Μάθημα : Ελληνική Κοινωνία και Πολιτική

Στην ενότητα επιχειρείται μια κριτική επισκόπηση των βασικών θεωρητικών σχημάτων
αναφορικά με τη διαδικασία συγκρότησης και τα βασικά κοινωνικοπολιτικά και
θεσμικά χαρακτηριστικά του μετεμφυλιακού πολιτικού συστήματος. Στη
συνάφεια αυτή θα αναδειχτούν οι αντιφάσεις και τα κενά στο σύστημα πολιτικής
κυριαρχίας, οι απόπειρες διευθετήσής τους καθώς και οι «εκκρεμότητες» που
κληροδότησε το μετεμφυλιακό καθεστώς στη Μεταπολίτευση.

  Οικονομία, κοινωνία, ιδεολογία: Δομές, σχέσεις, πρακτικές.

Στην ενότητα αυτή θα εξεταστούν οι βασικές  προσεγγίσεων αναφορικά με τον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό  μέσα από την (συγ) κριτική συνεξέταση των κοινωνικοοικονομικών δομών και σχέσεων καθώς και των ιδεολογικών πρακτικών. 

Ιδιαίτερη εμφαση θα δοθεί στους ιστορικούς όρους διαμόρφωσης των πολιτικών ταυτοτήτων που καθορίζουν την πολιτικά συμπεριφορά των υποκείμενων καισ τις σχέσεις εκπροσώπησης. Στο πλαίσιο αυτό θα εξετάσουμε τις συνάφειες μεταξύ ατομικών στρατηγικών και συλλογικών  πρακτικών, προκείμενου να κατανοήσουμε τα κίνητρα και τις στοχοθεσίες της πολιτικής συμμετοχής καθώς και τις μορφές που τα πολιτικά υποκείμενα επιλέγουν να οργανώσουν την πολιτική τους παρουσία στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό.

1. Η θεσμική (ανα)συγκρότηση του κράτους και του πολιτικού συστήματος: Ζητήματα εκδημοκρατισμού

H η ενότητα επικεντρώνει στην διαδικασία και τους ιστορικούς όρους δόμησης
του πολιτικού συστήματος της μεταπολίτευσης με αφετηρία την θεσμική
ανασυγκρότηση του κράτους. Συγκεκριμένα παρακολουθείται η σύνθετη και
αντιφατική διαδικασία εκδημοκρατισμού και καταγράφονται τα αποτυπώματα της
στο πολιτικό σύστημα. Στόχος μας είναι να αποκωδικοποιήσουμε κριτικά και να
αναδείξουμε τα θεσμικά και πολιτικά «κεκτημένα» της Μεταπολίτευσης μέσα
από τον εντοπισμό των συνεχειών και των τομών σε σχέση με την μεταπολεμική
περίοδο.

Παθογένειες και δυσλειτουργίες του κράτους και του πολιτικού συστήματος: γραφειοκρατία, πελατειακές σχέσεις λαϊκισμός και διαφθορά.

Στην ενότητα  χαρτογραφούνται οι αντιφάσεις και οι παθογένειες του πολιτικού μας συστήματος με βάση τα πορίσματα της ειδικής βιβλιογραφίας. Στόχος μας είναι να αξιολογήσουμε την θεωρητική συνέπεια, την μεθοδολογική επάρκεια και την πολιτική σκοπιμότητα των στερεοτυπικών ερμηνευτικών σχημάτων που καθορίζουν τη συζήτηση για τα προβλήματα του κοινωνικού σχηματισμού όπως πελατειακές σχέσεις, λαϊκισμός και διαφθορά.

Οι στρατηγικές του «εκσυγχρονισμού» και των «μεταρρυθμίσεων»

Στην ενότητα  εκκινώντας από την κοινότοπη διαπίστωση ότι οι σοβαρές παθογένειες του μεταπολιτευτικού συστήματος, σε συνδυασμό με της απαιτήσεις του μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος απαιτούν δραστικές θεσμικές και δομικές αλλαγές προσεγγίζονται συγκριτικά οι ποικίλες στρατηγικές του εκσυγχρονισμού του πολιτικού συστήματος. Συγκεκριμένα μέσα από την βιβλιογραφία ανασυντίθεται το μεταρρυθμιστικό συνεχές που εκτείνεται από το Πρόγραμμα Σταθερότητα και Ανάπτυξης του 1985 και καταλήγει στα προγράμματα του «Εκσυγχρονισμού» και της « Επανίδρυσης του κράτους»

Η  θεματική ενότητα αποτελεί  τον πυρήνα της προβληματικής του Σεμιναρίου. Συγκεκριμένα προσεγγίζει της δομές, τους θεσμούς και τις λειτουργίες του συστήματος πολιτικής και κοινωνικής εκπροσώπησης.

Στο πρώτο μέρος θα ιχνηλατήσουμε τη διαδικασία ανάδυσης και αποκρυστάλλωσης  των πολιτικών δυνάμεων που πρωταγωνίστησαν στην πολιτική σκηνή της μεταπολίτευσης καθώς και στους παράγοντες που διαμόρφωσαν το κομματικό σύστημα. Έμφαση θα δοθεί στις μεταβαλλόμενες σχέσεις των κομμάτων με την κοινωνία και το κράτος καθώς και στους ρόλους που αυτά διαδραμάτισαν τόσο στη σταθεροποίηση όσο  και στους μετασχηματισμούς του πολιτικού συστήματος της μεταπολίτευσης.