Μάθημα : Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση και Κρίση

Η διαδικασία προς την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση. Οι διακριτές δύο περίοδοι.

Η πρώτη περίοδος στο πλαίσιο των νέων συνθηκών που διαμορφώνονται λίγο πριν και μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (συμφωνία του Bretton Woods, Ψυχρός Πόλεμος-Ανταγωνισμός των συστημάτων) : Από το τέλος του πολέμου μέχρι τη συνθήκη της Ρώμης. Τα διδάγματα του Μεσοπολέμου και του πολέμου μαθήματα για την οργάνωση της μεταπολεμικής περιόδου, αλλά και οι νέες μεταπολεμικές απειλές, ήτοι : Η καταστροφική αντιπαράθεση Γερμανίας-Γαλλίας για την κυριαρχία  στην ηπειρωτική Ευρώπη από την εποχή του γαλλοπρωσικού πολέμου, η εθνικιστική ιδεολογία που οδήγησε στον Α' και στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η αδυναμία διαχείρισης της κρίσης του 1929 και της Μεγάλης Ύφεσης της δεκαετίας του 1930, η ανυπαρξία κοινωνικής προστασίας και η εξαθλίωση των λαϊκών τάξεων που οδήγησαν στην έξαρση του εθνικισμού/ρατσισμού, στην υποστήριξη φασιστικών και ναζιστικών κομμάτων με απόγειο την κατάρρευση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και στην μεγαλύτερη κοινωνικοπολιτική κρίση που γνώρισε η φιλελεύθερη Δημοκρατία και το Κράτος Δικαίου, το Ολοκαύτωμα, η τραγωδία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, του φονικότερου πολέμου στην παγκόσμια ιστορία, αλλά και η απειλή της επέκτασης της Σοβιετικής Ένωσης που ως νικητής στο Ανατολικό Μέτωπο είχε ήδη (Τεχεράνη, Yalta, Potsdam) μετατρέψει τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης σε κράτη-δορυφόρους του σοβιετικού ολοκληρωτισμού.

Η δεύτερη περίοδος, στο πλαίσιο των αλλαγών που σταδιακά επέφερε η νεοφιλελεύθερη στροφή που συντελείται στο τέλος της δεκαετίας του 1970, κυρίως όμως μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την ιδιότυπη ένταξη της Κίνας στην παγκόσμια καπιταλιστική αγορά, εξέλιξη που κατέστησε το καπιταλιστικό σύστημα ουσιαστικά το μοναδικό οικονομικό σύστημα του πλανήτη : Η Συνθήκη του Maastricht ως το κομβικό σημείο της οργανωτικής/θεσμικής αποτύπωσης της αλλαγής του οικονομικοκοινωνικού παραδείγματος στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, Η Συνθήκη του Maastricht και οι Συνθήκες που ακολούθησαν. Οι συνέπειες για το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Το ζήτημα και οι διαστάσεις του δημοκρατικού ελλείμματος στην Ε.Ε.-αδιαφάνεια, τεχνοκρατία και κυβερνητισμός. Η συγκρότηση της Ζώνης του κοινού νομίσματος και ρόλος της Γερμανίας. Η χρηματοπιστωτική/τραπεζική κρίση του 2007/2008 και μετάλλαξή της σε δημοσιονομική το 2010. Τα οργανωτικά-θεσμικά ελλείμματα της Κοινότητας και συνέπειές τους στη διαχείριση της κρίσης. Η Ελλάδα ως πιο αδύναμος κρίκος. Η ανάδειξη των προβλημάτων της πορείας προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με την πανδημία Covid-19.

Η Ευρώπη μπροστά στο καθοριστικό ερώτημα που τίθεται σήμερα για τη Δημοκρατία μπροστά στις απειλές που διαμορφώνονται από την εσωτερική διάβρωση της Δημοκρατίας, από την απροσδιοριστία του πολυπολικού χαρακτήρα του διεθνούς συστήματος και από την επεκτατική πολιτική της Κίνας : Είναι δυνατή η προοπτική της αλλαγής του κοινωνικοπολιτικού παραδείγματος με καθοριστικές συνέπειες και για τη διαδικασία της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης;