Παρουσίαση/Προβολή

(ISLL113) -  Γεράσιμος Παγκράτης

Περιγραφή Μαθήματος

ΙΤΑΛΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Ι

 

Διδάσκων: Γεράσιμος Δ. Παγκράτης

 

Αντικείμενο του μαθήματος

Στόχος του μαθήματος είναι η παρουσίαση των κυριότερων θεμάτων της Ιστορίας και του Πολιτισμού της Ιταλίας στο χρονικό διάστημα από την κατάλυση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέχρι τις απαρχές των Ιταλικών Πολέμων. Συνοπτικά τα κυριότερα θέματα που αναπτύσσονται στη διάρκεια των μαθημάτων έχουν ως εξής:

• Μεθοδολογικά προβλήματα της ιστορίας της Ιταλίας,
• Βαρβαρικές επιδρομές στην Ιταλία - Γότθοι, Βυζαντινοί, Λογγοβάρδοι,
• Η Ιταλία των Φράγκων: Καρλομάγνος-Φεουδαλισμός-“Regno Italico Indipendente”,
• Οι ναυτικές δημοκρατίες (Αμάλφι-Γένοβα-Πίζα-Βενετία),
• Οι Νορμανδοί στη Νότια Ιταλία: Η ανανέωση της εκκλησίας- «Έριδες για τις περιβολές»-Σταυροφορίες-Ιπποσύνη,
• Οι Κοινότητες και ο πολιτισμός τους (Κεντρική και Βόρεια Ιταλία-Βενετία-Ρώμη)-οι σχέσεις των πόλεων-κρατών με τον Φρειδερίκο Μπαρμπαρόσα,
• Η Καθολική Εκκλησία (13^ος-15^ος αι.): ο πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ και οι μεταρρυθμίσεις στην εκκλησία (αιρέσεις-επαιτικά τάγματα κ.ο.κ.)-Φρειδερίκος Β΄,
• Το Βασίλειο της Νεάπολης: από τους Ανδεγαυούς στους Αραγονέζους, Σικελικοί Εσπερινοί-Η «βαβυλωνιακή αιχμαλωσία»-Πάπας Βονιφάτιος Η΄,
• Σινιορίες και Πριγκιπάτα (Φλωρεντία-Μιλάνο-Ρώμη),
• Ουμανισμός και Αναγέννηση στην Ιταλία: ιδέες και τέχνη,
• Οι Ανακαλύψεις: η συμμετοχή των Ιταλών και οι συνέπειές τους.
• Οι ξενικές κυριαρχίες στην Ιταλία κατά τη διάρκεια του 16^ου αιώνα (Γάλλοι και Ισπανοί, ο Κάρολος ο 5^ος και η πολιορκία της Ρώμης το 1527)

 

Οργάνωση της διδασκαλίας

Το μάθημα διδάσκεται με διαλέξεις. Είναι επίσης συνδεδεμένο με το Σεμινάριο Ιταλικής Ιστορίας και Ιστοριογραφίας (ekpa.academia.edu/ΣεμινάριοΙταλικήςΙστορίαςκαιΙστοριογραφίαςΕΚΠΑ), στο οποίο εξετάζονται πηγές της Ιταλικής Ιστορίας.

Στο μάθημα υπάρχει επίσης η δυνατότητα εκπόνησης (προαιρετικά) εργασιών που θα κατατεθούν γραπτώς (maximum 2.000 λέξεις) μέχρι τη μέρα της γραπτής εξέτασης του μαθήματος, θα παρουσιαστούν προφορικά στο τελευταίο μάθημα από τους φοιτητές και θα συνεισφέρουν στην τελική βαθμολογία το ανώτατο με 1/10 βαθμούς.

 

Αξιολόγηση των φοιτητών

Η τελική εξέταση είναι γραπτή και συνδυάζει ερωτήσεις ανάπτυξης με σχολιασμό πηγών της μεσαιωνικής ιστορίας της Ιταλίας, οι οποίες εξετάζονται στη διάρκεια των μαθημάτων. .

Για τη μελέτη των φοιτητών προτείνεται μεταξύ των άλλων η ακόλουθη βιβλιογραφία:

• Pierre Milza, Storia d’Italia dalla preistoria ai giorni nostri, Corbaccio, Milano 2006.
• Pierre Milza-Serge Bernstein, Ιστορία της Ευρώπης, τ. Α΄, εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1997 (διανέμεται μέσω του Ευδόξου).
• R. Davis, Ιστορία της Μεσαιωνικής Ευρώπης, Κριτική, Αθήνα 2011 (διανέμεται μέσω του Ευδόξου).

• Ζαχαρίας Τσιρπανλής, Η Μεσαιωνική Δύση (5^ος-15^ος αι.), εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2004 (διανέμεται στους φοιτητές, ΚΩΔΙΚΟΣ: 4960).

• Luigi Salvatorelli, Sommario della storia d’Italia, Torino 1999¹¹
• Gioacchino Volpe, Medio Evo italiano, editori Laterza, Bari 2003⁴
• Giuliano Procacci, Storia degli italiani, I, Bari 2006⁴

 

Το εγχειρίδιο των Milza-Berstein δίνει απαντήσεις (όχι πλήρεις) σε αρκετά από τα ζητήματα που εξετάζονται στη διάρκεια των μαθημάτων και θεωρείται μια καλή αφετηρία για μελέτη. Παρακάτω παρουσιάζεται η αντιστοιχία κεφαλαίων του βιβλίου και θεματικών.

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ	ΚΕΦΑΛΑΙΑ
Βαρβαρικές επιδρομές - Γότθοι, Βυζαντινοί, Λογγοβάρδοι	Κεφ. 1
Η Ιταλία των Φράγκων: Καρλομάγνος-Φεουδαλισμός-“Regno Italico Indipendente”	Κεφ. 3 και 4
Η Αυτοκρατορία και οι πάπες	κεφ. 4, 6
Οι Νορμανδοί στη Νότια Ιταλία	κεφ. 4, 5
Η ανανέωση της εκκλησίας	κεφ. 4
«Έριδα για την περιβολή»	κεφ. 4
«Οι Σταυροφορίες»	κεφ. 5
Ιπποσύνη	κεφ. 4, 5
Οι Κοινότητες: η πολιτική, οικονομική και πολιτιστική ζωή τους (σχολές και πανεπιστήμια, αρχιτεκτονική, γλώσσα, λογοτεχνία, φιλοσοφία)	κεφ. 5, 7, 8, 9
Οι σχέσεις των πόλεων-κρατών με τον Φρειδερίκο Μπαρμπαρόσα	κεφ. 4
Η Καθολική Εκκλησία (13ος-15ος αι.): ο πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ και οι μεταρρυθμίσεις στην εκκλησία (αιρέσεις-επαιτικά τάγματα κλπ.)	κεφ. 6
Φρειδερίκος Β΄	κεφ. 6
Το Βασίλειο της Νεάπολης: από τους Ανδεγαυούς στους Αραγονέζους (Σικελικοί Εσπερινοί)	κεφ. 6
Η «βαβυλωνιακή αιχμαλωσία»-ο πάπας Βονιφάτιος Η΄-τα σχίσματα της Καθολικής Εκκλησίας	κεφ. 9
Σινιορίες και Πριγκιπάτα (Φλωρεντία-Μιλάνο-Ρώμη, 14ος-15ος αι.)	κεφ. 9, 10
Ουμανισμός και Αναγέννηση στην Ιταλία: ιδέες και τέχνη	κεφ. 13
Οι Ανακαλύψεις: η συμμετοχή των Ιταλών και οι συνέπειές τους	κεφ. 11

 

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2