Παρουσίαση/Προβολή

(ILL242) -  Σεβαστή Λάζαρη, Έφη Αργυρού

Περιγραφή Μαθήματος

Συνοπτικό περίγραμμα μαθήματος

 

Το ιστορικό παρελθόν του ελλαδικού χώρου κατά τη νεότερη εποχή είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο με διάφορες κυριαρχίες και δυνάμεις που μετά την άλωση της Πόλης το 1204 έδρασαν στην ανατολική Μεσόγειο. Σημαντική θέση ανάμεσα στις δυνάμεις αυτές κατέχει η Βενετία, η κυριαρχία της οποίας τερματίστηκε το 1797 στα Iόνια νησιά, τις τελευταίες κτήσεις του Levante Veneto, αν και οι πολιτισμικές σχέσεις με αυτά διατηρήθηκαν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.  Τον 20ο αι. διαμορφώθηκε διαφορετικό πλαίσιο σχέσεων, με την ιταλική κατάκτηση των Δωδεκανήσων (1912-1947) και φυσικά με την ιταλική κατοχή μεγάλου τμήματος της Ελλάδας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά την τελευταία περίοδο μάλιστα, η φασιστική πολιτική και ιδεολογία θεώρησαν τα Δωδεκάνησα και τα Iόνια νησιά περιοχές de facto προσαρτημένες στο ιταλικό κράτος.

Καθώς τα ελληνοϊταλικά θέματα αποτελούν ένα πολύ ευρύ πεδίο, θα προσεγγίσουμε την ιστορική πραγματικότητα και τις σχέσεις που διαμορφώθηκαν σε διάφορους τομείς, όπως την πολιτική, την οικονομία, την κοινωνία, τις ιδέες και τον πολιτισμό, μέσα από εστιασμένα ερωτήματα. Θα μας απασχολήσουν πτυχές της μετάδοσης του ηγεμονικού μοντέλου της βενετικής κυριαρχίας στις τοπικές κοινωνίες μέσα από τους θεσμούς, την οικονομία, αλλά και μέσα από ιδέες και νοοτροπίες. Πρόκειται για πτυχές που διαμόρφωσαν το πλαίσιο διαλόγου ανάμεσα σε διοικούντες και διοικούμενους, ένα πλαίσιο διαλόγου που είχε όμως  μεγαλύτερο εύρος, καθώς αφορούσε και άλλους τομείς, όπως π.χ. την αρχιτεκτονική και τη γλώσσα. ΄Οσον αφορά στον 20ο αι., θα ασχοληθούμε κυρίως με ζητήματα που αποτυπώνουν τις σχέσεις κατακτητών-κατακτημένων κατά την κατοχική περίοδο, τους όρους συμπόρευσης και σύγκρουσης, διάφορες όψεις της κατοχικής διοίκησης, αλλά και με ερμηνευτικά σχήματα που έχουν προταθεί για την ιταλική κατοχή, όπως αυτό του «καλού ιταλού» ή με πτυχές της φασιστικής προπαγάνδας.

Στις συναντήσεις μας, θα προσεγγίσουμε τα θέματα αυτά μέσα από ιστορικά τεκμήρια ποικίλης μορφής, συζητώντας τα ερωτήματα που μπορεί να προκύπτουν από αυτά, την παραδειγματική τους εμβέλεια, την αποδέσμευση της λογικής τους, τις δυνατότητες επικοινωνίας με άλλες επιστήμες και τέλος τη διανοητική διαδικασία στην οποία υπάγεται η ιστοριογραφική κατασκευή. Οι φοιτητές/τριες θα εξασκηθούν στην κριτική προσέγγιση των πηγών και σε πρακτικές και μεθόδους της ιστορικής επιστήμης μέσα από βασικά ερωτήματα, όπως:

• Ποιες δυνατότητες μας παρέχει η μελέτη των τεκμηρίων; Ποιο παρελθόν αποκαλύπτουν; Σε ποιο βαθμό είναι αξιόπιστα; Ποια παραδειγματική εμβέλεια έχουν; Ποιες είναι οι σιωπές τους;
• Ποια ερωτήματα μπορούμε να θέσουμε στις πηγές; Ποιες πραγματικότητες υπαγορεύουν αυτά τα ερωτήματα; Ποιες ιστορικές προσεγγίσεις;
• Πώς διεξάγεται μια έρευνα;

 

 

 

Αξιολόγηση μαθήματος

Α. Διαμορφωτική:

Οι φοιτητές/τριες κατά τη διάρκεια των μαθημάτων ασκούνται σε δραστηριότητες  που αφορούν την ανάλυση ιστορικών πηγών και τη μελέτη  ενός επιστημονικού κειμένου.

 

Β. Τελική:

Οι φοιτητές/τριες καταθέτουν και παρουσιάζουν δύο ατομικές εργασίες προς το τέλος Ιανουαρίου:

 

α) Στην πρώτη εργασία έκτασης 2.500 λέξεων -δεν περιλαμβάνονται υποσημειώσεις και βιβλιογραφία-,  προβαίνουν στην ανάλυση ιστορικής πηγής/ιστορικών πηγών.

 

β) Στη δεύτερη εργασία, έκτασης 1.000 λέξεων, παρουσιάζουν τη μεθοδολογία ενός ιστορικού κειμένου (θέση συγγραφέα, επιχειρηματολογία, ιστορικές οπτικές).

 

Αμφότερες οι εργασίες, δηλ. η ανάλυση πηγής/ πηγών και η μεθοδολογική προσέγγιση ιστορικού κειμένου,  ανήκουν στο ίδιο θεματικό πεδίο. Το πεδίο προτείνεται, σε περίπτωση που το επιθυμούν, από τους ίδιους τους φοιτητές/τριες.

 

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2024