Μάθημα : Ελληνοτουρκικές Σχέσεις

Ελληνοτουρκικές Σχέσεις

Περιγραφή και στόχος του μαθήματος

Περιγραφή μαθήματος

Το μάθημα εξετάζει την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων και αναλύει τη δυναμική τους από το 1923 μέχρι και σήμερα, υπό το πρίσμα διαφορετικών επιπέδων ανάλυσης (σύστημα, κράτος, άτομο). Το μάθημα είναι χωρισμένο σε δύο ενότητες. Στην πρώτη ενότητα εξετάζονται τα τρία βασικά επίπεδα ανάλυσης και εξοικειώνονται οι φοιτητές με τη χρήση τους. Επίσης παρουσιάζεται και αναλύεται η σημασία των εικόνων και αντιλήψεων (σε Ελλάδα και Τουρκία) για τον 'Αλλο'.  Στη δεύτερη ενότητα εξετάζονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις μέσα στο ιστορικό τους πλαίσιο μέχρι σήμερα με έμφαση στις κρίσεις μεταξύ των δύο χωρών, αναλύονται οι βασικοί εξωτερικοί και εσωτερικοί παράγοντες (και η αλληλεπίδρασή αυτών) τόσο στην Eλλάδα όσο και στην Τουρκία οι οποίοι έχουν συντελέσει στη διαμόρφωση τους και παρουσιάζονται και αναλύονται οι ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο.

Το μάθημα αποσκοπεί:

• Στο να προσφέρει στο φοιτητή μια κριτική επισκόπηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων στην ιστορική τους εξέλιξη.
• Στην εξοικείωση του φοιτητή με τα διαφορετικά επίπεδα ανάλυσης μέσα από τα οποία μπορεί να κατανοηθεί η διεθνής πολιτική.
• Στο να κατανοήσει ο φοιτητής τις κύριες συνιστώσες της διένεξης στο Αιγαίο. 
• Στο να κατανοήσει ο φοιτητής τις βασικές θέσεις και επιχειρήματα των δύο χωρών όσον αφορά τη διένεξη στο Αιγαίο.

Θεματικές Ενότητες

Ενότητα Α'

1. Εισαγωγή.

2. Η χρήση των επιπέδων ανάλυσης στη μελέτη της εξωτερικής πολιτικής

3. Η σημασία των εκατέρωθεν αντιλήψεων και εικόνων στη διαμόρφωση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων.

Ενότητα Β'

Ελλάδα-Τουρκία: παράγοντες διαμόρφωσης διμερών σχέσεων 

4. Από την αιματηρή σύγκρουση στην φιλία και συνεργασία.

6. Νατοϊκοί σύμμαχοι, Κυπριακό ζήτημα και αντιπαλότητα στη δεκαετία του 1950.

7/8. Η διένεξη αναφορικά με το Αιγαίο (πολιτικές, οικονομικές, νομικές πτυχές).

9. Οι παγωμένες δεκαετίες 1974-1999 και οι διμερείς κρίσεις.

10. Η περίοδος της προσέγγισης.

11. Ο ιδιαίτερος ρόλος εξωτερικών δρώντων (ΗΠΑ, Ε.Ε.).

12. Η επανεμφάνιση της έντασης στις διμερείς σχέσεις. 

13. Γραπτή Πρόοδος. Ανακεφαλαίωση/Συμπεράσματα

Μαθησιακά αποτελέσματα.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα έχουν αποκτήσει:

• Κατανόηση των κύριων παραμέτρων που έχουν διαμορφώσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις διαχρονικώς.
• Ικανότητα να συνδέουν δράσεις εξωτερικής πολιτικής με διεθνείς, περιφερειακές και εσωτερικές μεταβλητές.
• Αυξημένη κατανόηση των βασικών ζητημάτων που συνιστούν τη διένεξη στο Αιγαίο και των εκατέρωθεν επιχειρημάτων.
• Αυξημένη ικανότητα κατανόησης των τρέχουσων εξελίξεων στις διμερείς σχέσεις και διατύπωσης ευρευνητικών ερωτημάτων.
• Βασικές γνώσεις των κύριων πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών εξελίξεων στην Τουρκία από το 1923 έως σήμερα.

Βιβλιογραφία

Βασικό σύγγραμμα: Θ. Βερέμης, Ιστορία των Ελληνοτουρκικών Σχέσεων, 1453-2003 (Αθήνα, Ι. Σιδέρης).

The Three Levels of Analysis in International Relations, https://classroom.synonym.com/the-three-levels-of-analysis-in-international-relations-12081975.html

Ekavi Athanassopoulou, 'What's in a Name? Reflections on Greek Perceptions of the "Turk" ', στο Zuhal Mert Uzuner (ed.), Role of Image in Greek-Turkish Relations (Berlin, Peter Lang, 2018). (αναρτημένο στην ηλεκτρονική τάξη).

Ekavi Athanassopoulou, ‘Turkey and Greece’, στο Nicholas Kitchen (ed), Turkey’s Global Strategy, London, LSE/Ideas, Special Report, May 2011, http://www2.lse.ac.uk/IDEAS/publications/reports/pdf/SR007/greece.pdf (αναρτημένο στην ηλεκτρονική τάξη).

Εκάβη Αθανασοπούλου, 'Η Μετέωρη Πολιτική και Στρατηγική της Αθήνας προς την
Τουρκία: Η Εσωτερική Παράμετρος της Συναίνεσης' στο Εκ. Αθανασοπούλου, Χ. Τσαρδανίδης, Ε.Φακιολάς (επιμ.), Εξωτερική Πολιτική της Ελλάδας: Επιλογές και Προσδοκίες στον 21ον Αιώνα, Αθήνα, Παπαζήσης, 2020 (αναρτημένο στην ηλεκτρονική τάξη).

Hamit Bozaslan, Ιστορία της Σύγχρονης Τουρκίας (Αθήνα, Σαββάλας, 2008).

Αλέξης Ηρακλείδης, Άσπονδοι Γείτονες (Αθήνα, Ι. Σιδερης, 2007).

Ανδρέας Στεργίου, Η Ελληνοτουρκική Διένεξη στο Αιγαίο (Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική, 2023).

P. Tsakonas, The Incomplete Breakthrough in Greek-Turkish Relations (Basingstoke, 2010).

Χ. Τσαρδανίδης, Το Σύστημα Λήψης Αποφάσεων στην Εξωτερική Πολιτική (Παπαζήσης, 2006).

Αξιολόγηση

Η αξιολόγηση γίνεται με απαλλακτική γραπτή εργασία μεγέθους 1,600 λέξεων η οποία παραδίδεται μετά τη λήξη των παραδόσεων.    

Για την καλύτερη κατανόηση του μαθήματος και την επιτυχή εξέταση σε αυτό συνιστάται η τακτική παρακολούθηση των μαθημάτων.