Παρουσίαση/Προβολή

(66ΙΤΑ090) -  Γεώργιος Πηλείδης

Περιγραφή Μαθήματος

Εκτίθενται οι βασικές αρχές μεθοδολογίας της έρευνας, οι θεωρητικές προϋποθέσεις και πρακτικές που χαρακτηρίζουν την αξιολόγηση των πρωτογενών ιστορικών πηγών. Πραγματεύονται βασικά θέματα παλαιογραφίας (ελληνικής, λατινικής και ιταλικής). Ειδικότερος στόχος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με αντιπροσωπευτικούς τύπους γραφής που χρησιμοποιήθηκαν σε ελληνικά και ιταλικά χειρόγραφα, μέσω της ανάγνωσης αντιπροσωπευτικών δειγμάτων και της ανάλυσης των τυπικών χαρακτηριστικών τους.

Βασικός κορμός του μαθήματος αποτελεί η πρακτική εξάσκηση στη μελέτη πρωτογενών πηγών, καθώς και στη μεταγραφή και έκδοση εγγράφων της ελληνικής Ανατολής από αρχεία της Ελλάδας και της Ιταλίας. Μέρος της παραπάνω εξάσκησης θα γίνει μέσω του ψηφιοποιημένου Αρχείου του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας (http://eib.xanthi.ilsp.gr/gr/default.asp).

Προκειμένου να δοθεί κίνητρο για ενεργότερη συμμετοχή, παρέχεται η δυνατότητα στους φοιτητές να εκπονήσουν εργασία η οποία παρουσιάζεται και σχολιάζεται κατά τη διάρκεια των παραδόσεων.

Εκτίθενται τα εισαγωγικά περί της μεθοδολογίας της έρευνας, οι θεωρητικές προϋποθέσεις και πρακτικές που χαρακτηρίζουν την αξιολόγηση των πρωτογενών ιστορικών πηγών. Ειδικότερα :

α) η αρχειακή έρευνα, τα κυριότερα θέματα και ζητήματα της Ιστορίας και του Πολιτισμού της Ιταλίας από τις αρχές του 16ου αιώνα έως και την ίδρυση του Ιταλικού Κράτους (1861)·

β) μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας· ποσοτική και ποιοτική έρευνα· διάκριση μεταξύ πρωτογενών και δευτερογενών πηγών δεδομένων·

γ) κριτική ανάλυση των πηγών (με έμφαση στις πηγές της μεσαιωνικής και νεότερης περιόδου)·

δ) ιστορικά κείμενα και χρονικά·

ε) επιστολογραφία μεταξύ πραγματικότητας και μυθιστορηματικότητας· ανάλυση της αξίας των επιστολών, τόσο στην ιταλική (λατινική)  όσο στην ελληνική γλώσσα·

στ) οι βοηθητικές επιστήμες τις ιστορίας: Παπυρολογία, Παλαιογραφία, Σιγιλλογραφία, Επιγραφική και Νομισματική·

ζ) Αρχειονομία: βασικές έννοιες, ζητήματα, αρχές διαχείρισης του αρχειακού υλικού και το έργο του αρχειονόμου·

η) Συστήματα αρίθμησης και χρονολόγησης: από τον Μεσαίωνα έως τη Νεότερη περίοδο·

θ) ιστορικά αρχεία στον ελληνικό χώρο και στο Εξωτερικό·

ι) ελληνο-ιταλικές πηγές για τη μεσαιωνική και νεότερη περίοδο·

ια) η σπουδαιότητα των βενετικών αρχείων για την ελληνική ιστορία.

Βιβλιογραφία

- Ελπίδα, Κ. Βόγλη, Τι πρέπει να γνωρίζει ο ιστορικός για την επιστήμη και το επάγγελμά του; Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, 2015 (Διαθέσιμο στο: https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/3821/2/15176_Vogli_Elpida.pdf)

- Βενετοκρατούμενη Ελλάδα: προσεγγίζοντας την ιστορία της, τ. Β’, επιμ. Δέσποινα Βλάσση – Αγγελική Τζαβάρα, Αθήνα – Βενετία: ΕΙΒ 2010, σσ. 917-1051.

- Elpidio Mioni, Εισαγωγή στην Ελληνική Παλαιογραφία, μτφρ. Νίκος Παναγιωτάκης, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2004.

- Ιωάννης Δ. Ψαράς, Θεωρία και Μεθοδολογία της Ιστορίας, Θεσσαλονίκη 2001.

- Le fonti della storia dell'Italia preunitaria: casi di studio per la loro analisi e "valorizzazione", a cura di Gerassimos D. Pagratis, Atene: Papazissis, 2019.

Ημερομηνία δημιουργίας

Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2020