Παρουσίαση/Προβολή

Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές/τριες την Οθωμανική Αυτοκρατορία ως ένα σύνθετο και διαχρονικά μεταβαλλόμενο μόρφωμα που διαμόρφωσε καθοριστικά τη νοτιοανατολική Ευρώπη, την ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή μέχρι τον 20ό αιώνα. 

Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, θα εξετάσουμε το τουρκικό και βυζαντινό υπόβαθρο και θα συζητήσουμε κριτικά το ζήτημα των απαρχών -από το μπεϊλίκι μέχρι τη συγκρότηση αυτοκρατορίας (1300–1453)- παρακολουθώντας τη μετάβαση από μία περιφερειακή δύναμη σε μία υπερπόντια αυτοκρατορία με κέντρο την Κωνσταντινούπολη. Υιοθετούνται χρονολογικές και θεματικές προσεγγίσεις για την κατανόηση κομβικών περιόδων, από τη συγκρότηση των θεσμών και την εδραίωση της εξουσίας μέχρι τις κρίσεις, τις προσαρμογές και τις όψιμες μεταρρυθμίσεις. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις δομές και τους μηχανισμούς της αυτοκρατορικής διακυβέρνησης: τη στρατιωτική οργάνωση, την επαρχιακή διοίκηση, το ισλαμικό δίκαιο και τον ρόλο των ουλεμάδων, καθώς και τη διαχείριση της θρησκευτικής και εθνοτικής ποικιλομορφίας. Εξετάζονται ακόμη η οθωμανική οικονομία και οι μεσογειακές διασυνδέσεις, οι πόλεις και οι συντεχνίες. Στο τελευταίο μέρος του μαθήματος θα αναλυθεί η «μακρά» κρίση του 17ου-18ου αιώνα, οι προσπάθειες ανασυγκρότησης, οι μεταρρυθμίσεις των Τανζιμάτ και ο αυταρχισμός και ο εκσυγχρονισμός επί Αμπδούλχαμίτ Β΄, το κίνημα των Νεοτούρκων, οι Βαλκανικοί Πόλεμοι και ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Παράλληλα, εξετάζονται οι δυναμικές των εθνικισμών, οι συγκρούσεις και οι μαζικές βίαιες πρακτικές και εκτοπίσεις.