Μάθημα : Κράτος, νομικές μορφές και κοινωνικο-οικονομικές σχέσεις (Διαρκές Σεμινάριο Εργαστηρίου Κοινωνικής Θεωρίας & Έρευνας)

Διαρκές σεμινάριο κοινωνικής θεωρίας

Κράτος, νομικές μορφές και κοινωνικο-οικονομικές σχέσεις

Το θέμα του Διαρκούς Σεμιναρίου του Εργαστηρίου Κοινωνικής Θεωρίας και Έρευνας το χειμερινό εξάμηνο 2022-2023 αποτελεί η αλληλεπίδραση μεταξύ των νομικών μορφών που λαμβάνει η κρατική συγκρότηση και των κοινωνικο-οικονομικών σχέσεων στο νεωτερικό κόσμο. Με ζητούμενο τον προσδιορισμό του διαχωρισμού κράτους και αστικής κοινωνία ως ειδοποιού χαρακτηριστικού της νεωτερικότητας θα εξεταστούν οι κλασικές αντιλήψεις από τον 17o αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ού  σχετικά με το βαθμό και τις μορφές ανεξαρτησίας των νομικών αποκρυσταλλώσεων από την κοινωνική και οικονομική ύλη που οργανώνουν και αντίστοιχα το βαθμό και τους τρόπους διαμόρφωσης του δικαϊκού πλαισίου από τις κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις.

Ως ενδεικτικά ερωτήματα και θεματικές του σεμιναρίου αναφέρονται οι εξής:

α) Πώς σχετίζονται οι θεμελιώδεις έννοιες της νεωτερικής πολιτικής φιλοσοφίας και της φιλοσοφίας του Δικαίου (όπως λ.χ. το δόγμα της κυριαρχίας του γενικού νόμου, η μορφή των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων, η διάκριση των εξουσιών) τόσο με τις κοινωνικές λειτουργίες που επιτελούν όσο και τους ιστορικούς όρους ανάδυσής τους;

β) Πώς συναρτώνται οι κοινωνικοί και οικονομικοί προσδιορισμοί με τη μορφή του νεωτερικού κράτους και του Δικαίου; Προς διερεύνηση είναι η κατανόηση αυτών των προσδιορισμών ως προϋποθέσεων, παραγώγων ή όρων πραγμάτωσης των νεωτερικών μορφών Δικαίου.

γ) Πώς κωδικοποιούν και εξηγούν οι προς εξέταση κοινωνικές και πολιτικές θεωρίες το διαχωρισμό κράτους και αστικής κοινωνίας και πώς αξιολογείται η κοινωνική λειτουργία του Δικαίου σε σχέση με τον εν λόγω διαχωρισμό;

δ) Πώς αποτυπώνονται θεωρητικά οι τάσεις επέκτασης ή και διάβρωσης της ισχύος του Δικαίου;

ε) Πώς κατανοείται η διακριτή φύση δημοσίου και ιδιωτικού Δικαίου και η μεταξύ τους σχέση. Είναι το πρώτο συγκροτημένο με αυστηρά νομική λογική ή αποτελεί συμπύκνωση πολιτικών συσχετισμών; Είναι η μορφολογία του δευτέρου ανεξάρτητη από πολιτικούς και κοινωνικούς συσχετισμούς ή αποτελεί αντίθετα μια ιδιαίτερη μορφή άσκησης κρατικής πολιτικής με κοινωνικά και οικονομικά περιεχόμενα;

Οι συντονιστές: Δ. Καρύδας, Ε. Ρεθυμιωτάκη

Η ομάδα ερευνητών και διδασκόντων του Εργαστηρίου: Β. Αρανίτου, Ν. Κτενάς, Μ. Μούρτου-Παραδεισοπούλου, Σ. Ποταμιάς, Ν. Τζανάκης-Παπαδάκης, Δ. Τζαρέλλας, Γ. Φλυτζάνης, Ν. Φωλίνας