Μάθημα : Σεμινάριο: Ωφελιμισμός

Περίληψη ενότητας

Έκδηλος στόχος της ηθικής παράδοσης του ωφελιμισμού είναι η επίτευξη αντικειμενικότητας κατά την ηθική κρίση δια της εισαγωγής του κριτηρίου της ωφελιμότητας, το οποίο, στην σκέψη των εισηγητών του είναι απτό – ή, έστω, περισσότερο απτό από όσο η αρετή, ή το καθήκον, για να αναφερθώ σε δυο μόνον από τις μεγάλες ηθικές παραδόσεις, ή, για ορισμένους, στις άλλες δυο, την αρετοκρατία και την δεοντοκρατία.

Προτεινόμενα αναγνώσματα

• Ευάγγελος Δ. Πρωτοπαπαδάκης, "Εισαγωγή," στο Peter Singer, Πρακτική Ηθική, μετάφραση Ε. Δ. Πρωτοπαπαδάκης και Α. Παναγιώτου, 23-50 (Λευκωσία: Broken Hill, 2023).
• A. C. Ewing, "Utilitarianism," Ethics 58, no. 2 (1948): 100-111.

Περίληψη ενότητας

Ο G. E. Moore, στο πλαίσιο της κριτικής που ασκεί σε όλες τις ηθικές παραδόσεις που βασίζονται στην ταύτιση του αγαθού με οποιαδήποτε άλλη έννοια, στοχοποιεί ιδίως τον ωφελιμισμό, τον οποίο αποπειράται να αποδομήσει δυνάμει του περίφημου 'επιχειρήματος της ανοικτής ερώτησης' (the open-question argument), το οποίο ανέπτυξε στο πλαίσιο της προσωπικής του προσέγγισης στον ηθικό υποκειμενισμό (moral subjectivism), την συγκινησιοκρατία (emotivism).

Προτεινόμενα αναγνώσματα

• James and Stuart Rachels, Στοιχεία Ηθικής Φιλοσοφίας, μετάφραση Ξ. Μπαμιατζόγλου (Αθήνα: Οκτώ, 2012), 63-68.
• The Open Question Argument.

Καταγραφή συνάντησης

• Password: uU9dk8Bb
• Recording link: https://hou.webex.com/hou/ldr.php?RCID=a7af416002a231db0467078dc143fc5b

Περίληψη ενότητας

Στο πλαίσιο της ηθικότητας του δυτικού κόσμου, η αλληλεγγύη συνιστά ατελές καθήκον προς τους άλλους - ήτοι, μη-επιτακτική επιλογή για το ηθικό πρόσωπο. Βάση θεμελίωσης της συγκεκριμένης αντίληψης αποτελεί η σχετική προσέγγιση του Immanuel Kant, όπως αυτή εκφράζεται στο έργο του Η Θεμελίωση της Μεταφυσικής των Ηθών. Ο Peter Singer, αντιθέτως, επιχειρεί να θεμελιώσει - επί τη βάσει της παράδοσης του ωφελιμισμού - μια ηθική επιταγή αλληλεγγύης, ανατρέποντας, με τον τρόπο αυτό, τις παγιωμένες σχετικές αντιλήψεις.

Προτεινόμενα αναγνώσματα

• Peter Singer, "Famine, Affluence, and Morality," Philosophy & Public Affairs 1, no. 3 (1972): 229-243.
• Immanuel Kant, The Groundwork for the Metaphysics of Morals, 4:423.

Καταγραφή συνάντησης

• Password: EbqMSWw9
• Recording link: https://hou.webex.com/hou/ldr.php?RCID=50d0bcd0208b0d5690796f9875e32ea8

Περίληψη ενότητας

Ο ωφελιμισμός βασίζεται στον υπολογισμό της "ποσότητας" της ευτυχίας που θα προκύψει από κάθε μια από τις προσφερόμενες επιλογές. Το γεγονός αυτό φαίνεται να παραβλέπει πλήρως την ποιότητα εκάστης ηδονής, γεγονός που αναπόδραστα εξομοιώνει τις γευστικές, φέρ' ειπείν, ηδονές, με τις διανοητικές, πράγμα που στην σκέψη του Mill φαντάζει μάλον ανοίκειο.

Προτεινόμενα αναγνώσματα

• Francisco Vergara, "Bentham and Mill on the ‘quality’ of Pleasures," https://doi.org/10.4000/etudes-benthamiennes.422.
  
• Internet Encyclopedia of Philosophy, "Hedonism," https://iep.utm.edu/hedonism/.

Καταγραφή συνάντησης

• Password: zVdMb6Sa
• Recording link: https://hou.webex.com/hou/ldr.php?RCID=8f39af718cf33696fc4e7d1b3ccfdeea

Περίληψη ενότητας

Η ζωοφιλία αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα στην ηθική θεωρία του ωφελιμισμού, που αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση της ευτυχίας και την ελαχιστοποίηση του πόνου. Για τους ωφελιμιστές, οι ηθικές πράξεις αξιολογούνται βάσει των συνεπειών τους στη συνολική ευημερία και την εμπειρία πόνου ή ευχαρίστησης. Έτσι, για να αξιολογηθεί η κτηνοβασία ωφελιμιστικά, πρέπει να εξεταστεί αν προκαλεί πόνο ή βλάβη στα ζώα.

Προτεινόμενα αναγνώσματα

• Fira Bensto (pseudonym), "Zoophilia Is Morally Permissible," Journal of Controversial Ideas 3, no. 2 (2023): 5. doi: https://doi.org/10.35995/jci03020005.
• Peter Singer, "All Animals Are Equal," in Animal Ethics: Past and Present Perspectives, edited by E. D. Protopapadakis, 163-178 (Berlin: Logos Verlag, 2013).

Καταγραφή συνάντησης

Περίληψη ενότητας

Η σύγκρουση ωφελιμότητας και ηθικών αρχών στην περίπτωση της ευθανασίας αναδεικνύει ένα περίπλοκο ηθικό δίλημμα. Από τη σκοπιά της ωφελιμότητας, η ευθανασία μπορεί να θεωρηθεί ως μια πράξη που μειώνει τον πόνο και την ταλαιπωρία για τους ασθενείς που υποφέρουν από ανίατες ασθένειες. Υποστηρικτές αυτής της προσέγγισης θεωρούν ότι η ζωή με αφόρητη οδύνη μπορεί να είναι ανούσια και ότι η ανακούφιση του ασθενή δικαιολογεί ηθικά την απόφαση για ευθανασία. Ωστόσο, αντίθετες ηθικές αρχές επικεντρώνονται στην εγγενή αξία της ζωής, υποστηρίζοντας ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να την αφαιρέσει, ανεξαρτήτως των συνθηκών. Αυτή η προσέγγιση στηρίζεται στην ηθική υποχρέωση της προστασίας της ζωής, απορρίπτοντας την ευθανασία ως μία μορφή "παρέμβασης" που παραβιάζει αυτήν την αρχή. Επιπλέον, τίθενται ζητήματα για το πού θα πρέπει να τεθούν τα όρια, καθώς και αν ορισμένες περιπτώσεις ευθανασίας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καταχρήσεις. Η σύγκρουση μεταξύ αυτών των δύο αξιών αντικατοπτρίζει την πολυπλοκότητα των ηθικών αποφάσεων που αφορούν τη ζωή και τον θάνατο.

Προτεινόμενα αναγνώσματα

• Peter Singer, "Taking Life: Humans," in Peter Singer, Practical Ethics, 175-217 (Cambridge: Cambridge University Press, 1993).
• Ευάγγελος Δ. Πρωτοπαπαδάκης, "Η Ευθανασία και το Διακύβευμα της Αυτονομίας," στο Βιοηθικοί Προβληματισμοί ΙΙ: Το Πρόσωπο, επιμέλεια Μ. Κανελλοπούλου-Μπότη και Φ. Παναγοπούλου-Κουτνατζή, 116-135 (Αθήνα: Παπαζήσης, 2015).

Συμπληρωματικό ανάγνωσμα

• Herlinde Pauuer-Studer, "Peter Singer on Euthanasia," The Monist 76, no. 2 (1993): 135-157.

Καταγραφή συνάντησης

Περίληψη ενόητας

Προτεινόμενα αναγνώσματα

Καταγραφή συνάντησης

Περίληψη ενόητας

Προτεινόμενα αναγνώσματα

Καταγραφή συνάντησης

Περίληψη ενόητας

Προτεινόμενα αναγνώσματα

Καταγραφή συνάντησης

Περίληψη ενόητας

Προτεινόμενα αναγνώσματα

Καταγραφή συνάντησης

Περίληψη ενόητας

Προτεινόμενα αναγνώσματα

Καταγραφή συνάντησης