Μάθημα : ΜΦΝ 22 Σεμινάριο Νεοελληνικής Φιλολογίας 6ου εξαμήνου: Η αφηγηματική μυθοπλασία από τη μεσαιωνική στην πρώιμη νεοελληνική περίοδο: φιλολογικά και ερμηνευτικά ζητήματα

Η αφηγηματική μυθοπλασία από τη μεσαιωνική στην πρώιμη νεοελληνική περίοδο:
φιλολογικά και ερμηνευτικά ζητήματα

Το σεμινάριο αποβλέπει στην εμβάθυνση σε ζητήματα πρώιμης αφηγηματικής λογοτεχνίας, την εξοικείωση με τη φιλολογική μεθοδολογία και τα εργαλεία της έρευνας, την κριτική αξιοποίηση της εξειδικευμένης βιβλιογραφίας. Με έμφαση σε έμμετρα αφηγηματικά έργα της υστερομεσαιωνικής και πρώιμης νεοελληνικής περιόδου θα εξετασθούν:

• Η βάση της έρευνας: τα κείμενα και η κατάρτισή τους. Ζητήματα εκδοτικής και κριτικής κειμένου: η παράδοση των κειμένων, τα "ρευστά" κείμενα, διασκευαστικές τάσεις, εκδοτικά προβλήματα και πρακτικές
• η γλώσσα  και το ύφος
• η μετάβαση από το χειρόγραφο στο έντυπο
• η εξέλιξη του είδους της αφηγηματικής μυθοπλασίας
• τα υπο-είδη της, οι σχέσεις με άλλα γραμματολογικά είδη
• η θεματική της ποικιλία
• οι αφηγηματικές τεχνικές
• σχέσεις με τη μυθιστορία της μεσαιωνικής Δύσης: μεταφράσεις, διασκευές, ο διακειμενικός ορίζοντας
• ειδικά ζητήματα ποιητικής

Θα καλυφθεί ένα ευρύ φάσμα δημωδών κειμένων από τον 12ο μέχρι τον 16ο αιώνα. Οι φοιτητές θα ασκηθούν στην έρευνα και την συγγραφή εργασιών.

Στην αξιολόγηση των φοιτητών συνυπολογίζονται οι μικρές εργασίες (ασκήσεις), η τελική γραπτή εργασία και η ενεργή συμμετοχή στην τάξη.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

P. A. Agapitos, «In Rhomaian, Persian and Frankish Lands: Fiction and Fictionality in Byzantium», στο: P. A. Agapitos – L. B. Mortensen (επιμ.), Medieval Narratives between History and Fiction. From the Centre to the Periphery of Europe, c. 1100–1400, Κοπεγχάγη 2012, 235–367.

P. A. Agapitos, «SO DEBATE. Genre, structure and poetics in the Byzantine vernacular romances of love», Symbolae Osloenses 79 (2004), 7-54.

R. Beaton, Η ερωτική μυθιστορία του ελληνικού μεσαίωνα, μετάφρ. Ν. Τσιρώνη από τη δεύτερη αγγλική αναθεωρημένη και επαυξημένη έκδοση, Αθήνα 2014.

H.-G. Beck, Ιστορία της βυζαντινής δημώδους λογοτεχνίας, μετάφρ. Ν. Eideneier, Aθήνα 1993.

C. Cupane – B. Krönung (επιμ.), Fictional Storytelling in the Medieval Eastern Mediterranean and Beyond, Λέιντεν – Βοστώνη 2016.

G. Horrocks, Greek: A history of the language and its speakers, Λονδίνο 2010 (δεύτερη έκδοση)

Γ. Κεχαγιόγλου, Από τον ύστερο Μεσαίωνα ώς τον 18ο αιώνα. Εισαγωγή στα παλιότερα κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Θεσσαλονίκη 2009.

H. Eideneier – U. Moennig – N. Τουφεξής (επιμ.), Θεωρία και πράξη των εκδόσεων της υστεροβυζαντινής, αναγεννησιακής και μεταβυζαντινής δημώδους γραμματείας, Πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου Neograeca Medii Aevi IVa, Hamburg 28.- 31.1.1999, Ηράκλειο 2001.

A. J. Goldwyn – I. Nilsson (επιμ.), Reading the Late Byzantine Romance. A Handbook, Κέιμπριτζ 2019.

Ch. Messis – M. Mullet – I. Nilsson (επιμ.), Storytelling in Byzantium. Narratological approaches to Byzantine texts and images, Ουψάλα 2018.

P. Roilos, (επιμ.), Medieval Greek Storytelling: Fictionality and Narrative in Byzantium, Βισμπάντεν 2014.

***

Hμέρα και ώρα διεξαγωγής του σεμιναρίου: Τετάρτη, 15.00-18.00, αίθουσα 634.

Προτεινόμενα συγγράμματα:

Μπορείτε να διαλέξετε ένα από τα ακόλουθα:

1) Π. Α. Αγαπητός, Αφήγησις  Λιβίστρου και Ροδάμνης. Κριτική έκδοση της διασκευῆς α [Βυζαντινή και Νεοελληνική Βιβλιοθήκη, 9], Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2006.

2) W. F. Bakker – A. F. van Gemert, Ιστορία του Βελισαρίου. Κριτική έκδοση των τεσσάρων διασκευών με εισαγωγή, σχόλια και γλωσσάριο [Βυζαντινή και Νεοελληνική Βιβλιοθήκη, 6], Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2007.

3) T. Lendari, Αφήγησις Λιβίστρου και Ροδάμνης (Livistros and Rodamne). The Vatican Version. Critical edition with Introduction, Commentary and Index-Glossary [Βυζαντινή και Νεοελληνική Βιβλιοθήκη, 10], Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2007.

4) Μ. Παπαθωμόπουλος – E. M. Jeffreys, Ο Πόλεμος της Τρωάδος (The War of Troy). Κριτική έκδοση με Εισαγωγή και Πίνακες [Βυζαντινή και Νεοελληνική Βιβλιοθήκη, 7], Αθήνα: ΜΙΕΤ, 1996.

5) K. Yiavis, Imperios and Margarona. The Rhymed Version. Critical edition with Introduction, Commentary and Index-Glossary. Editio princeps [Βυζαντινὴ και Νεοελληνικὴ Βιβλιοθήκη, 13], Αθήνα 2019.

6) H.-G. Beck, Ιστορία της βυζαντινής δημώδους λογοτεχνίας, μετάφρ. Ν. Eideneier, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2009.