαθήματος
Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Βιοηθική"
Διδάσκοντες
- Παύλος Σούρλας, Ακαδημαϊκός, Ομότιμος Καθηγητής
- Φίλιππος Βασιλόγιαννης, Καθηγητής
Ημερομηνία δημιουργίας
Πέμπτη 9 Απριλίου 2015
-
Περιεχόμενα παραδόσεων, βιβλιογραφία κ. λπ.
Στόχοι Η εξοικείωση των σπουδαστών με τις κανονιστικές προϋποθέσεις κατανόησης των νομικών ρυθμίσεων σε ζητήματα βιοηθικής: ιδίως ως προς τη σημασία των ρυθμίσεων του νομοθέτη και των κρίσεων του δικαστή σε ζητήματα που άπτονται της αξίας της ζωής. Το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι πότε και υπό ποιές προϋποθέσεις σε ζητήματα βιοηθικής έχει θέση ο κρατικός εξαναγκασμός.
Περιεχόμενα
Α' Μέρος: Θεωρητική θεμελίωση Το πρώτο μέρος στρέφεται γύρω από το ζήτημα των σχέσεων δικαίου, ηθικής και πολιτικής. Με αφετηρία τις τρέχουσες αντιλήψεις που διαισθητικά ακολουθεί ένας μη ειδικός, αναλύονται τα βασικά γνωρίσματα του δικαίου και της ηθικής και αντικρούεται ο νομικός θετικισμός, που διδάσκει την ανυπαρξία αναγκαίων σχέσεων μεταξύ των δύο. Αναδεικνύεται η σημασία των ηθικών εκτιμήσεων και αξιολογήσεων στο έργο τόσο του νομοθέτη όσο και του δικαστή και αναλύονται οι βασικές ηθικές και πολιτικές παράμετροι του δικαίου, όπως η αυτονομία, η δημοκρατία, τα θεμελιώδη δικαιώματα και η δικαιοσύνη. Διάγραμμα παραδόσεων 1. Πρoβλήματα σχέσεων δικαίoυ και ηθικής. 2. Θέσπιση τoυ δικαίoυ: ζητήματα νoμιμoπoίησης. 3. Τo αγαθό και τo oρθό. 4. Η ηθική τoυ βίoυ. 5. Ηθική τoυ βίoυ και δημoκρατικός νoμoθέτης.
Β' Μέρος: Πρακτικά διλήμματα Το δεύτερο μέρος στρέφεται γύρω από το ζήτημα της νομιμοποιημένης νομοθετικής παρέμβασης σε ζητήματα βιοηθικής. Δείχνεται ότι, σύμφωνα με τις ηθικές και τις πολιτικές αρχές που αναπτύχθηκαν στο πρώτο μέρος, η ζητούμενη κρατική παρέμβαση δεν είναι νομιμοποιημένη, όταν απλώς και μόνο βασίζεται στη γνώμη της πλειοψηφίας, αλλά επειδή είναι επιβεβλημένη ή επιτρεπτή για τους ορθούς λόγους, ιδίως ως προς την προστασία των ατομικών και των πολιτικών δικαιωμάτων. Με αφετηρία τη θέση ότι εν προκειμένω δεν καλούμαστε να διευρύνουμε τις γνώσεις μας, αλλά να επιλύσουμε πρακτικά διλήμματα, επιδιώκεται πρωτίστως να εκτεθεί ένας έλλογος και εύλογος τρόπος διατύπωσης των αντίστοιχων προβλημάτων, ώστε η διατύπωσή τους να επικαθορίζει και τη διαδικασία της επίλυσής τους. Διάγραμμα παραδόσεων 1. Η αξία της ανθρώπινης ζωής. 1.1 Άμβλωση. 1.2 Αυτοκτονία και ευθανασία. 2. Ακούσια πατρότητα. 3. Ιατρική δεοντολογία. 3.1 Το καθήκον ειλικρίνειας του ιατρού: ένα απόλυτο καθήκον. 3.2 Το ανθρώπινο σώμα: πρόσωπο και πράγμα. 3.3 Η αναπαραγωγική κλωνοποίηση ως θεραπευτική. 3.4. Η χρήση των βλαστοκυττάρων στη βιοϊατρική έρευνα. 3.5 Ένα ατομικό δικαίωμα γενετικής ταυτότητας. 4. Γενετική γνώση, γενετική κακοτυχία και δικαιοσύνη. 5. Υφίστανται άμεσα καθήκοντά μας έναντι των ζώων;
Ενδεικτική βιβλιογραφία Φίλιππος Βασιλόγιαννης, Αυτονομία και βιοηθικός εξαναγκασμός: μια κριτική περιπτωσιολογία (Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2020), Allen Buchanan, Dan W. Brock, Norman Daniels και Daniel Wikler, From Chance to Choice: Genetics & Justice (Cambridge: Cambridge University Press, 2000), Ronald Dworkin, Life’s Dominion: An Argument about Abortion, Euthanasia, and Individual Freedom (New York: Alfred A. Knopf, 1993), Παύλος Σούρλας, Ρυθμίζοντας τα του βίου: ο νομοθέτης και η βιοηθική (Ηράκλειο: ό. π.), Όψεις του προσώπου: δοκίμια βιοηθικής (Αθήνα: Ευρασία, 2022)
Οδηγίες γιά τη μελέτη φιλοσοφικών κειμένων και την εκπόνηση εργασιών
- (Jim Pryor) Guidelines on Writing a Philosophy Paper
- (του ιδίου) Guidelines on Reading Philosophy
- (του ιδίου) Philosophical Terms and Methods
- (Michael Huemer) A Guide to Writing
- (Peter Horban) Writing A Philosophy Paper
- (Παναγιώτη Θανασά) Συγγραφή ακαδημαϊκής φιλοσοφικής εργασίας