Αναισθησιολογία-Επείγουσα Ιατρική ( 500731)

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ-ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

Η Αναισθησιολογία ως ακαδημαϊκό μάθημα εξασφαλίζει: (α) εκπαίδευση σε όλους τους μελλοντικούς γιατρούς, πάνω σε βασικά στοιχεία διατήρησης της ζωής, (β) θεωρητικές γνώσεις και πρακτικές δεξιότητες Αναισθησιολογίας που αποκτώνται μέσα στο Χειρουργείο, στη Μονάδα Μετα-Αναισθητικής Φροντίδας (ΜΜ-ΑΦ)/Ανάνηψη, στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ), στο Μαιευτήριο, στην Ομάδα Καρδιοπνευμονικής Αναζωογόνησης, καθώς και σε χώρους εκτός χειρουργείου (επεμβατικές πράξεις υπό αναισθησία ή καταστολή άλλων ειδικοτήτων) και στο Ιατρείο Πόνου, (γ) εκπαίδευση με τη βοήθεια της προσομοίωσης (simulation), (δ) άμεση επαφή του φοιτητή με βασικές επιστήμες όπως η Ανατομία, η Φυσιολογία, η Παθοφυσιολογία και η Κλινική Φαρμακολογία και (ε) γνώση σχετικά με μη τεχνικές δεξιότητες, όπως είναι η ομαδική εργασία και η διαχείριση κρίσιμων καταστάσεων άμεσα απειλητικών για τη ζωή.

Αναλυτικά, οι εκπαιδευτικοί στόχοι της Αναισθησιολογίας περιλαμβάνουν: (1) καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση, (2) διαχείριση αεραγωγού, οξυγόνωση και μηχανική υποστήριξη της αναπνοής, (3) τοποθέτηση περιφερικών και κεντρικών καθετήρων και καθετηριασμό αρτηρίας, (4)  συνεχή παρακολούθηση ζωτικών λειτουργιών (monitoring), (5) περιεγχειρητική άμεση αποκατάσταση του κυκλοφορούντος όγκου υγρών, διαχείριση της οξεοβασικής ισορροπίας και της ομοιοστασίας του οργανισμού, (6) περιεγχειρητική αντιμετώπιση επειγουσών καταστάσεων απειλητικών για τη ζωή όπως, αιμορραγία, βρογχόσπασμος, αναφυλαξία, καρδιακές κ.λπ. αιφνίδιες επιπλοκές και συμβάντα, (7) προαναισθητική εκτίμηση και βελτιστοποίηση της γενικής κατάστασης του ασθενούς, (8) επιλογή του κατάλληλου σχήματος αναισθησίας ανάλογα με το είδος της επέμβασης, (9) διαδικασία της αναισθησίας, της ανάνηψης και της μετα-αναισθητικής φροντίδας, (10) περιεγχειρητική εντατική παρακολούθηση και υποστήριξη ζωτικών λειτουργιών σε βαριά πάσχοντες και ασθενείς υψηλού κινδύνου, (11) μετεγχειρητική αναλγησία, (12) διαχείριση οξέος και χρόνιου πόνου - ανακουφιστική/παρηγορική φροντίδα.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Η διδασκαλία του μαθήματος περιλαμβάνει:

(Α) Θεωρητικό μέρος, με διαλέξεις και διαδραστικές συζητήσεις κλινικών περιπτώσεων και σεναρίων, στο Αμφιθέατρο των Νοσ. ΑΡΕΤΑΙΕΙΟΝ και ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ. Οι φοιτητές προετοιμάζουν για κάθε ημέρα κυκλικής εκπαίδευσης παρουσίαση περιστατικού, που λαμβάνουν από την προηγούμενη.

(Β) Πρακτική άσκηση, που πραγματοποιείται στους χώρους που προαναφέρθηκαν, σε σταθμούς δεξιοτήτων και κατά την παρουσία στις εφημερίες, σε ομάδες προκαθορισμένου αριθμού και ημερομηνιών που θα ανακοινώνονται κατά την έναρξη του εξαμήνου.

Αναλυτικά:

ΥΛΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ - ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

• Εισαγωγή στην Αναισθησιολογία – Ιστορία της Αναισθησιολογίας- Γνωστικά αντικείμενα της Αναισθησιολογίας.
• Είδη αναισθησίας - Προεγχειρητική εκτίμηση & προετοιμασία – Κατηγοριοποίηση ασθενών ανάλογα με τη φυσική κατάσταση και το ύψος του κινδύνου.
• Διαχείριση αεραγωγού - Κυκλώματα αναισθησίας - Μηχάνημα αναισθησίας-Αναπνευστήρες.
• Γενική Αναισθησία: ενδοφλέβια και εισπνεόμενα αναισθητικά.
• Φυσιολογία νευρομυικής σύναψης - Αποκλεισμός νευρομυικής σύναψης και αναστροφή.
• Οπιοειδή και μη-οπιοειδή αναλγητικά – Επικουρικά φάρμακα αναισθησίας.
• Ανατομία - Φυσιολογία νευρικής διαβίβασης. Φαρμακολογία τοπικών αναισθητικών - Περιοχική αναισθησία.
• Επιλογή κατάλληλης τεχνικής αναισθησίας.
• Περιεγχειρητική παρακολούθηση ζωτικών λειτουργιών – monitoring. Οξυμετρία, Καπνογραφία.
• Περιεγχειρητική διαχείριση υγρών (ομοιοστασία, αιμοδυναμική ισορροπία, οξεοβασική ισορροπία) - Διαχείριση μεγάλης αιμορραγίας (μετάγγιση αίματος και παραγώγων).
• Επιπλοκές: διεγχειρητικές, άμεσες μετ-αναισθητικές και μετεγχειρητικές (βρογχόσπασμος, καταπληξία, αναφυλαξία, καρδιακή ανακοπή) - Μετεγχειρητική ναυτία/έμετος, μετεγχειρητικό παραλήρημα.
• Μετεγχειρητική ανάνηψη και φροντίδα στη ΜΜ-ΑΦ. Μετεγχειρητική Αναλγησία.
• Είδη Πόνου - Παθοφυσιολογικές μεταβολές στον Πόνο.
• Φαρμακολογία - Θεραπεία Οξέος και Χρόνιου Πόνου. Ανακουφιστική/Παρηγορική Φροντίδα.

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ - ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

Πραγματοποιούνται διαδραστικά/«hands on» μαθήματα σε μικρές ομάδες, σε πρόπλασμα, στο Χειρουργείο, στη Moνάδα Μετα-Αναισθητικής Φροντίδας και στο Ιατρείο Πόνου, από τα Μέλη ΔΕΠ σε συνεργασία και με τους γιατρούς της Αναισθησιολογικής Κλινικής

Βασικές Δεξιότητες Ι: Τοποθέτηση περιφερικού φλεβοκαθετήρα - τεχνικές παρακολούθησης (monitoring) στο Χειρουργείο και τη ΜΜ-ΑΦ: κορεσμός αρτηριακού αίματος, καπνογραφία, αρτηριακή πίεση (αιματηρή και αναίμακτη), κεντρική φλεβική πίεση, περιεγχειρητική υπερηχογραφία (αγγεία, νεύρα, καρδιά).

Βασικές Δεξιότητες ΙΙ: Προαναισθητική/Προεγχειρητική εκτίμηση. Επίδειξη Γενικής Αναισθησίας: εισαγωγή – διατήρηση – ανάνηψη, επιλογή κατάλληλης τεχνικής αναισθησίας, παρακολούθηση χορήγησης αναισθησίας. Επίδειξη Περιοχικής Αναισθησίας: εφαρμογή υπαραχνοειδούς, επισκληριδίου, συνδυασμένης αναισθησίας και περιφερικών νευρικών αποκλεισμών σε διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις. Περιεγχειρητική ιατρική, βασικές αρχές κλινικής Φαρμακολογίας και Φυσιολογίας με εφαρμογή στην Αναισθησιολογία.

Βασικές Δεξιότητες ΙΙΙ: Μετεγχειρητική αναλγησία. Ιατρείο Πόνου - Παρακολούθηση περιστατικών με θεραπεία Οξέος και Χρόνιου Πόνου – Ανακουφιστική/Παρηγορική Φροντίδα.

Βασικές Δεξιότητες ΙV: Επίδειξη σε πρόπλασμα (προσομοίωση) και στο ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΊΟ: Αερισμός με μάσκα και ασκό ΑΜΒU, τοποθέτηση λαρυγγικής μάσκας, ενδοτραχειακή διασωλήνωση - Διαχείριση Αεραγωγού - Οξυγόνωση σε ενήλικες και παιδιά. Μηχάνημα Αναισθησίας - Μηχανικός αερισμός – Τύποι μηχανικού αερισμού – Αναπνευστήρες.

Βασικές Δεξιότητες V: Βασική και Εξειδικευμένη Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση Βασικές αρχές – διεθνείς αλγόριθμοι: BLS, ALS, PLS, ATLS (από ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΟΥΣ  και ΕΠΕΙΓΟΝΤΟΛΟΓΟΥΣ)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ

• Η παρουσία και συμμετοχή των φοιτητών είναι υποχρεωτική στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
• Στο τέλος του θεωρητικού μέρους και της πρακτικής/κλινικής άσκησης πραγματοποιείται γραπτή αξιολόγηση με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και προφορική αξιολόγηση σε κλινικό περιστατικό.
• Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος κορμού ακολουθεί ανώνυμη γραπτή αξιολόγηση των εκπαιδευτών υπό των φοιτητών.

 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. E-Book «ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑ», από Μέλη ΔΕΠ των Πανεπιστημιακών Κλινικών Αναισθησιολογίας Α’ και Β’, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ,

2. Αναρτημένες διαλέξεις μαθημάτων.

3. Διαδικτυακές πηγές.

4.«ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑ του MILLER», MILLER RD et al. Επιμέλεια Μετάφρασης Γ. Γερολουκά-Κωστοπαναγιώτου και συν, Εκδότης Broken Hills, Αθήνα 2014, ISBN: 978-960-489-305-8, ISBN set: 978-960489-307-2, Κωδικός Συγγράμματος στον Εύδοξο 33074407 & 33074408.

5.«ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑ», SIMPSON P, POPAT M, Εκδότης Broken Hills, Αθήνα 2017, Επιμέλεια Μετάφρασης Γ. Γερολουκά-Κωστοπαναγιώτου και συν,  ISBN: 9789963258628, Κωδικός Συγγράμματος στον Εύδοξο 68394323.

6.«ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΕΡΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ», Ε. Ασκητοπούλου, Α. Παπαϊωάννου, HEALLINK, www.kallipos.gr 

7. «ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑ», Αργυρώ Φασουλάκη, Ιατρικές Εκδόσεις Π. Χ. Πασχαλίδης, ISBN: 960-399-310-7

8. «ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ», FAUL C, DE CAESTECKER S, NICHOLSON A, BLACH F., Επιμέλεια Μετάφρασης Γ. Γερολουκά-Κωστοπαναγιώτου και συν, Εκδότης Broken Hills, ISBN: 9789963274291, Κωδικός Συγγράμματος στον Εύδοξο 68373266.

9.«ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΟΝΟΥ», KINGDOM RT, STANLEY KJ, KIZIOR RJ, Επιμέλεια Mετάφρασης Γ. Γερολουκά-Κωστοπαναγιώτου και συν, Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης, ISBN: 960-399-100-7, Κωδικός Συγγράμματος στον Εύδοξο 13256437.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Η Επείγουσα Ιατρική είναι μια νεοσύστατη Εξειδίκευση στην Ελλάδα, που αναγνωρίσθηκε το 2018.  Βασίζεται στις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις διοικητικές ικανότητες, που απαιτούνται για την πρόληψη, διάγνωση και διαχείριση των ασθενών με αδιαφοροποίητα οξέα και επείγοντα προβλήματα, τα οποία  αποτελούν εκφάνσεις νόσων ή  τραύματος, ανεξαρτήτως  ηλικίας και φύλου.

Σκοπός του μαθήματος είναι η παροχή γνώσης  των βασικών αρχών του γνωστικού αντικείμενου της Επείγουσας Ιατρικής, ο οποίος περιλαμβάνει την προνοσοκομειακή και ενδονοσοκομειακή διαλογή, την καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση, την αρχική εκτίμηση και διαχείριση αδιαφοροποίητων έκτακτων και επειγόντων περιστατικών μέχρι την έξοδο τους από το νοσοκομείο ή τη μεταβίβασή τους στις φροντίδες άλλου γιατρού ή επαγγελματία υγείας ή σε άλλη νοσηλευτική δομή π.χ. χειρουργείο, ΜΕΘ.

Οι φοιτητές, με την ολοκλήρωση του μαθήματος, θα έχουν εκπαιδευθεί: (α) στην ολιστική  προσέγγιση του ασθενούς, σε ευρύ φάσμα παθολογικών καταστάσεων που εκτείνονται από απειλητικές μέχρι αυτοπεριοριζόμενες, (β) στη δομημένη αρχική εκτίμηση και αντιμετώπιση απειλητικών για τη ζωή καταστάσεων, (γ) στη λήψη εστιασμένου ιστορικού, (δ) στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων και (ε) θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη μη τεχνικών δεξιοτήτων (π.χ. διαχείριση κρίσης, ομαδική εργασία, κ.λπ.) που είναι πολύ σημαντικές για την άσκηση της Επείγουσας Ιατρικής, αλλά και της Ιατρικής επιστήμης γενικότερα.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Α. Η διδασκαλία του μαθήματος περιλαμβάνει την ανά συστήματα, αλλά και ανά σύμπτωμα ολιστική προσέγγιση και διαχείριση του ασθενούς με απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις:

• Φιλοσοφία και βασικές αρχές της Επείγουσας Ιατρικής
• Μη τεχνικές δεξιότητες στην Επείγουσα Ιατρική
• Οργάνωση και λειτουργία ΤΕΠ
• Καρδιοαναπνευστική ανακοπή
• Διαχείριση και αντιμετώπιση shock (σηπτικό, καρδιογενές, αποφρακτικό, νευρογενές, υπογκαιμικό)
• Monitoring-αιμοδυναμική υποστήριξη ασθενούς στο ΤΕΠ
• Επείγουσες καρδιαγγειακές παθήσεις (καρδιακός επιπωματισμός, οξεία καρδιακή ανεπάρκεια, απειλητικές για τη ζωή αρρυθμίες, οξύ στεφανιαίο σύνδρομο, αορτικός διαχωρισμός)
• Αιμορραγία (Μη Τραυματική-αιμορραγία πεπτικού-αιμόπτυση-αιματουρία)
• Εμπύρετο-Επείγοντα λοιμώδη νοσήματα (μηνιγγίτιδα, πυελονεφρίτιδα κ.λπ.)
• Διαχείριση ασθενούς με οξεία δύσπνοια
• Διαχείριση ασθενούς με οξύ θωρακικό άλγος
• Διαχείριση ασθενούς με οξύ κοιλιακό άλγος
• Διαχείριση ασθενούς με απώλεια συνείδησης, διαταραχή επιπέδου συνείδησης
• Διαχείριση ασθενούς σε κώμα
• Επείγουσες δερματολογικές εκδηλώσεις (αναφυλακτική αντίδραση)
• Επείγουσας μεταβολικές-ηλεκτρολυτικές διαταραχές
• Τοξικολογία
• Διαχείριση ασθενούς με συνήθη συμπτώματα (έμετοι-διάρροια-ζάλη)
• Επείγουσες αγγειακές διαταραχές (ισχαιμία-αιμορραγία-θρόμβωση)
• Διαχείριση πολυτραυματία στο ΤΕΠ
• Βασικές αρχές αναλγησίας στο ΤΕΠ
• Ιατρικά Επείγοντα που σχετίζονται με το περιβάλλον (ηλεκτροπληξία, έγκαυμα, δήγματα, υπο-υπερθερμία, πνιγμός)
• Προνοσοκομειακή Ιατρική Φροντίδα-Διακομιδή βαρέως πάσχοντος ασθενούς
• Κακοποίηση-Διαχείριση βίας στο ΤΕΠ
• Ιατρονομική καταγραφή και τήρηση αρχείων

Β. Τεχνικές Δεξιότητες (θα πραγματοποιούνται διαδραστικά-hands on μαθήματα σε μικρές ομάδες)

• Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση-αλγόριθμος εξειδικευμένης υποστήριξης της ζωής (ALS)
• Αλγόριθμος εξειδικευμένης υποστήριξης του πολυτραυματία (ATLS)
• Βασικές αρχές διαχείρισης αεραγωγού
• Αγγειακή προσπέλαση
• Ενδοοστική παρακέντηση-χορήγηση υγρών
• Βασικές αρχές επείγουσας υπερηχογραφίας