Παρουσίαση/Προβολή

(PEC311) -  Γιάνης Βαρουφάκης

Περιγραφή Μαθήματος

Ο σκοπός και το περιεχόμενο του μαθήματος

Παγκοσμιοποίηση και Ανθρωπότητα συμβαδίζουν από την πρώτη στιγμή. Από τότε που το ανθρώπινο είδος μετανάστευσε από την Αφρική, κατακτώντας κάθε ήπειρο, η ανθρωπότητα παγκοσμιοποιείται. Πιο πρόσφατα, από τον 16^ο Αιώνα, η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου έφερε την έντονη εμπορευματοποίηση που, δύο αιώνες μετά, ανέτρεψε την ευρωπαϊκή φεουδαρχία και γέννησε τον καπιταλισμό – ένα μόνο υποπροϊόν του οποίου είναι και η Πολιτική Οικονομία.

Από αυτή την άποψη, Πολιτική Οικονομία και Παγκοσμιοποίηση συμβαδίζουν από την πρώτη στιγμή. Αυτό όμως που αποκαλείται σήμερα «παγκοσμιοποίηση», σε κύκλους δημοσιογραφικούς και ακαδημαϊκούς, αλλά και στον δημόσιο διάλογο, είναι ένα πολύ πιο πρόσφατο φαινόμενο το οποίο προέκυψε μετά την διάλυση του πρώτου μεταπολεμικού νομισματικού συστήματος, του λεγόμενου Μπρέτον Γουντς στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Αυτή η σύγχρονη φάση παγκοσμιοποίησης συνυφαίνεται με την αχαλίνωτη εξάπλωση του χρηματιστικού και τραπεζικού κεφάλαιου, τον λεγόμενο νεοφιλελευθερισμό, την άνοδο της Κίνας, την δημιουργία της ευρωζώνης κλπ. Όλες αυτές οι εξελίξεις οδήγησαν στο μεγάλο Κραχ του 2008 και, ως απόρροια, σε μια νέα φάση που πολλοί ονομάζουν «περιφερειοποίηση» ή ακόμα και «απο-παγκοσμιοποίηση».

Μέσα σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο, της ανόδου και της (φημολογούμενης) υποχώρησης της παγκοσμιοποίησης, τίποτα που συμβαίνει διεθνώς, στην Ευρώπη, στις χώρες μας, ακόμα και στις ίδιες μας τις οικογένειες, δεν μπορεί να κατανοηθεί χωρίς μια στοιχειώδη εξοικείωση με την Πολιτική Οικονομία της Παγκοσμιοποίησης. Αυτός είναι λοιπόν ο σκοπός τους μαθήματος ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ (PEC311).

Βασικό εγχειρίδιο

Γ. Βαρουφάκης, Ο Παγκόσμιος Μινώταυρος: Οι πραγματικές αιτίες της κρίσης. Διατίθεται διαδικτυακά στα ελληνικά και στα αγγλικά - βλ. κατηγορία ΕΓΓΡΑΦΑ.

Θεματικές Ενότητες

Ενότητα 1^η – ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η πρώιμη καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση, το Κραχ του 1929 και η Πολεμική Οικονομία (1940-1944) [Κεφάλαια 1&2]

Ενότητα 2^η  – ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΧΕΔΙΟ: Η πρώτη μεταπολεμική φάση (1944-1971) του κεντρικά σχεδιασμένου, παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού [Κεφάλαιο 3]

Ενότητα 3^η – ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΣ: Η δεύτερη μεταπολεμική φάση (1971-2007) που γέννησε το σύγχρονο αφήγημα της παγκοσμιοποίησης, τον νεοφιλελευθερισμό, της άνοδο της Κίνας και την ευρωζώνη [Κεφάλαιο 4]

Ενότητα 4^η – ΟΙ ΘΕΡΑΠΑΙΝΙΔΕΣ ΤΟΥ ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΥ: Ο ρόλος των αγορών παραγώγων, η ιδεολογία της «φτήνιας» και η συνεισφορά της νεοκλασικής οικονομικής θεωρίας στην αχαλίνωτη παραγωγή παγκόσμιου ιδιωτικού χρέους [Κεφάλαιο 5]

Ενότητα 5^η – ΤΟ ΚΡΑΧ ΤΟΥ 2008: Πως η κατάρρευση των αμερικανικών και ευρωπαϊκών τραπεζών, και η αντίδραση των κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών των G7, άλλαξαν τον κόσμο [Κεφάλαιο 6]

Ενότητα 6^η – ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ 2008: Ο αντίκτυπος του Κραχ στη Νέα Υόρκη στην Ιαπωνία, την ΝΑ Ασία, την Ευρώπη και την Κίνα [Κεφάλαιο 7]

Ενότητα 7^η – ΤΟ ΦΗΜΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ: Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του Κραχ του 2008 και των πολιτικών αντιμετώπισής τους στην παγκοσμιοποίηση και τον ίδιο τον καπιταλισμό, υπό το φως της πανδημίας και της ανόδου μιας νέας μορφής κεφάλαιου (το νεφοκεφάλαιο) που υποδαυλίζει τον Νέο Ψυχρό Πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. [Κεφάλαιο 8 και συμπληρωματικά προς ανάρτηση βοηθήματα]

Ημερομηνία δημιουργίας

Κυριακή 3 Μαρτίου 2024