Μάθημα : ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ

Περιγραφή και Περιεχόμενο του μαθήματος. Το μάθημα αποσκοπεί στη γνωστική και εννοιολογική προσέγγιση βασικών θεμάτων της ιστορίας της Λατρείας.  Το περιεχόμενο περιλαμβάνει- κατ’ αρχάς-τη μελέτη της γένεσης της χριστιανικής Λατρείας,  προσεγγίζοντας τις επιρροές που δέχθηκε κυρίως από την εβραϊκή λατρεία, αλλά και από ορισμένες λατρευτικές μορφές του εθνικού κόσμου. Ακολούθως, οι φοιτητές θα πρέπει να γνωρίσουν τις βασικές πηγές της χριστιανικής Λατρείας, δηλαδή τα κείμενα επί των οποίων στηρίζεται η ιστορική λειτουργική έρευνα. Επιμέρους πτυχές του κεφαλαίου αυτού είναι η χρονολόγηση των πηγών, θέμα συνυφασμένο και με τη γνησιότητά τους και την κριτική έκδοσή τους. Μέσα από την καλή γνώση του περιεχομένου των ιστορικών πηγών θα αναδειχθεί η γένεση, ιστορική εξέλιξη και τελική διαμόρφωση των  Μυστηρίων, των Ακολουθιών και των Περιστατικών ευχών της Λατρείας. Στη μελέτη των παραπάνω θεμάτων σημαντικός παράγοντας είναι η καλή γνώση της χειρόγραφης λειτουργικής παράδοσης, καθώς και των εντύπων εκδόσεων (για τα θέματα αυτά θα απαιτηθεί σύντομη σπουδή στην παλαιογραφία). Ακολούθως, θα υπάρξει αναφορά στους διαφόρους λειτουργικούς τύπους Ανατολής και Δύσης, ώστε οι φοιτητές να κατανοήσουν την ποικιλία των λατρευτικών μορφών και τη δημιουργία ιδιαιτέρων λειτουργικών παραδόσεων, με βάση τις ιστορικές και πολιτισμικές ιδιομορφίες. Έτσι, θα μυηθείτε στις ποικίλες λειτουργικές παραδόσεις των ομόδοξων αλλά και των ετερόδοξων Εκκλησιών. Σε όλη αυτή τη διαδρομή της ιστορικολειτουργικής σπουδής θα γνωρίσετε τις βασικές μεθοδολογικές αρχές της έρευνας, αλλά και θα μυηθείτε στα σημαντικότερα τμήματα της σχετικής ελληνόγλωσσης και ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας.