Μάθημα : Λαϊκός Πολιτισμός και Εκπαίδευση (μεταπτυχιακό)

Στόχοι του μαθήματος είναι:

• να γνωρίσουν οι φοιτήτριες και οι φοιτήτριες τη διεθνή και ελληνόγλωσση λαογραφική και ανθρωπολογική βιβλιογραφία που μελετά τη δυναμική διάσταση του λαϊκού πολιτισμού.
• Να κατανοήσουν το δυναμικό και εξελισσόμενο μέσα στον ιστορικό χρόνο χαρακτήρα της λαϊκής παράδοσης.
• Να γνωρίσουν όψεις του λαϊκού πολιτισμού (υλικός πολιτισμός/ λαϊκή τέχνη, κοινωνική συγκρότηση, ήθη και έθιμα, λαϊκή λογοτεχνία,) που εμπεριέχονται σε πολλά αντικείμενα που διδάσκονται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Να συντάξουν με τη μέθοδο των σχεδίων εργασίας (project) σχέδια διδασκαλίας για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στα οποία να συνδέουν το λαϊκό πολιτισμό με την γενική και την τοπική ιστορία στοχεύοντας στην κατανόηση της τοπικής ταυτότητας των μαθητών και στην καλλιέργεια των ερευνητικών δεξιοτήτων τους.
• Να εντοπίζουν κοινά πολιτισμικά στοιχεία ανάμεσα στους λαούς, καλλιεργώντας τη διαπολιτισμική ικανότητα των μαθητών/τριών τους και το σεβασμό στη διαφορετικότητα.

Θεματικές του μαθήματος αποτελούν:

• Η έννοια του λαϊκού πολιτισμού. Παράδοση και νεωτερικότητα στο λαϊκό πολιτισμό. Ορισμός και περιεχόμενο της Λαογραφίας. Σύντομη αναδρομή στην ιστορία της Λαογραφίας. Λαογραφία, εθνολογία, κοινωνική ανθρωπολογία, ιστορία: προς μια διεπιστημονική θεώρηση του λαϊκού πολιτισμού.
• Τοπική κοινωνία. Φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Τοπική παραγωγή/οικονομία και κατανάλωση - Οι πολιτισμικές διαστάσεις του τοπικού διατροφικού συστήματος.
• Ο υλικός πολιτισμός ως αντικείμενο έρευνας και διδασκαλίας στην Ελλάδα. Υλικός πολιτισμός και μουσεία.
• Άυλη πολιτιστική κληρονομιά: Η Σύμβαση της UNESCO για την προστασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας.
• Ήθη και έθιμα: Ανάλυση όρων. Η επιβίωση και η αναβίωση εθίμων στη σύγχρονη εποχή. Διαβατήριες τελετουργίες του κύκλου της ζωής (γέννηση- γάμος- θάνατος). Ευετηριακά έθιμα στον κύκλο του χρόνου. Δραματοποίηση λαϊκών δρωμένων στο σχολείο.
• Λαϊκή λογοτεχνία: Τα είδη (παροιμία, αίνιγμα, παραμύθι, παράδοση, επωδή, τραγούδι, ευτράπελες διηγήσεις, παραλογοτεχνία).
• Η παρουσία του λαϊκού πολιτισμού στα σχολικά εγχειρίδια του δημοτικού σχολείου.
• Πρόγραμμα διδασκαλίας του Λαϊκού Πολιτισμού στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση: Αντικείμενο, στόχοι, μέθοδος, υλοποίηση, αξιολόγηση.
• Ο λαϊκός πολιτισμός ως πεδίο διαπολιτισμικής εκπαίδευσης.
• Εκπαιδευτικές δράσεις για τον λαϊκό πολιτισμό σε ιστότοπους νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων: παρουσίαση και ανάλυση αποτελεσμάτων πανελλήνιας έρευνας.
• Καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα με θέματα από το λαϊκό πολιτισμό.
• Σχέδια διδασκαλίας για το Λαϊκό Πολιτισμό στην Εκπαίδευση.
• Ανάλυση δομής σχεδίου διδασκαλίας για το Λαϊκό Πολιτισμό.

Αξιολόγηση: Γραπτή εργασία/ Προφορκή παρουσίαση